XIX Batalion Saperów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1920

Rozformowanie

1929

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Antoni Lukas

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Grodno, Garnizon Wilno

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

saperzy

Podległość

3 Pułk Saperów Wileńskich

XIX Batalion Saperów (XIX bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia XIX batalionu saperów

W styczniu 1920, przy 3 kompanii zapasowej saperów w Grodnie, sformowane zostało dowództwo XIX batalionu saperów w składzie: dowódca – kapitan Antoni Lukas, adiutant – podporucznik Kiełczewski oraz 12 szeregowych. Z początku przydzielono do dyspozycji dowódcy batalionu 3 kompanię zapasową saperów i kompanię marszową XIX batalionu saperów. Dopiero w parę miesięcy później przybyły na front litewsko-białoruski: 3 kompania VI zapasowego batalionu saperów jako 1 kompania XIX bsap i 4 kompania VI batalionu saperów, jako 2 kompania XIX bsap. Obie kompanie znajdowały się przed przybyciem do batalionu na froncie południowym przy 7[1] i 6 Armii. Jako 3/XIX bsap została przydzielona kompania saperów 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Do czasu przybycia przydzielonych kompanii z VI batalionu saperów, przy dowództwie batalionu znajdowała się tylko kompania marszowa saperów.

Pierwszym zadaniem saperów, w związku z odwrotem Polaków w lipcu 1920 r., było podminowanie obiektów komunikacyjnych w Grodnie, a mianowicie: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski podminowują most kolejowy, podporucznik Milewski — dworzec kolejowy, podporucznik Danowski most forteczny i podchorąży Frelich – most kołowy w mieście. Przy ataku Rosjan na Grodno 19 lipca kompania w kontrataku odrzuca wroga i zdobywa przejściowo folwark Stanisławowo. Po zdobyciu przez nieprzyjaciela fortów grodzieńskich saperzy wysadzają podminowane mosty już pod ogniem artylerii sowieckiej; przy wysadzaniu mostu kolejowego wskutek trafienia pocisku artyleryjskiego w ładunek z materiałem wybuchowym zostaje cały most przedwcześnie wysadzony w powietrze. Podczas tego wybuchu giną: podporucznik Budlewski i podchorąży Zatrybowski.

Po wycofaniu się z Grodna, przy III Brygadzie Litewsko-Białoruskiej w Kuźnicy, zostaje sformowana ze wszystkich grodzieńskich saperów jedna kompania pod dowództwem podporucznika Danowskiego. Po sformowaniu kompania niezwłocznie fortyfikuje Kuźnicę. Podczas dalszego cofania się III Brygady Litewsko-Białoruskiej na południowy -zachód saperzy kilkakrotnie są atakowani przez kawalerię sowiecką, lecz zawsze ataki odpierają, zdobywając nawet kilka koni wraz z siodłami. W Słońce saperzy pełnią służbę piechoty, osłaniając tyły brygady i wysyłając ubezpieczenia. 26 lipca kompania przybywa do Rzędzian, gdzie odbudowała 300 metrów długi most przez Narew. Pod koniec lipca saperzy przechodzą na stałe do III Brygady Litewsko-Białoruskiej i już z nią odbywają dalszy odwrót. Pod Starą Litwą nagły atak sowiecki rozprasza kompanię, lecz będący w pobliżu batalion morski ratuje sytuację i kompania znów się zbiera. Pod Ostrowią saperzy wspólnie z 29 pułkiem Strzelców Kaniowskich odpierają atak nieprzyjaciela. Część kompanii prowadzi przy tym do ataku podchorąży Frelich.

7 sierpnia przybyło dowództwo batalionu z kompanią marszową do Wyszkowa, gdzie dołączają kompanie przydzielone do batalionu z VI zapasowego batalionu saperów. Kompania marszowa zostaje rozwiązana i wcielona plutonami do 1 i 3 kompanii. Od tego czasu XIX batalion saperów posiadał wszystkie swoje kompanie[2].

17 czerwca 1925 kapitan Tadeusz Wasilewski został przeniesiony do 4 pułku saperów na stanowisko kwatermistrza, natomiast major Zygmunt Mieczysław Górka został przesunięty ze stanowiska dowódcy XXIX bsap na stanowisko dowódcy XIX bsap[3].

W 1929, w związku z wprowadzeniem nowej organizacji pokojowej saperów, 3 pułk został przeformowany w 3 batalion saperów, a XXIX bsap został rozwiązany[4].

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu
  • kpt. Antoni Lukas
  • kpt. Tadeusz I Wasilewski (od VIII 1922 do VI 1925)[5]
  • mjr Zygmunt Mieczysław Górka (od VI 1925)
Oficerowie batalionu
  • ppor. 3. kompanii saperów Budlewski[6][7]
  • pchor. 3. kompanii saperów Zatrychowski[7]
  • ppor. Danowski[8]
  • ppor. Czesław Kiełczewski - adiutant († 21 VII 1920 Grodno[9])
  • ppor. Milewski
  • pchor. Antoni Frelich
  • pchor. Antoni Grabowski[10]
  • pchor. Zatrybowski[11]
Podoficerowie i szeregowcy
  • kpr. Jan Twaróg († 16 VII 1920 Bakszty[12])
  • st. sap. Antoni Drąg († 17 VI 1920 Hołowczyńce[13])

Przypisy

  1. ↑ Damrosz i Frelich 1924 ↓, s. 4.
  2. ↑ Wejtko 1932 ↓, s. 16-17.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 64 z 17 czerwca 1925, s. 323, 325.
  4. ↑ Wejtko 1932 ↓, s. 4.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr. 29 z 26 sierpnia 1922 s. 641
  6. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 81, brak imienia oraz daty i miejsca śmierci.
  7. 1 2 Raport gen. Mokrzeckiego dotyczący oficerów podległych Ministerstwu Spraw Wojskowych w archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, s. 278, Straty w oficerskim personelu: zginął przy eksplozji mostu kolejowego
  8. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 133, wymieniony jest Jan Danowski, bez podania stopnia i przydziału służbowego, jako zmarły w wyniku choroby 19 stycznia 1920 w Częstochowie.
  9. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 355.
  10. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 236, brak daty i miejsca śmierci.
  11. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 1026, brak imienia oraz daty i miejsca śmierci.
  12. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 925.
  13. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 152.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.