generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
1 sierpnia 1888 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 października 1972 |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr I |
Stanowiska |
szef sądu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Teofil Karol Maresch (ur. 1 sierpnia 1888 w Brzeżanach, zm. 18 października 1972 w Liverpoolu) – generał brygady Wojska Polskiego, Zastępca Przewodniczącego Głównego Sądu Koleżeńskiego Związku Legionistów Polskich od 1936 roku[1].
Życiorys
Teofil Karol Maresch urodził się 1 sierpnia 1888 w Brzeżanach, w rodzinie Ferdynanda (ur. 1843, powstaniec styczniowy, dyrektor Powiatowego Towarzystwa Zaliczkowego w Brzeżanach[2]), i Marceli z Wereszczyńskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[3][4]. W 1912 ukończył studia we Lwowie, gdzie działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim. Pracował potem jako adwokat. W okresie sierpień 1914 – lipiec 1917 w I Brygadzie Legionów Polskich. Podporucznik z października 1914. Po kryzysie przysięgowym powrócił do praktyki adwokackiej.
12 czerwca 1919 został przyjęty do Korpusu Sądowego Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich z zatwierdzeniem w stopniu kapitana[5]. 20 czerwca tego roku został przydzielony do Sądu Wojskowego Okręgu Generalnego w Warszawie[6]. W styczniu 1921 został kierownikiem Wojskowego Sądu Rejonowego Modlin. W 1922 został zweryfikowany w stopniu majora, w korpusie oficerów sądowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Z dniem 1 sierpnia 1926 został przeniesiony do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie na stanowisko podprokuratora[7]. Posądzany o udział w zatuszowaniu sprawy gen. Włodzimierza Zagórskiego.
12 kwietnia 1927 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 5. lokatą w korpusie oficerów sądowych[8]. 24 kwietnia 1928 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z Prokuratury przy WSO Nr I do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I na stanowisko sędziego orzekającego[9][10]. W 1930 został przeniesiony z Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I w Warszawie na stanowisko szefa sądu[11]. 29 stycznia 1932 został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 2. lokatą w korpusie oficerów sądowych[12]. 10 marca 1932 prezydent RP mianował go sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a minister spraw wojskowych przeniósł z Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I do Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie na stanowisko sędziego[13]. 20 maja tego samego roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Sprawiedliwości MSWojsk[14][4][15]. 27 stycznia 1933 został mianowany z dniem 1 stycznia 1933 szefem Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych i Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[16]. W latach 30. był prezesem podolskiego koła Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[17]. Na generała brygady został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 16. lokatą w korpusie generałów[18]. We wrześniu 1939 był naczelnym szefem służby sprawiedliwości w Naczelnym Dowództwie WP.
Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[19]. W 1941 rząd I. Antonescu wydał go znalazł się w niewoli niemieckiej. Jeden z jedenastu polskich generałów więzionych przez Niemców w Dorsten i Dössel podczas II wojny światowej.
Po uwolnieniu z oflagu w 1945 do kwietnia 1948 mieszkał we Francji. Potem został przeniesiony do Anglii, gdzie po demobilizacji osiadł i gdzie zmarł 18 października 1972 w Liverpoolu[20].
Żonaty z Janiną Wolberzanką, tłumaczką dzieł niemieckich i francuskich. Uczęszczał do gimnazjum w Brzeżanach razem z Edwardem Rydzem-Śmigłym.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 września 1972)[21]
- Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)[22]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)[23]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[24][10]
Przypisy
- ↑ Związek Legionistów Polskich: 1936-1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 34.
- ↑ Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 296.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1907. Brzeżany: 1907, s. 88.
- 1 2 Stawecki 1994 ↓, s. 215.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 79 z 1919 roku, poz. 2650.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 76 z 1919 roku, poz. 2460.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 251.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 118.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 113, 161.
- 1 2 Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 692.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 21.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 30 stycznia 1932 roku, s. 97.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 220, 242.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 408.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 129 autorzy podali, że w maju 1932 został zastępcą szefa departamentu i naczelnym prokuratorem wojskowym.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 79.
- ↑ Winobranie w Zaleszczykach jako wielka impreza gospodarcza i kulturalna. „Wschód”. Nr 20, s. 1, 10 sierpnia 1936.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 129 autorzy błędnie podali, że awansował na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 roku.
- ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne: cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
- ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 23, s. 103, grudzień 1972. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 8 z 31 grudnia 1972.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za długoletnią gorliwą i nieskazitelną pracę w sądownictwie wojskowym”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu sądownictwa wojskowego”.
Bibliografia
- Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wojskowa Biblioteka Cyfrowa „Zbrojownia”. [dostęp 2018-05-15].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- H. P Kosk: Generalicja polska t. 2 wyd.: Oficyna Wydawnicza „Ajaks” Pruszków 2001.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.