przechodzić

From prze- +‎ chodzić. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛxɔd͡ʑit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛxɔd͡ʑit͡ɕ/

przechodzić impf (perfective przejć)

1. (sometimes reflexive with się) to go; to move
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 21:

     Poloszyl yes tczmy y vczynyla sø nocz, w nyey przechodzycz bødø (pertransibunt) wszelka zwyerzøta lesnaa

     [Położył jeś ćmy i uczyniła się noc, w niej przechodzić będą (pertransibunt) wszelka źwierzęta leśna]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎, Lubiń, page 78:

     Przechodzycz szyą spaciari

     [Przechodzić się spaciari]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 128r:

     Spaciari id est spacium ire deambulare huc et illuc przechodzycz szyą

     [Spaciari id est spacium ire deambulare huc et illuc przechodzić się]

2. to penetrate; to get through
   • 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 259:

     Sicut radius solis vitrum penetrat, promyen sloneczny sklo przechodzy, sine vitri fraccione, sic Xpc dominus ex virgine natus est sine ipsius vteri corrupcione

     [Sicut radius solis vitrum penetrat, promień słoneczny śkło przechodzi, sine vitri fraccione, sic Xpc dominus ex virgine natus est sine ipsius vteri corrupcione]

   • 1965 [1456], Henryk Kowalewicz, editor, Średniowieczne zabytki języka polskiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Polskie glosy i zapiski z rękopisów 1728, 1732, 1752, Zeszyty Naukowe UAM, page 96:

     Sed profundum penetrat abyssum przechodzy przessdennoscz

     [Sed profundum penetrat abyssum przechodzi przezdenność]

3. to precede (to walk in front of)
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 14, 19:

     Wznyosl sze anyol boszy, gensze przechodzyl (qui praecedebat) stani izrahelskye

     [Wzniosł sie anjoł boży, jenże przechodził (qui praecedebat) stany izrahelskie]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 61:

     Vstawyamy, ysz... kmyecz nocznego czasv sbyegem gdi othydze, thedy rzeczy, ktorekole w domv ostawy wczyekayącz, pan wszy sobye myey mocz odzirzecz... a tho gdy vczekl nyyeną wyną panyską przechodzączą (et hoc ubi nulla culpa domini praecedente)

     [Ustawiamy, iż... kmieć nocnego czasu zbiegiem gdy otydzie, tedy rzeczy, ktorekole w domu ostawi uciekając, pan wsi sobie miej moc odzirżeć... a to gdy uciekł nijeną winą pańską przechodzącą (et hoc ubi nulla culpa domini praecedente)]

4. to surpass; to pass
   • 1880 [End of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume I, page 58:

     Honore invicem preuenientes wprzedzayącz yeden drugego czczą przechodzęczy (Rom 12, 10)

     [Honore invicem preuenientes uprzedzając jeden drugiego czczą przechodzęcy (Rom 12, 10)]

5. to preside (to be a superior)
   • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 85:

     Sed qui maior est in vobis, fiat sicut minor et qui precessor est przechodzøczi yest, sicut ministrator (Luc 22, 26)

     [Sed qui maior est in vobis, fiat sicut minor et qui precessor est przechodzący jest, sicut ministrator (Luc 22, 26)]

6. to go through, to pass through; to cross
   • 1965 [1456], Henryk Kowalewicz, editor, Średniowieczne zabytki języka polskiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Polskie glosy i zapiski z rękopisów 1728, 1732, 1752, Zeszyty Naukowe UAM, page 102:

     Homo..., qui transcendit, przechodzy, nubes

     [Homo..., qui transcendit, przechodzi, nubes]

7. to pass, to elapse
   • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎, Silesia, page 78v:

     Multi pro transitorio, gl. transitoria newstafne vel *przechodzocze, regno exponunt corpus et animam pro regno eterno nolunt

     [Multi pro transitorio, gl. transitoria nieustawne vel przechodzące, regno exponunt corpus et animam pro regno eterno nolunt]

8. to proceed (to move forward)
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 18:

     Gdi ktho o zlodzeystwo... do roka przes sząszada theyze wszi... nye bandze oskarzzon, dawnoscz rocznaa przeczyw powodowy przechodzy (procedit)

     [Gdy kto o złodziejstwo... do roka przez sąsiada tejże wsi... nie będzie oskarżon, dawność roczna przeciw powodowi przechodzi (procedit)]

9. The meaning of this term is uncertain.
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 17:

     Przechodzy rok w ocrądze pochodzącze byegy agit celeres annus in orbe rotas

     [Przechodzi rok w okrędze pochodzące biegi agit celeres annus in orbe rotas]

• Masurian: prżechodżicz
• Polish: przechodzić
• Silesian: przechodzić

• Boryś, Wiesław (2005) “chodzić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przechodzić, przechodzić się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “przechodzić się”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish przechodzić. By surface analysis, prze- +‎ chodzić. Compare Kashubian przechòdzëc.

• IPA^(key): /pʂɛˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /pʂɛˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/, /pr̝ɛˈxɔ.d͡ʑit͡ɕ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -ɔd͡ʑit͡ɕ
• Syllabification: prze‧cho‧dzić

przechodzić impf (perfective przejść)

1. (intransitive) to go across, to cross (to go from one side on the surface of something to the other by foot) [+accusative = what]
2. (intransitive) to go through, to cross (to go through the middle of something from one side to the other by foot) [+accusative = what]
3. (intransitive) to cross, to pass by (to walk by something not paying attention to it) [+accusative = what]
4. (intransitive) to go by (to pass someone on foot)
5. (intransitive) to move on (to begin to be in a higher position or rank) [+accusative = what] [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = on to what]
6. (intransitive) to cross (moving, to cover some distance)
7. (intransitive) to cross, to get across (to pass some barrier) [+ przez (accusative) = what barrier]
8. (intransitive) to cross (to be felt across one's body) [+dative = who (used in possessive constructions)], [+accusative = whom]
9. (intransitive) to get to (to begin to focus on someone or something) [+ do (genitive) = to whom/what]
10. (intransitive) to switch (to change the place, manner, or conditions of performing an action) [+ z (genitive) = from what], [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = on to what]
11. (intransitive) to pass (to be accepted)
12. (intransitive) to pass (to end) [+dative = for whom]
13. (intransitive) to pass (to become considered as or to become an element of) [+ do (genitive) = (in)to what]
14. (intransitive) to pass, to go through (to experience, to undergo) [+accusative] or [+ przez (accusative) = (through) what]

    Synonym: przeżywać

15. (intransitive) to switch, to cross (to change into) [+ z (genitive) = from what], [+ w (accusative) = into what]
16. (intransitive) to switch, to cross (to become a different person, i.e. a teacher) [+ z (genitive) = from whom], [+ w (accusative) = (in)to whom]
17. (intransitive) to cross; to span (i.e. of a path, to cover some amount of space)
18. (intransitive) to be filled with some scent [+instrumental = with what scent]
19. (intransitive, literary) to surpass, to exceed, to pass (to be better than someone in some field) [+accusative = whom]
20. (intransitive, of atmospheric phenomena or celestial bodies) to cross (to move across the sky)
21. (intransitive) to pass (to be passed along or sent)
22. (intransitive, vehicles) to go through

    Synonym: przejeżdżać

23. (intransitive, archaic) to go over, to refresh (to remind oneself of previously learned knowledge) [+accusative = what]
24. (reflexive with się) to walk around, to mosey

    Synonym: spacerować się

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), przechodzić is one of the most used words in Polish, appearing 28 times in scientific texts, 4 times in news, 12 times in essays, 14 times in fiction, and 6 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 64 times, making it the 1027th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• przechodzić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przechodzić się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przechodzić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przechodzić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przechodzić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZECHODZIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 16.06.2016
• “PRZECHODZIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.02.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przechodzić”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przechodzić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przechodzić”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 5, Warsaw, page 31
• przechodzić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego