leżeć

Inherited from Proto-Slavic *ležati. First attested in the beginning of the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /lʲɛʒʲɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /lʲɛʒʲɛt͡ɕ/

leżeć impf

1. to lie (to rest in a horizontal position)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 3b:

     Gdiszczy ona porodzicz ma, tedicz vøcz... szobe ona komorø namuie, gdesbicz ona f ne leszala

     [Gdyżci ona porodzić ma, tedyć więc... sobie ona komorę namuje, gdzież być ona w nie leżała]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 113v:

     Recumbere id est iacere vel dormire ligen lezecz vel spącz

     [Recumbere id est iacere vel dormire ligen leżeć vel spać]

2. to lie (to have sexual relations with) [+ z (instrumental) = with whom]
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 22, 25:

     Gdysz na polv naydze møsz dzewkø, gesto gest oddana, a *popodw yø, lezal s nyø (concubuerit cum ea), on sam vmrze

     [Gdyż na polu najdzie mąż dziewkę, jeż to jest oddana, a popadw ją leżał s nią (concubuerit cum ea), on sam umrze]

3. to lie (to be buried)
   • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 334:

     Lezal trzi dni f grobye

     [Leżał trzy dni w grobie]

4. to lie (to undergo some disease somewhere)
   • 1960 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 982, Pyzdry:

     Yakom y oprawyal boszym czalem, an leszy w nyemoczy na szmyer[t]nem loszu

     [Jakom ji oprawiał Bożym Ciałem, a on leży w niemocy na śmier[t]nem łożu]

5. to rest; to remain (to be motionless)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, pages br 39–40:

     Katerina... ue zlem ne lezala, asy y ty […] v blødnem stadle lezaly, ty iesc suoiø naukø otuodila

     [Katerzyna... we złem nie leżała, asi i ty […] w błędnem stadle leżały, ty ieść swoią nauką otwodziła]

6. to reside
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 242:

     Herod... myal dzyewką krola Aretova, damaskyego krola, ktorys czyągnącz do Rzyma y lyezal v svego brata Phylyppa

     [Herod... miał dziewkę krola Aretowę, damaskiego krola, ktoryż ciągnąc do Rzyma i leżał u swego brata Filipa]

7. to besiege, to surround
   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 32, 9:

     Krol Asyrski... leszal se wszø woyskø przed Lyachis (cum universo exercitu obsidebat Lachis)

     [Krol Asyrski... leżał se wszą wojską przed Lachys (cum universo exercitu obsidebat Lachis)]

8. to lie (to be located somewhere)
   • 1959 [1434], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1572, Poznań:

     Jakom suknye nye szyąl sz mlinarky..., alem ya nalasl, ana leszy w sdroyą

     [Jakom suknie nie zjął z młynarki..., alem ją nalazł, a ona leży w zdroju]

9. to lie, to stretch, to cover
   • 1856-1870 [1423], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume II, number 1936:

     Yako prawye tha nywa albo polye lezy them [w] dzele, czszo kupyl Jacus

     [Jako prawie ta niwa albo pole leży tem [w] dziele, cso kupił Jacus]

10. to be subordinate
    • 1886, Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 295:

      Myasta, targy..., czo leszą pod waszym prawem, ... mogą do wasz po prawo chodzycz

      [Miasta, targi..., co leżą pod waszym prawem, ... mogą do was po prawo chodzić]

11. to depend on (to be contingent or conditioned)
    • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 36:

      Then thedy przeszthapyl szwą przyszyąga a gyeszth krzywoprzyszyaszcza..., a lyeszy tho na myeszkyey myloszczy, yako sz nym chczą uczynycz

      [Ten tedy przestąpił swą przysięgę a jest krzywoprzysiężca..., a leży to na mieskiej miłości, jako z nim chcą uczynić]

12. to depend on; to be based on
    • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 236:

      To blogoslawyenye lezi na czirpyenyv

      [To błogosławienie leży na cirpieniu]

• Masurian: lezécz
• Polish: leżeć
• Silesian: leżeć

• Boryś, Wiesław (2005) “leżeć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “leżeć”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “leżeć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “leżeć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “leżeć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “leżeć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• leżyć (Middle Polish)

Inherited from Old Polish leżeć.

• IPA^(key): /ˈlɛ.ʐɛt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈlɛ.ʐɛt͡ɕ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -ɛʐɛt͡ɕ
• Syllabification: le‧żeć

leżeć impf

1. (intransitive) to lie (to rest in a horizontal position)
2. (intransitive) to lie (to undergo some disease somewhere)
3. (intransitive) to lie (to be buried somewhere)
4. (intransitive) to lie (to be placed or situated, especially flat on a surface)

   Synonym: spoczywać

5. (intransitive) to lie (to exist somewhere, either temporarily or permanently)

   Synonym: spoczywać

   Pieniądze leżą na stole. ― The money is (lying) on the table.

6. (intransitive, of items or clothes) to fit (to be of the right size or shape for something)
7. (intransitive, colloquial, of the economy) to be in a bad state
8. (intransitive, of phenomena) to lie (to result from) [+ w (locative) = in what]
9. (intransitive, colloquial, proscribed) to suit (to be proper or suitable) [+dative = someone]

   Synonym: odpowiadać

10. (intransitive) to lie (to extend, to outstretch, to spread out)

    Synonym: rozpościerać się

11. (intransitive) to lie (to be unused;to be uncared for)
12. (intransitive, colloquial) to fail (to not succeed)
13. (intransitive, card games) to not take the number of tricks announced in an auction (Is there an English equivalent to this definition?)
14. (intransitive) to lie (to have sexual relations with) [+ z (instrumental) = with whom]

    Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks

15. (intransitive, Middle Polish) to rest (to idle, to not do anything)

    Synonyms: see Thesaurus:próżnować

16. (Middle Polish) to lie; Further details are uncertain.
    • 1551, S. Murzynowski, Ortografija polska‎, page B2v:

      l láſka leży/ liſty/ liſzka

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 161b:

      Iaceo, Lezę.

17. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1543, M. Rej, Krótka rozprawa‎, page E:

      Wierę ſnadz náſſe wierdunki Idą też czáſem ná trunki Abowiem wto trudno vkroćić Aby niemiał w ptaki wſkoczyć A zwłaſſczá gdy krotko leżą Ty iuż nigdziey nie zábieżą

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), leżeć is one of the most used words in Polish, appearing 27 times in scientific texts, 3 times in news, 19 times in essays, 65 times in fiction, and 24 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 138 times, making it the 432nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• leżeć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• leżeć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “leżeć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “LEŻEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.03.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “leżeć”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “leżeć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “leżeć”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 2, Warsaw, page 727

Inherited from Old Polish leżeć.

• IPA^(key): /ˈlɛʐɛt͡ɕ/
• Rhymes: -ɛʐɛt͡ɕ
• Syllabification: le‧żeć

leżeć impf

1. (intransitive) to lie (to rest in a horizontal position)

• lezec in dykcjonorz.eu
• leżeć in silling.org