Hinduizm

Religię tę wyznaje około 640 mln ludzi mieszkających głównie w Indiach, ale również poza tym krajem w Pakistanie, Śri Lance, w Indonezji na Bali, w Myanmar (Birma), także w Ameryce Południowej. Kształtowała się w indyjskim kręgu kulturowym od około V w. p.n.e.

Hinduizm – jest religią głoszącą, że przeznaczenie człowieka i jego los związane są ze wszechświatem. Każdy człowiek odradza się na ziemi w kolejnych wcieleniach poprzez wędrówkę dusz. Jest tzw. Reinkarnacja. Z tym pojęciem wiąże się charakterystyczny dla hinduizmu system kastowy. Właśnie reinkarnacja jest jedyną formą awansu społecznego, który zależy od wypełnienia zadań w swoim życiu doczesnym. Z tego powodu śmierć w hinduizmie przyjmuje się spokojnie, a nawet z radością. Cykl powtórnych narodzin nie jest nieskończony. Jego przerwanie stanowi główny cel wyznawców hinduizmu tzw. moksze. Ten stan osiągnąć mogą jedynie bramini płci męskiej jako najdoskonalsza forma cyklu reinkarnacji. Uczynić to można poprzez trzy sposoby:
· drogę uczynków (karmę)
· drogę poznania (dżnianę)
· drogę oddania (bhaktię)

W panteonie hinduistycznym najwyższą pozycję zajmuje wielka trójca bogów:
- Brahma
- Siwa

Wisznu Główne księgi hinduizmu to:
- Makabharata
- Ramajana
oraz purany (anonimowe opowieści rozbudowujące wątki z eposów)

Kierunki w hinduizmie:
- wisznuizm (znamię : trzy pionowe kreski : zewnętrzne białe , środkowa czarna lub czerwona)
- siwazn (znamię : trzy poziome białe kreski)

DZIEJE
W historii hinduizmu można wyróżnić kilka okresów albo faz rozwojowych. Dla każdego z nich charakterystyczne są sposoby postępowania, dzięki którym można osiągnąć zbawienie. Prawidłowością hinduizmu jest między innymi to ,że kiedy przechodzi w kolejną fazę rozwojową , faza poprzednia nie ginie całkowicie, lecz wtapia się w fazę po niej następującą. Czynnikiem, który spaja wszystkie te fazy, jest pielęgnowana przez kapłanów braminów świadomość pierwotnej tradycji religijno- kulturowej. Dzięki niej hinduiści asymilowali formy wierzeń, które znajdują się w zasięgu ich wpływów.

Pomiędzy II tysiącleciem a pierwszymi wiekami I tysiąclecia przypada w hinduizmie okres wedyjskiego rytuału, nazywany wedyzmem. Wedyzm jest najstarszą religią indyjską charakteryzował się między innymi tym, że nie było w nim wizerunków bóstw ani świątyń. Kult polegał na składaniu ofiar bóstwom. Ofiarę składano pod gołym niebem, była nią najczęściej krowa, byk, baran, koń, a także mleko lub masło. Ofiara było dziękczynna, ale błagalna. Błagano o sprawy materialne i duchowe.

Później z wedyzmu wyłonił się braminizm, którego nazwa pochodzi od słowa brahman święta wiedza, magiczna moc tkwiąca w formule. Początki braminizmu łączą się z powstaniem tekstów, zwanych brahmanami ( XVII w. p.n.e.). Braminizm rozwinął system stanów społecznych, wiarę w wędrówkę dusz, w zbawienie oraz prawo karmana.

ŚWIĘTE KSIĘGI
Obejmują dwie wielkie kategorie tekstów: słyszane śruti i pamiętne smryti. Pierwsze z nich, według wierzeń hinduistów, były usłyszane przez ryszich, świętych mędrców, a sformułowanie przez najwyższe bóstwo. Nazywane też wieczną prawdą, spełniające rolę wiedzy objawionej . Drugie są tekstami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Do śruti należą przede wszystkim Wedy , powstałe między 1500 a 800 r. p.n.e. Choć uznane za najświętszą podstawę hinduizmu, praktycznie są mało zrozumiałe dla przeciętnych ludzi i przeznaczone raczej dla erudytów braminów, którzy je badali i komentowali.

Według tradycji, Wedy zawdzięcza się ryszim, którzy przybyli na ziemię w wyjątkowych okolicznościach i po śmierci zmieniali się w gwiazdy. Ryszi teksty wedy mogli usłyszeć od Brahmy stwórcy świata i objawić je ludziom bez żadnych zmian.

DOKTRYNA
Istnieje wiele odmian hinduizmu, trudno zatem mówić o jednolitej doktrynie . Można natomiast szukać elementów dominujących i wspólnych dla jednej wielkiej religii. Obok uznanego autorytetu Wed należą do nich między innymi: system stanów społecznych, doktryna o czterech stadiach życia, nauka o reinkarnacji i trzech sposobach wyzwolenia, zmienny i niezwykle bogaty panteon bogów oraz kult domowy.

Dla hinduistów duże znaczenie ma drahma. Jest to wieczny porządek lub wieczne prawo ogarniające całą sferę moralności oraz obrządków religijnych, których wypełnienie prowadzi do zbawienia. Dharma, będąc cnotą albo też zacnością, wyznacza hinduiście drogę życia i myślenia. Łączy się z warnaaśrama drahma, czyli drahmą stanów społecznych (warna) oraz stadia życia (aśrama) czyli ze szczegółowymi regułami żucia , obowiązującymi w danym stanie społecznym i wieku. W ten sposób określenie hinduizmu poprzez termin drahma ukazuje, że jest on religią narodową, a więc taką, na którą nie można się nawrócić, ponieważ przynależność do niej warunkuje miejsce i czas urodzenia.

BOGOWIE
Hinduizm ma niezwykle bogaty panteon bogów, właściwie można mówić o zmieniających się panteonach w poszczególnych okresach jego historii. Ci liczni bogowie mają dziś większe znaczenie dla wyznawców z prowincji, wykształceni hindusi są w zasadzie monoteistami, wierzą w jednego najwyższego boga ,Brahmana Absolut, który przejawia się za pośrednictwem wielu bogów osobowych stojących niżej w hierarchii. Obiektami kultu w głównych odłamach hinduizmu są trzej bogowie: Brahma, Wisznu i Śiwa. W naukowej teologii hinduskiej łączeni są często w triadę (trimurti).

Brahma jest twórcą okresów świata (kalpa), Wisznu jest konserwatorem tego świata, Śiwa zaś doprowadza pod koniec każdej kalpy do jego zagłady.

Brahmę, boga osobowego w hinduizmie przedstawia się jako brodatego mężczyznę, z czterema głowami i czterema ramionami. Jego życie, według wyznawców hinduizmu, odmierza cykl kosmicznego czasu świata.

Wisznu jest bogiem dobrym i przyjaznym ludziom. Przedstawia się go jako młodzieńca w błyszczącej diademie, jeżdżącego na mitycznym ptaku Garudzie.

Śiwa jest nie mniej ważny niż Wisznu, jest postacią złożoną i wewnętrznie sprzeczną, ponieważ łączy w sobie ascetyzm i kult płodności. Jest opiekunem medytacji i jaginów, a także bogiem siły rozrodczej, której symbolem jest fallus (linga).

Znaczącymi bogami w hinduizmie są również opiekunowie stron świata np.:
- Indra
- Agni
- Jama
- Waruna

Ważną rolę odgrywają też bóstwa zwierzęce np.:
- Nandin
- Garuda
- Hanuman
- Genesia

Kult bogów w hinduizmie jest sprawowany zarówno przez braminów, jak i zwykłych wyznawców, z reguły samotnie lub w gronie rodzinnym, wyjątkiem są współcześnie reformowane odłamy. Zarówno w domach, jak i świątyniach, znajdują się kapliczki alba ołtarze z wizerunkami lub symbolami boga, często też znajdują się obrazy z mitologii hinduizmu.

TRZY HINDUIZMY
We współczesnym hinduizmie największe znaczenie mają wisznuici, śiwaci i siaktowie. Każda hinduska rodzina zgodnie ze swą wielopokoleniową tradycją wyznaje jedną z tych odmian hinduizmu. Różnią się one nie tylko obiektem kultu. Ale także poglądami na istotę wiary i sposób osiągnięcia zabawienia. Ich wyznawców można spotkać w całych Indiach, chociaż śiwaizm dominuje wśród hindusów w Kaszmirze i w Tamilnadzie, a siaktyzm w Bengalu i Asamie.

Ze względu na to, że hinduizm jest zbiorem różnych religii, a ponadto wielu norm zachowania w społeczeństwie , można go nazwać nie tylko religią, ile raczej sposobem życia duchowego hindusa.