Oleniegorskij gorniak
(Оленегорский горняк)
Ilustracja
„Oleniegorskij gorniak” w 2021 w Petersburgu
Klasa

okręt desantowy

Projekt

775/I

Oznaczenie NATO

Ropucha I

Historia
Stocznia

Stocznia Północna, Gdańsk Polska

Wodowanie

1975

 MW ZSRR
Nazwa

SDK-91 (1976)
BDK-91 (1983)

Wejście do służby

30 czerwca 1976

 MW Rosji
Nazwa

Oleniegorskij gorniak (2003)

Wejście do służby

grudzień 1991

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

2900 t standardowa
4440 t pełna

Długość

112,5 m

Szerokość

15 m

Zanurzenie

3,7 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne o mocy 19 200 KM, 2 śruby
Prędkość

17,5 węzła

Zasięg

6000 Mm przy 12 w

Uzbrojenie
4 armaty uniwersalne 57 mm AK-725 (2×II)
2×IV wyrzutnie rakiet plot. Strieła-3 (32 rakiety)
2×XX wyrzutnie npr 122 mm Grad-M (160 pocisków)
Wyposażenie
radar artyleryjski Bars
2 wyrzutnie celów pozornych PK-16
Załoga

87

BDK-91 Oleniegorskij gorniak (Оленегорский горняк) − duży okręt desantowy projektu 775/I (w kodzie NATO: Ropucha-I) Marynarki Wojennej Rosji. Zbudowany w Stoczni Północnej w Gdańsku, wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR w 1976 roku. Służył we Flocie Północnej, początkowo pod oznaczeniem SDK-91, od 1983 roku: BDK-91. Przejęty przez marynarkę wojenną Rosji, otrzymał w 2003 roku nazwę „Oleniegorskij gorniak”. Przeniesiony na Morze Czarne, wziął udział w inwazji na Ukrainę, podczas której został uszkodzony.

Historia

„Oleniegorskij gorniak” w 2021 w Petersburgu

Okręt został zbudowany w Stoczni Północnej w Gdańsku, jako piąty z serii dużych okrętów desantowych projektu 775 pierwszej odmiany (775/I), zaprojektowanych w Polsce i budowanych dla ZSRR[1]. W kodzie NATO typ ten był oznaczany jako Ropucha, względnie Ropucha I[2]. Okręt wodowano w 1975 roku[uwaga 1]. Nosił numer stoczniowy 5 w ramach jednostek projektu 775[1].

Skrócona charakterystyka

Okręty desantowe proj. 775 dysponują przelotową ładownią, dostępną przez rampę dziobową i rufową, o długości 95 m, szerokości od 4,5 do 6,5 m i wysokości 4,5 m[3]. Na dziobie jest otwierana furta i opuszczana pochylnia; w celu rozładunku okręty mogą wpływać na plażę[1]. Jednostki mogą transportować do 13 czołgów lub transporterów opancerzonych albo 20 ciężarówek i w obu wariantach 150 żołnierzy[uwaga 2]. Załoga liczy 87 osób, w tym 8 oficerów[3].

Wyporność okrętu niezaładowanego wynosi 2900 ton (czasem podawana jako standardowa), a pełna – 4400 ton[uwaga 3]. Długość całkowita wynosi 112,5 m, a na linii wodnej 105 m, szerokość wynosi 15 m, a zanurzenie maksymalne 3,17 m[3].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętów projektu 775/I stanowią cztery armaty uniwersalne kalibru 57 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-725, umieszczonych przed i za nadbudówką i kierowanych radarem artyleryjskim Bars[3]. Zapas amunicji wynosi 2200 nabojów 57 mm[4]. Ponadto mają do samoobrony dwie poczwórne wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bardzo bliskiego zasięgu Strieła-3 samonaprowadzających się na podczerwień, z zapasem 32 pocisków[3]. Dla potrzeb wsparcia desantu okręty uzbrojone są w dwie dwudziestoprowadnicowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 122 mm Grad-M, ze 160 pociskami[3].

W skład wyposażenia radioelektronicznego jednostek projektu 775/I wchodzi stacja radiolokacyjna wykrywania nawodnego i powietrznego Rubka oraz radar nawigacyjny Don[5]. Do kierowania ogniem artylerii służy radar Bars na kolumnie za kominami na rufie[5]. Okręty ponadto wyposażone są w dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16 kalibru 82 mm służące do walki elektronicznej[5].

Napęd stanowią dwa silniki wysokoprężne 16 ZVB 40/48 o łącznej mocy 19 200 KM, poruszające dwie śruby[3]. Prędkość maksymalna wynosi 17,5 węzła[3]. Zasięg wynosi 3500 Mm przy prędkości 16 w i 6000 Mm przy prędkości 12,5 w[3].

