przepowiedzieć
Old Polish
Etymology
From prze- + powiedzieć. First attested in the fourteenth century.
Verb
przepowiedzieć pf (imperfective przepowiadać)
- to inform, to let know
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 172:
- Przepowe (pronuntiabit, Puł: przepo[po]wye) yøzyk moy molwø twoyø
- [Przepowie (pronuntiabit, Puł: przepo[po]wie) język moj mołwę twoję]
- to foresee, to predict
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 403:
- O tem, yako myly Iesus przepovyedzyal svą mąka apostolom svoym
- [O tem, jako miły Jesus przepowiedział swą mękę apostołom swoim]
- (law) to report or make a statement either in court or at a bureau
- 1868 [1443], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego, volume XI, Lviv, page 223:
- Veniens Onanya... kmeto reginalis predixit al. przepowyedzal, quia Lucz de Bukowe... uxorem suam insequens in via et strata libera ipsam dehonestavit iuxta suam voluntatem
- [Veniens Onanija... kmeto reginalis predixit al. przepowiedział, quia Łucz de Bukowa... uxorem suam insequens in via et strata libera ipsam dehonestavit iuxta suam voluntatem]
- (reflexive with się, law) to appear in court to hear a case
- 1868 [1436], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego, volume XIII, Lviv, page 12:
- Nicolaus... actor attemptavit terminum primum al. przepowyedzal sa super Michaelem Warczaba
- [Nicolaus... actor attemptavit terminum primum al. przepowiedział się super Michaelem Warcaba (a. Warcabą)]
Descendants
- Polish: przepowiedzieć
References
- Bańkowski, Andrzej (2000) “przepowiedzieć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przepowiedzieć, przepowiedzieć się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish przepowiedzieć. By surface analysis, prze- + powiedzieć.
Pronunciation
- IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/, /pr̝ɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑɛt͡ɕ/, /pʂɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑet͡ɕ/, /pr̝ɛ.pɔˈvjɛ.d͡ʑet͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ɛd͡ʑɛt͡ɕ
- Syllabification: prze‧po‧wie‧dzieć
Verb
przepowiedzieć pf (imperfective przepowiadać)
Conjugation
Conjugation of przepowiedzieć pf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | przepowiedzieć | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | przepowiem | przepowiemy | ||||||||||||||||
2nd | przepowiesz | przepowiecie | |||||||||||||||||
3rd | przepowie | przepowiedzą | |||||||||||||||||
impersonal | przepowie się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | przepowiedziałem, -(e)m przepowiedział |
przepowiedziałam, -(e)m przepowiedziała |
przepowiedziałom, -(e)m przepowiedziało |
przepowiedzieliśmy, -(e)śmy przepowiedzieli |
przepowiedziałyśmy, -(e)śmy przepowiedziały | |||||||||||||
2nd | przepowiedziałeś, -(e)ś przepowiedział |
przepowiedziałaś, -(e)ś przepowiedziała |
przepowiedziałoś, -(e)ś przepowiedziało |
przepowiedzieliście, -(e)ście przepowiedzieli |
przepowiedziałyście, -(e)ście przepowiedziały | ||||||||||||||
3rd | przepowiedział | przepowiedziała | przepowiedziało | przepowiedzieli | przepowiedziały | ||||||||||||||
impersonal | przepowiedziano | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | przepowiedziałbym, bym przepowiedział |
przepowiedziałabym, bym przepowiedziała |
przepowiedziałobym, bym przepowiedziało |
przepowiedzielibyśmy, byśmy przepowiedzieli |
przepowiedziałybyśmy, byśmy przepowiedziały | |||||||||||||
2nd | przepowiedziałbyś, byś przepowiedział |
przepowiedziałabyś, byś przepowiedziała |
przepowiedziałobyś, byś przepowiedziało |
przepowiedzielibyście, byście przepowiedzieli |
przepowiedziałybyście, byście przepowiedziały | ||||||||||||||
3rd | przepowiedziałby, by przepowiedział |
przepowiedziałaby, by przepowiedziała |
przepowiedziałoby, by przepowiedziało |
przepowiedzieliby, by przepowiedzieli |
przepowiedziałyby, by przepowiedziały | ||||||||||||||
impersonal | przepowiedziano by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech przepowiem | przepowiedzmy | ||||||||||||||||
2nd | przepowiedz | przepowiedzcie | |||||||||||||||||
3rd | niech przepowie | niech przepowiedzą | |||||||||||||||||
passive adjectival participle | przepowiedziany | przepowiedziana | przepowiedziane | przepowiedziani | przepowiedziane | ||||||||||||||
anterior adverbial participle | przepowiedziawszy | ||||||||||||||||||
verbal noun | przepowiedzenie |
References
Further reading
- przepowiedzieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- przepowiedzieć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przepowiedzieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przepowiedzieć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 169
- przepowiedzieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.