Niebuszewo-Bolinko
do 1945: Grünhof

jednostka pomocnicza Szczecina
ul. Słowackiego, ul. Naruszewicza, Muzeum Techniki i Komunikacji, ul. Krasińskiego
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miasto	Szczecin
Dzielnica	Śródmieście
W granicach Szczecina	1 września 1859
Powierzchnia	1,79[1] km²
Populacja (2022) • liczba ludności	19 016[1]
• gęstość	10 623[1] os./km²
Strefa numeracyjna	91
Tablice rejestracyjne	ZS
Plan osiedla Niebuszewo-Bolinko
Położenie na mapie Szczecina
53°26′43,44″N 14°32′47,04″E/53,445400 14,546400
Strona internetowa

Niebuszewo-Bolinko – osiedle administracyjne Szczecina, będące jednostką pomocniczą miasta, położone w Śródmieściu. Według danych z 2022 r. na osiedlu mieszkało 19 016 osób^[1].

Osiedle składa się z części miasta Bolinko (niem. Grünhof) oraz południowej części Niebuszewa. Na terenie Bolinka znajduje się spółdzielcze osiedle Piastowskie.

W latach 1955–1976 część obszaru dzisiejszego Niebuszewa-Bolinka zajmowało osiedle Niebuszewo I^[2][3][4].

Położenie

Graniczy z osiedlami: Niebuszewo (od północy), Drzetowo-Grabowo (od wschodu), Śródmieście-Północ (od południa), Łękno (od południowego zachodu) i Arkońskie-Niemierzyn (od północnego zachodu). Granice osiedla stanowią w przybliżeniu: ul. Pawła VI, linia kolejowa nr 406, ul. Emilii Sczanieckiej, ul. Emilii Plater, ul. Stanisława Staszica, rondo Giedroycia, północno-wschodnie ogrodzenie 109. Szpitala Wojskowego, ul. Juliusza Słowackiego.

Historia

W połowie XIX wieku na skutek rozwoju przemysłu w Szczecinie zaczęto zabudowywać leżący wówczas poza granicami miasta rejon dzisiejszych ulic Wyzwolenia, Krasińskiego i Janosika, należący dziś do osiedla Niebuszewo-Bolinko^[5]. Nowemu osiedlu nadano nazwę Grünhof (pol. Zielony Dwór). Brak organu administracyjnego doprowadził do upadku osiedla, które w 1859 roku włączono w granice miasta^[6]. Po tym wydarzeniu osiedle zaczęło się rozwijać – wybudowano fabrykę maszyn do szycia i rowerów Stoewer, fabrykę asfaltu i papy, fabrykę waty, browary, gazownię miejską przy ul. Boguchwały^[7]. W latach 1926–1936 w północnej części osiedla powstał zespół kilkupiętrowych, modernistycznych budynków mieszkalnych dla średniozamożnych rodzin^[7][8]. W 1927 r. powstała jednotorowa uliczna pętla tramwajowa nieopodal wzniesionego w tym samym roku dworca kolejowego^[9]. Znaczna część osiedla została zrujnowana w okresie II wojny światowej^[7].

W 1945 na skutek niejasnej sytuacji administracyjnej Szczecina, niemieckie rodziny zaczęły z powrotem zasiedlać opustoszałe budynki osiedla. Zorganizowano własną administrację i wybrano burmistrza^[8]. Po przekazaniu Szczecina administracji polskiej rozpoczęto wysiedlanie ludności niemieckiej. W jej miejsce od 1946 napływała ludność żydowska^[8], której większość wyjechała ze Szczecina do 1958 roku^[5]. Obszary zniszczone w czasie II wojny światowej zostały po wojnie zabudowane blokami oraz wieżowcami z wielkiej płyty – jednym z takich osiedli jest Osiedle Piastowskie wznoszące się przy ul. Ofiar Oświęcimia oraz przyległych ulicach^[8]. Najwięcej przedwojennej zabudowy ocalało w północno-zachodniej części osiedla. W części południowej i wschodniej zachowało się mniej zabudowy przedwojennej, są to w większości kamienice. W 2001 roku miała miejsce przebudowa skrzyżowania ulic Staszica, Piotra Skargi, Wyzwolenia, Kołłątaja – miejsce styku ulic przebudowano na rondo, które nazwano imieniem Jerzego Giedroycia^[10].

Zabudowa

Część zachodnia osiedla jest słabo zabudowana. Na jej obszarze zlokalizowane są: Ogród Dendrologiczny im. Stefana Kownasa, park im. Jacka Karpińskiego, ROD Niemierzyn, Muzeum Techniki i Komunikacji, Technopark Pomerania.

Część centralna osiedla zabudowana jest kamienicami i blokami. W obrębie ulic: Krasińskiego, Niemcewicza, Długosza, Świętej Barbary, Kołłątaja, Naruszewicza, Ejsmonda, Reja, Heleny, Rodziewiczówny, Orzeszkowej, Asnyka, Karpińskiego, Kadłubka, Boguchwały wznoszą się modernistyczne bloki mieszkalne z lat 20. i 30. XX wieku.

Część wschodnią osiedla tworzy powojenne osiedle Piastowskie. Osiedle zlokalizowane jest w rejonie ulic: Ofiar Oświęcimia, Kazimierza Królewicza, Rynkowej, Świętego Marcina, Dembowskiego, Cegielskiego oraz Cyryla i Metodego^[11].

Na terenie osiedla znajdują się m.in. następujące obiekty zabytkowe^[12]:

• Muzeum Techniki i Komunikacji (dawniej zajezdnia tramwajowa Niemierzyn);
• budynek pofabryczny przy ul. Długosza 23;
• budynki fabryki Stoewera, ul. Krasińskiego 10-11;
• kościół Najświętszego Zbawiciela, ul. Słowackiego 1a;
• dworzec Szczecin Niebuszewo wraz z budynkami mieszkalnymi kolejarzy, wiatą peronową i placem przydworcowym, ul. Orzeszkowej 28, 28a, 28b;
• willa przy ul. Słowackiego 3 wraz z ogrodem;
• kamienica przy ul. Niemierzyńskiej 18a, dawna szwalnia mundurów dla motorniczych;
• szkoła przy ul. Niemierzyńskiej 17a.

• 
  Dworzec Szczecin Niebuszewo
• 
  Fabryka II, dawny budynek fabryki Stoewera
• 
  Budynek pofabryczny przy ul. Długosza 23
• 
  Willa Willy’ego Nelle przy ul. Słowackiego 3

Edukacja

Stan z maja 2021 r.:

• Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT-u w Szczecinie, ul. Juliusza Słowackiego 7^[13];
• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego, ul. Papieża Pawła VI 2^[14];
• Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne, ul. Papieża Pawła VI 2^[15];
• Technikum Technologii Cyfrowych, ul. Niemierzyńska 17^[16];
• Technikum Elektryczno-Elektroniczne, ul. Księcia Racibora 60-61^[17];
• Przedszkole Publiczne nr 64, ul. Księcia Barnima III Wielkiego 46^[18];
• Szkoła Podstawowa nr 10 im. Leonida Teligi, ul. Kazimierza Królewicza 63^[19];
• Szkoła Podstawowa nr 41 z Oddziałami Integracyjnymi im. Maksymiliana Golisza, ul. Świętych Cyryla i Metodego 43^[20];
• Szkoła Podstawowa nr 69 im. mjr. Henryka Sucharskiego, ul. Jana Zamoyskiego 2^[21];
• Przedszkole Publiczne nr 67, ul. Hipolita Cegielskiego 9^[22];
• Żłobek nr 5, ul. Kazimierza Królewicza 61^[23].

Kultura

• Muzeum Techniki i Komunikacji, ul. Niemierzyńska 18a^[24];
• Miejska Biblioteka Publiczna – filia nr 4, ul. Księcia Barnima II Wielkiego 25^[25];
• Miejska Biblioteka Publiczna – filia nr 12, ul. Świętego Marcina 1^[25].

