Początki

Konkretna data urodzenia Narymunta nie jest znana. Z uwagi na fakt, że Narymunt miał już w 1338 roku dorosłego syna, uważa się, że bez wątpienia urodził się jeszcze w XIII w. lub przed 1301 rokiem, co potwierdza również jego starszeństwo w stosunku do pozostałych synów Giedymina, a jego młodszych braci^[1].

Pierwsza wzmianka na temat Narymunta pochodzi z 1331 roku^[4].

Przysięga Nowogrodzian

W 1331 roku, metropolita całej Rusi – Cyprian – przysłał posłów do Nowogrodu Wielkiego z apelacją, aby tamtejszy pop – Bazyli – objął arcybiskupstwo nowogrodzkie. Tego samego lata, wskutek owego wezwania, Bazyli ruszył w drogę wraz z towarzyszącymi mu bojarami na Wołyń, gdzie przebywał wspomniany metropolita, aby oddać mu należyte honory oraz otrzymać święcenia na nową godność arcybiskupa. Podczas ich przejazdu przez Wielkie Księstwo Litewskie, pomimo pokoju z Rzeczpospolitą Nowogrodzką, miał zatrzymać ich wielki książę Giedymin, który nie chciał ich przepuścić, dopóki nie przyrzekli w imieniu miasta, że Narymunt, syn Giedymina, otrzyma kilka dziedzicznych dla niego i jego potomków miast w dzierżawę^[4].

Nowogród Wielki

Nowogród pozostający w stałych sporach z Wielkim Księstwem Moskiewskim, rządzonym przez Iwana Daniłowicza, potrzebował podpory ze strony Wielkiego Księstwa Litewskiego, a przynajmniej zabezpieczenia od nieprzyjacielskich napaści. 2 lata później, w 1333 roku, zwierzchnictwo miasta postanowiło wywiązać się z obietnicy, wymuszonej na kilku bojarach przemocą i utrzymać dobre porozumienie z Giedyminem^[4].

Giedymin przysłał nowogrodzianom swego syna, Narymunta, który został przyjęty przez mieszkańców z wielkim poszanowaniem, a następnie złożył przysięgę wierności w Soborze św. Zofii. Dostał w dziedziczenie, dzierżenie miasta Ładogę, Orzechów, Kosielsk, ziemię kosielską i połowę Koporża^[4], które miał również ochraniać przed Moskalami, Inflantami i Szwecją^[4][1].

Według Kroniki nowogrodzkiej, Narymunt był już w tym czasie chrześcijaninem, a na chrzcie przyjął imię Gleb^[4]. Choć według niektórych źródeł wziął chrzest w 1333 roku w Nowogrodzie Wielkim lub w jego okolicach^[4]. Najprawdopodobniej chęć Giedymina do osadzenia jednego z synów w Nowogrodzie, doprowadziła do jego ochrzczenia, albowiem poganin nie mógłby mieć wpływu na strefę polityczną Rzeczypospolitej Nowogrodzkiej^[4]. Należy również zaznaczyć, że wydarzenie to sprawiło, że nie mógł objąć władzy po swoim ojcu Giedyminie, pomimo dziedzicznego prawa do sukcesji tronu^[4].

Połock

W 1338 roku przebywał już w Wielkim Księstwie Litewskim, a w Rzeczypospolitej Nowogrodzkiej pozostawił tylko namiestników^[1]. Nowogrodzianie w obawie przed napaścią Szwedów, posłali po Narymunta do Wielkiego Księstwa Litewskiego, który jednak nie miał zamiaru uczestniczyć w tym sporze^[5]. Kazał też opuścić Orzechów swojemu synowi, Aleksandrowi^[1][5].

Przyczyną opuszczenia swych nowogrodzkich posiadłości, a nawet odwołanie z nich w 1338 roku syna było nadanie przez Giedymina Narymuntowi księstwa połockiego, opróżnionego po śmierci Wojna Butiwidowicza (Putuwerowicza), brata Giedymina, mimo że Woin pozostawił syna, kniazia Ljubka^[1].

Traktat połocko-ryski

Pieczęć biskupa Grzegorza i księcia Narymunta

Obraz obu pieczęci

Wyodrębniona pieczęć z Pogonią

Zwektoryzowana pieczęć z Pogonią

W latach 30. XIV w. została zawarta umowa handlowa pomiędzy Połockiem i Rygą, gwarantująca swobodny handel na Dźwinie (wcześniej błędnie datowano ją na 1330 rok). Umowa została uwierzytelniona załącznikiem z dwiema pieczęciami. Pierwsza z nich należy do biskupa połockiego Grzegorza, druga natomiast do księcia połockiego Gleba, czyli Narymunta. Pieczęć Gleba Narymunta przedstawia prymitywne wyobrażenie jeźdźca na koniu, będący pierwowzorem herbu Pogoń Litewska^[1][6] . Należy przy tym zaznaczyć, że wyobrażenie jeźdźca na pieczęci Narymunta, wskazuje na używanie tego znaku także przez Giedymina, skoro wystąpił jeszcze za jego życia na pieczęci najstarszego syna^[1].

