opowiadać

• opowiedać

From o- +‎ powiadać. First attested in 1389.[1]

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔpɔvjadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔpɔvjadat͡ɕ/

opowiadać impf (perfective opowiedzieć)

1. to announce, to proclaim, to make known
   • 1967 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1230, Kościan:

     Jaco my pan Janusch... nye opowyedal, kedy Pyantha czlowyeka panw (leg. panu) Przybislawowy wraczal

     [Jako mi pan Janusz... nie opowiedał, kiedy Pięta człowieka panu Przybysławowi wracał]

2. (law) to report in court; to make a statement
3. to cut ties; to end a friendship; to declare war
   • 1885 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume I, page 482:

     Janussius... senior dux Masouie Cunrado duci Slesie pro salute. Gladium bis acutum dissimulato, id est zamilczeny, preterire volentes dampnosas et violentas iniurias, quas nobis... per vos... intulistis..., vobis et omnibus, qui vobis assistunt, auxiliari tenore presencium diffidamus, id est opowyadamy

     [Janussius... senior dux Masouie Cunrado duci Slesie pro salute. Gladium bis acutum dissimulato, id est zamilczeny, preterire volentes dampnosas et violentas iniurias, quas nobis... per vos... intulistis..., vobis et omnibus, qui vobis assistunt, auxiliari tenore presencium diffidamus, id est opowiadamy]

4. (law) to defend in court
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎, page 39:

     Vstawyamy, aczby taczy (sc. zbiegowie) naszą laską zasyą w krolestwo byly przyiączy, a wszakosz o namowienye maya opowyedacz (tenebuntur iudicialiter respondere) a dosycz vczynycz

     [Ustawiamy, aczby tacy (sc. zbiegowie) naszą łaską zasię w krolestwo byli przyjęci, a wszakoż o namowienie mają opowiedać (tenebuntur iudicialiter respondere) a dosyć uczynić]

• Polish: opowiadać

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “opowiadać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• opowiedać (Middle Polish)

Inherited from Old Polish opowiadać. By surface analysis, o- +‎ powiadać.

• IPA^(key): /ɔ.pɔˈvja.dat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ɔ.pɔˈvja.dat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: o‧po‧wia‧dać

opowiadać impf (perfective opowiedzieć)

1. (transitive) to tell, to narrate (to present a series of events using words) [+dative = to whom] [+ o (locative) = about whom/what]
2. (transitive) to be about (of stores, to contain some content about a particular subject) [+dative = to whom]
3. (transitive, obsolete) to inform, to tell, to announce
4. (transitive, obsolete, hunting, of a dog) to announce an animal's location by barking
5. (transitive, Middle Polish) to repeat, to pass along
6. (transitive, Middle Polish) to order, to commission

   Synonyms: nakazywać, zalecać

7. (transitive, Middle Polish) to bode

   Synonym: zapowiadać

8. (reflexive with się) to back, to side with [+ za (instrumental) = someone/something], [+ przeciwko (dative) = against someone/something]

   Synonym: być za

9. (reflexive with się, literary) to justify (to explain actions or intentions so as to gain the approval of someone) [+dative = to whom] [+ z (genitive) = what]
10. (reflexive with się) to announce one's arrival or departure
11. (reflexive with się, Middle Polish) to tell about oneself
12. (reflexive with się, Middle Polish) to speak one's mind, to express one's opinion
13. (reflexive with się, Middle Polish) to declare, to make known
14. (reflexive with się, Middle Polish) to institute

    Synonym: powoływać się

15. (reflexive with się, Middle Polish) to be declared, to be made known
16. (reflexive with się, Middle Polish) to be announced

In collocation with words such as bzdury, sense 1 is nearly synonymous with mówić, but with a much stronger negative connotation.

• opowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• opowiadać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “opowiedać, opowiadać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “opowiedać się, opowiadać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “OPOWIEDAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.10.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “opowiadać”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “opowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “opowiadać”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 3, Warsaw, page 809
• opowiadać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego