szkoda

Borrowed from Old High German scado. First attested in the 14th century.

szkoda f

1. loss; damage (loss of existing or expected material or moral value)
   • 1974 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 20, Kalisz:

     Yaco mi Chwalislaw wszøl imena, czo mi czini griwnø *sczodi

     [Jako mi Chwalisław wziął imienia, co mi czyni grzywnę szkody]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:

     Detrimentum id est damnum iactura diminutio skodą vmnyeyschenye

     [Detrimentum id est damnum iactura diminutio szkoda umneijszenie]

2. harm (damage to one's body)
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎, page 19:

     Tedi sądza... bydlo... kromye szkodi y obraszenya (integraliter et ex toto, Sul 31: czalo a s pelna) ma wroczycz

     [Tedy sędzia... bydło... kromie szkody i obrażenia (integraliter et ex toto, Sul 31: cało a z pełna) ma wrocić]

3. harm (moral damage)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 13:

     Ta droga gich szszcoda (scandalum) gim

     [Ta droga jich szkoda (scandalum) jim]

4. destruction of a field, forest, etc.
   • 1959 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 515, Poznań:

     Iaco ludze Micolagewi... pasø lanky, zito... y czinø mu scodø

     [Jako ludzie Mikołajewi... pasą łąki, żyto... i czynią mu szkodę]

5. place of where damage or harm was done
   • 1974 [1408], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 292, Kalisz:

     Jaco Grzegorz... [br]al swa czasza, czso ya w swe szcodze sa[jął]

     [Jako Grzegorz... [br]ał swą ciążą, cso ją w swe szkodzie za[jął]]

6. compensation for damage
   • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 425, Poznań:

     Iz to swatczimi tey scodi, czosz Jacusska zalowal, tey gest scodi na Stanimirza dobil

     [Iż to świadczymy tej szkody, coż Jakuszka żałował, tej jest szkody na Stanimirze dobył]

7. contractual punishment (contractual penalty, compensation for failure to fulfill the contract, usually amounting to twice the value of the main legal claim)
   • 1888 [1391], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 64:

     Iaco me Janussz slal do Kelcza, bi prziyal cu zaplacze, doyød sse scoda ne stala

     [Jako mie Janusz słał do Kielca, by przyjął ku zapłacie, dojąd sie szkoda nie stała]

   • 1959 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 308, Poznań:

     Jako Potrasz Margorzacze saplaczyl ysczynø y scodø

     [Jako Piotrasz Margorzacie zapłacił iścinę i szkodę]

8. danger
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 20, 4:

     Bo pan bog wasz... viswoli wasz ze scodi (de periculo)

     [Bo Pan Bog wasz... wyswoli was ze szkody (de periculo)]

• Polish: szkoda
• → Old East Slavic: шкода (škoda)
  • Belarusian: шко́да (škóda)
  • Russian: шко́да (škóda)
  • Ukrainian: шко́да (škóda)

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “szkoda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “szkoda”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish szkoda.

• IPA^(key): /ˈʂkɔ.da/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -ɔda
• Syllabification: szko‧da

szkoda f

1. damage, harm
2. waste [+ na (accusative) = what is a waste] [+genitive = waste of what]

   Synonym: marna

   Wstań już! Szkoda dnia na spanie! ― Get up already! Sleeping is a waste of the day!

szkoda impf (defective)

1. (intransitive) used to express regret or disappointment; pity, shame

   Jaka szkoda! ― What a pity!

   Szkoda, że nie możesz być dzisiaj z nami na przyjęciu. ― What a pity you can't attend our party tonight.

• szkoda in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• szkoda in Polish dictionaries at PWN
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “szkoda”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN