Wydaje się, iż pełne poznanie teraźniejszości nie jest możliwe bez odwołania się do przeszłości, by tam szukać zrozumienia stanu obecnego. Nawet jeżeli świat dzisiejszy jest inny od tego sprzed kilkuset lat w sferze ideologii, doktryn, a być może też wartości, to i tak jest to ten sam świat, który kształtował się przez wiele pokoleń i istnień ludzkich.
Współczesne doktryny polityczne swoimi korzeniami sięgają poprzednich dwóch stuleci, jednak wywierają one nadal bezpośredni wpływ na kształt obecnej myśli politycznej, o której decydują przede wszystkim trzy elementy: ideologia, doktryna polityczna oraz wynikający z nich program polityczny.
| Współczesna myśl polityczna | ||
| Ideologia – zbiór idei i uporządkowanych poglądów, dotyczących ogólnej wizji państwa i społeczeństwa. Odwołuje się do wartości i wyznacza cel działalności politycznej. | Doktryna polityczna– pojęcie węższe od ideologii,chociaż często terminy te są używane zamiennie. Doktryna jest bardziej skonkretyzowana od ideologii i wskazuje działania w wybranych obszarach,np. gospodarce, ekonomii itp. Doktryna tłumaczy, jaki dlaczego należy postępować w określony sposób. | Pogram polityczny – efekt dopasowania założeń wynikających z doktryny do aktualnej sytuacji politycznej. Może być związany z konkretnym zadaniem, np. zbliżającymi się wyborami. Program wskazuje dokładny sposób postępowania i odnosi się do różnych sfer działalności politycznej, np. polityki zagranicznej, edukacji, polityki wewnętrznej. |