wieś | |
Pałac w Piszkowicach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
295-335[1] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) |
306[2] |
Strefa numeracyjna |
74 |
Kod pocztowy |
57-315[3] |
Tablice rejestracyjne |
DKL |
SIMC |
0852944 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego | |
50°28′09″N 16°35′30″E/50,469167 16,591667[4] |
Piszkowice (niem. Pischkowitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko, w północnej części Kotliny Kłodzkiej.
W przeszłości do wsi należały przysiółki
Obecnie nazwy niestandaryzowane.
Położenie
Piszkowice leżą na granicy Doliny Ścinawki i południowo-wschodniego krańca Wzgórz Ścinawskich, na wysokości około 295–335 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Nazwa
Pierwotnie wieś nazywała się Pischkowitz, dopiero w 1937 roku ówczesna administracja niemiecka dokonała zmiany tej historycznej nazwy pochodzenia słowiańskiego na Pischkowitz na formę Schloßhübel[7].
Historia
Pierwsza wzmianka o Piszkowicach pochodzi z 1340 roku i mówi o istniejącym we wsi dworze i kościele[7]. Miejscowość niemal nieprzerwanie od 1346 roku do początku XIX wieku należała do rodziny von Haugwitzów, którzy mieli tu swoją siedzibę rodową[7]. W XV wieku miejscowość była znana z ogrodnictwa i sadownictwa[7]. W czasie wojny trzydziestoletniej ówczesnemu właścicielowi Piszkowic Dittrichowi von Haugwitz skonfiskowano posiadłość za sprzyjanie protestantom i przekazano dowódcy twierdzy kłodzkiej hrabiemu Adamowi Berce[7]. W następnych latach wieś miała kilku kolejnych właścicieli, a w 1626 roku powróciła w ręce Dittricha von Haugwitza, który przyjął katolicyzm i odzyskał swoje dobra[7].
W drugiej połowie XVII wieku zbudowano w Piszkowicach okazały barokowy pałac położony na skalnym cyplu, stąd nazwano go „kłodzkim Książem”[7]. Bywali w nim znakomici goście między innymi: król pruski Fryderyk II Wielki i wysokiej rangi dowódcy wojskowi uczestniczący w wojnach na terenie ziemi kłodzkiej[7].
Na początku XIX wieku w miejscowości były: dwa folwarki, wapiennik, młyn wodny, kościół i szkoła, a w parku pałacowym bażanciarnia[7]. W roku 1819 zmarł ostatni przedstawiciel rodu Haugwitzów i majątek przeszedł na własność barona Friedricha Falkenhausena, a następnie często zmieniał właścicieli[7]. Od roku 1879, kiedy wybudowano stację kolejową w pobliskich Bierkowicach, wieś stała się popularna wśród turystów, chętnie odwiedzających pałac[7].
Po 1945 roku zabudowania folwarczne przejął PGR, a w pałacu urządzono szkołę[7]. W 2015 roku pałac został kupiony przez osobę prywatną i obecnie (2017) trwa w nim remont[8].
Właściciele[9]
- von Haugwitzowie:
- Otto (1346–1369)
- 1373 – Tamon
- Heinrich
- Rüdiger
- Hans (1499–1528)
- Georg (–1560)
- Heinrich (1539–1603)
- Magdalena (–1643) żona Heinricha Stillfrieda-Rattonitza
- 1558 – Wenzel
- Diettrich
- 1594 – Hans i Heinrich
- 1598 – Hans
- 1607 – 1622 Dittrich
- 1622–1626 Adam Gottfried Berka z Dubé i Lípy (Adam Gottfried Berka von der Daube und Leippe)
- 1626 – hrabina Kolowrat
- 1626 – Anna Kolonna von Wels
- von Haugwitzowie:
- baron Friedrich A. Falkenhausen
- 1840–1845 – hrabina Falkenhausen de domo Magnis
- od 1876 – von Zedllitz-Neukirchowie
- 1876 – baron Georg
- 1890 – baron Theodor
- 1893–1910, 1926 – Wolfgang Moritz von Eichborn z Wrocławia
- 1937 – Rudolf Salfeld
- po 1945 – w pałacu mieściła się szkoła
- 1998 – po raz pierwszy pałac został sprzedany
- Herb Haugwitz
- Herb Berkove z Dube
- Pawilon ogrodowy
- Pawilon ogrodowy
- Pawilon ogrodowy
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[12]:
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela, parafialny, wzmiankowany w 1384 r., przebudowany w XVIII i XIX wieku[7],
- zespół pałacowy, przebudowany w 1722 r.[13], z XVIII–XIX w., w skład którego wchodzą:
- pałac
- park
- zespół dworski (młyński, folwarczny), obecnie nr 59, w skład którego wchodzą
- dwór, z XVI/XVII w.
- spichrz murowany, 3-kondygnacyjny z 1839 r.
- młyn, z 1838 r.
Przypisy
- 1 2 Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 335-340. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 943 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101774
- ↑ Grupa Wirtualna Polska , Monitor Polski - M.P. rok 1950, nr 52, poz. 588 [online], www.money.pl [dostęp 2023-08-02] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-08-02] .
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 404. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Pałac Piszkowice. [w:] wyborcza.pl [on-line]. [dostęp 2017-01-26].
- ↑ Romuald M. Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: 2008, s. 298–299. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ Franz Anton von Haugwitz auf Pischkowitz. www.geni.com. [dostęp 2015-09-30].
- ↑ Wenzel Johann Franz Deodat Heinrich Graf von Haugwitz Freiherr auf Pischkowitzin zu Pischkowitz. www.geni.com. [dostęp 2016-07-29].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 68. [dostęp 2012-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Romuald M. Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: 2008, s. 301. ISBN 978-83-89102-63-8.
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Słownik geografii turystycznej Sudetów, Tom 15, pod red. Marka Staffy, Wydawn. I-BiS, Wrocław 1994, ISBN 83-85773-06-1, ss. 334–340
- Piszkowice, 1.) niem. Pischkowitz, wś, pow. kładzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 234 .
- Piszkowice Górne, niem. Pischkowitz Ober, gm. Rauschwitz (Ruszowice), pow. kładzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 234 .
- Oberhof, 4.) folwark Pischkowitz, pow. kładzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 321 .