Transport publiczny

Przez obszar Niebuszewa-Bolinka przebiegają cztery linie tramwajowe: 2, 3, 10 oraz 12. Tramwaje linii 2 oraz 12 kończą swój bieg na jednotorowej ulicznej pętli tramwajowej „Dworzec Niebuszewo”. Oprócz tego przez teren osiedla przebiegają linie autobusowe, z których część rozpoczyna swój bieg na pętli Kołłątaja, zlokalizowanej przy rondzie Giedroycia.

W ramach projektu Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej dworzec Szczecin Niebuszewo ma się stać stacją początkową dla linii do Gryfina, Stargardu i Goleniowa oraz stacją końcową dla linii do Polic^[26][27].

Ludność

Liczba ludności osiedla Niebuszewo-Bolinko od 2008 r.
Źródło: Portal systemu informacji przestrzennej miasta Szczecin^[1]

Wykaz ulic i placów

Nieistniejące ulice i place

Obszar nieistniejącej ul. Świętego Jana Kantego

Północny fragment dawnej ul. Łęczyckiej

Nieistniejące obecnie ulice położone były w południowo-wschodniej części osiedla.

• Gołębia (Taubenstraße) – współcześnie alejka na skwerze Jacka Nieżychowskiego i chodnik od ulicy Świętej Barbary do Hali Piastowskiej^[29].
• Świętego Jana Kantego (Auguststraße) – współcześnie na jej miejscu stoi wieżowiec nr 16 przy ul. Ofiar Oświęcimia.
• Krynicka (Rosenstraße) – współcześnie chodnik między blokami przy ul. Ofiar Oświęcimia 16 i 18.
• Mała (Kurzestraße) – boczna do ulicy Świętego Łukasza^[28]; współcześnie na jej miejscu znajduje się niezagospodarowany plac.
• Radłowa (Oststraße) – współcześnie chodnik przed wejściem do Szkoły Podstawowej nr 11 przy ul. Emilii Plater.
• Skośna (Linksstraße) – współcześnie teren boiska przy Internacie Zespołu Szkół Elektryczno-Elektronicznych przy ul. Księcia Racibora 60-61.
• Ślepa (Robertstraße) – łączyła ul. Cyryla i Metodego z ul. Krynicką^[28]. Współcześnie na jej miejscu blok przy ul. Cyryla i Metodego 11-17.
• Łęczycka (Scholwinerstraße) – łączyła ul. Boguchwały z ul. Kadłubka^[28]. Współcześnie część północna zdegradowana do roli dojazdu na podwórze bloku przy ul. Boguchwały 25-26, a południowa to dojazd na parking przychodni lekarskiej przy ul. Kadłubka.
• Nordstraße – łączyła ul. Księżnej Salomei z nieistniejącym odcinkiem ulicy 1 Maja^[28]. Współcześnie północna część ulicy to droga gruntowa między ul. Emilii Plater a ul. Kazimierza Królewicza, a południowa, od ul. Emilii Plater do ul. Księżnej Salomei, to część ul. Majora Władysława Raginisa.

Samorząd mieszkańców

Rada Osiedla Niebuszewo-Bolinko liczy 21 członków^[30]. W wyborach do rad osiedli 20 maja 2007 roku udział wzięło 389 głosujących, co stanowiło frekwencję na poziomie 1,97%^[31]. W wyborach do rady osiedla 13 kwietnia 2003 udział wzięło 417 głosujących, co stanowiło frekwencję 2,07%^[32].

Samorząd osiedla Niebuszewo-Bolinko został ustanowiony w 1990 roku^[33].

Zdjęcia

• 
  Budowa osiedla mieszkaniowego na Niebuszewie-Bolinku, 1993 r.
• 
  Rondo im. Jerzego Giedroycia
• 
  Bolinko – Osiedle Piastowskie
• 
  Różnorodna zabudowa osiedla przy ul. Cyryla i Metodego
• 
  Modernistyczne bloki przy ul. Mikołaja Reja
• 
  Mewa srebrzysta na ulicy Boguchwały

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Mapa osiedla Niebuszewo-Bolinko