Służba

Okręt wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR 30 czerwca 1976 roku[1]. Początkowo nadano mu oznaczenie: SDK-91 (СДК-91), od sriednij diesantnyj korabl – średni okręt desantowy, w 1983 roku zmienione na BDK-91 (ВДК-91), od bolszyj diesantnyj korabl – duży okręt desantowy[1].

Po rozpadzie ZSRR w grudniu 1991 roku BDK-91 został przejęty przez Marynarkę Wojenną Rosji pod tym samym oznaczeniem. Wchodził w skład Floty Północnej[1]. W 2003 roku nadano mu dodatkowo nazwę „Oleniegorskij gorniak” (pol. „oleniegorski górnik”, od kombinatu wydobycia i przerobu rud w Oleniegorsku)[1]. W Rosji nosił numer burtowy 012[6].

W styczniu 2022 roku wraz z dwoma innymi okrętami desantowymi („Piotr Morgunow” i „Giergij Pobiedonosiec”) został przerzucony z dalekiej Północy na Morze Czarne, w celu wzięcia udziału w inwazji Rosji na Ukrainę[7]. Służył m.in. do transportu ładunków cywilnych po uszkodzeniu w drugim ataku Mostu Krymskiego[8].

W nocy 3/4 sierpnia 2023 roku „Oleniegorskij gorniak” został poważnie uszkodzony w ataku łodzi bezzałogowych (dronów morskich) na port w Noworosyjsku[8]. Opublikowano film z kamery na łodzi tuż przed uderzeniem w lewą burtę, a nadto ujawniono w rosyjskich mediach społecznościowych film przedstawiający późniejsze holowanie okrętu z przechyłem na lewą burtę[8][9]. Wybuch spowodował wyrwę w lewej burcie w rejonie linii wodnej na wysokości stanowiska dowodzenia o wymiarach ok. 4×5 m, lecz okręt nie zatonął, po czym został naprawiony w doku pływającym PD-190 w Noworosyjsku[10]. Atak został przeprowadzony przy użyciu drona konstrukcji ukraińskiej typu Sea Baby[10].

W styczniu 2024 r. pojawiły się informacje, że okręt po kilkumiesięcznym remoncie wrócił do służby, choć brak danych, w jakim stopniu jego sprawność została przywrócona[11].

Uwagi

  1. ↑ Car′kow 2015 ↓, s. 23 podaje przy nazwie jednostki jedyną datę „(1975)”, bez sprecyzowania czego dotyczy (na ogół najistotniejszą datą dla okrętów jest data wodowania)
  2. ↑ Tak Apalkow 2007 ↓, s. 22, 25 i Car′kow 2015 ↓, s. 24. W starszych źródłach spotykane są też inne dane jak 225 ludzi i 13 czołgów (Pawłow 1997 ↓, s. 77), 230 żołnierzy lub 450 t ładunku (Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Annapolis: 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7.), 230 żołnierzy (dwie kompanie) i 24 pojazdy bojowe lub 450 t ładunku (A fully illustrated guide to the World's Modern Amphibious Assault Ships. „War Machine”. vol. 1 (7), s. 123, 1983. Londyn: Orbis Publishing.)
  3. ↑ 2900 ton jako wyporność okrętu pustego w Apalkow 2007 ↓, s. 21, jako wyporność standardowa w Car′kow 2015 ↓, s. 24

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Apalkow 2007 ↓, s. 25-26.
  2. ↑ Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Apalkow 2007 ↓, s. 22.
  4. ↑ Pawłow 1997 ↓, s. 77.
  5. 1 2 3 Apalkow 2007 ↓, s. 25.
  6. ↑ Car′kow 2015 ↓, s. 23.
  7. ↑ Michał Fiszer: Rosja grozi Ukrainie wojną. Czy już się zaczęło?. Polityka.pl, 20 stycznia 2022. [dostęp 2022-03-10].
  8. 1 2 3 Wiktoria Bieliaszyn: Drony morskie uszkodziły duży okręt desantowy w Noworosyjsku. "To wspólna operacja ukraińskiej marynarki wojennej i Sił Zbrojnych Ukrainy". wyborcza.pl, 4 sierpnia 2022. [dostęp 2023-08-04].
  9. ↑ OSINTtechnical, That is a heavily listing Ropucha [online], X, 4 sierpnia 2023.
  10. 1 2 Marcin Chała. Nawodne bezzałogowce uderzeniowe w wojnie na Ukrainie. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2023, s. 97-98, wrzesień 2023. Warszawa: Zespół Badań i Analiz Militarnych.
  11. ↑ Maciek Kucharczyk: Rosyjski okręt wrócił do żywych. Opowieści o "zniszczeniu 20 procent" Floty Czarnomorskiej to bajki. gazeta.pl, 2024-01-04. [dostęp 2024-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-04)]. (pol.).

Bibliografia

  • Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).
  • A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.).
  • Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.