Traktat wielkolitewsko-ryski

Wielki książę smoleński, Iwan Aleksandrowicz, zawierając około r. 1340 układ z Rygą, wspomniał w nim o innym, wcześniejszym układzie wielkolitewsko-ryskim, zawartym przez swego „starszego brata” Giedymina i jego synów Gleba i Olgierda. Tekst tego układu zachował się do dziś. Według niego, uczestniczyli w nim (poza Giedyminem) bezimienni książęta Połocka i Witebska. Imiona tych książąt wymienił – uzupełniając i wyjaśniając tekst układu w swoim dokumencie – dopiero wielki książę smoleński Iwan Aleksandrowicz. Wymieniony przez niego Olgierd to bezimienny książę witebski z tekstu traktatu, wobec, czego bezimiennego księcia połockiego identyfikujemy z Glebem Narymuntem. Traktat nie mógł wobec tego powstać później niż w 1338 r., gdyż w tym roku Gleb, został wzięty do niewoli przez Tatarów, w konsekwencji czego Giedymin odebrał mu Połock^[1].

Niewola

Autor Skróconego zwodu latopisarskiego 1493 r., podaje, że Narymunt znalazł się w niewoli tatarskiej jeszcze za życia Iwana Daniłowicza. Iwan Daniłowicz miał udać się w r. 1338 do Ordy, kiedy to wybuchła wojna litewsko-tatarska, a Gleb Narymunt został jeńcem tatarskim, wykupionym następnie przez przebywającego w Ordzie wielkiego księcia moskiewskiego Iwana^[1].

Po schwytaniu przez Ordę Narymunta, należące do niego księstwo połockie przeszło zapewne w bezpośrednie posiadanie Wilna, a rodzina Narymunta objęła w jego imieniu księstwo pińskie, potwierdzone następnie Narymuntowi tzw. „Testamentem Giedymina” (patrz) . Być może już wówczas pieczę nad Połockiem i obronę wschodnich granic państwa przed Moskwą przejął po Narymuncie Olgierd. Świadczyć o tym może najazd Olgierda na moskiewski Możajsk, przeprowadzony jeszcze za życia Giedymina, 1 października 1341 roku^[1].

Narymunt powrócił do Wielkiego Księstwa Litewskiego z niewoli tatarskiej dopiero po śmierci Giedymina, a więc najwcześniej w 1342 roku. Iwan Daniłowicz, a następnie jego syn i następca na tronie Szymon Iwanowicz, zatrzymali go zatem jako zakładnika w Moskwie^[1].

Testament Giedymina

W grudniu 1341 roku Giedymin zdążył przed śmiercią podzielić swoje państwo pomiędzy synów. Jewnuta otrzymał tron Wielkiego Księstwa w Wilnie. Kiejstut dostał Troki, Olgierd, będący już księciem witebskim, dostał Krewo. Narymunt zasiadł w Pińsku^[7][8], a Koriat – jak świadczy Kronika Litewska – miał dostać Nowogródek, Wołkowysk i Mścibochów, rozciągające się do rzeki Słuczy, ^[9], a więc całe późniejsze województwo nowogrodzkie, z wyjątkiem Słonimia na Rusi, który rzekomo miał dziedziczyć jego brat Monwid wraz z Kiernowem^[10]. Wreszcie Lubart dziedziczył Wołyń po swoim teściu, nieznanym księciu włodzimierskim^[7][8].

Każdy z nich oprócz dzielnicy miał również prowadzić coś w rodzaju ściślejszej polityki. Do Jawnuty, jako nowego władcy, należało dźwiganie ciężaru spraw ogólnopaństwowych. Olgierd miał kierować polityką wielkolitewską wobec północno-wschodniej Rusi. Koriat działał wraz z Narymuntem i Lubartem na Rusi południowej, utrzymywał stosunki, głównie z Tatarami. Lubart przede wszystkim z Zjednoczonym Królestwem Polskim, Kiejstut z Mazowszem, a zwłaszcza z zakonem krzyżackim. Monwidowi przypadała prawdopodobnie rola rzecznika wielkolitewskiego wobec zakonu inflanckiego^[11].

• Kronika Iwana Groźnego (XVI w.)
• 
  Jewnuta, Narymunt, Kiejstut, Koriat, Lubart i Monwid
• 
  Narymunt w ziemi nowogrodzkiej
• 
  Śmierć Narymunta

Konflikt z braćmi

Zimą pomiędzy 1344 a 1345 rokiem, Jawnuta został usunięty z tronu przez swoich dwóch braci^[7]. Olgierd i Kiejstut opanowali Wilno bez rozlewu krwi^[12], a kompletnie zaskoczony Jawnuta zbiegł do Moskwy^[13]. Jeszcze jesienią tego samego roku^[14][15], za zgodą Kiejstuta, nowym wielkim księciem litewskim został Olgierd^[12][7]. Z Wielkiego Księstwa Litewskiego zbiegł również, wspierający Jawnutę, Narymunt^[16]. Znalazł on schronienie u Złotej Ordy, jednakże rychło w 1346 roku powrócił do kraju i pojednał się z braćmi^[17]. W ślad za nim poszedł Jawnuta, który nie otrzymawszy pomocy w Moskwie od szwagra Semena, powrócił do kraju w 1347 roku^[7][18].

Śmierć

Większość historyków, opierając się na przekazie kroniki Macieja z Neuenburga i Kroniki czterech zakonów jerozolimskich, stwierdza, że dwóch braci ówczesnego władcy wielkolitewskiego – Olgierda – zginęło 2 lutego 1348 roku w bitwie nad Strawą, będącą jedną z krucjat północnych przeprowadzanych przez Krzyżaków. Pierwszym z tych braci był Narymunt, zaś drugiego z nich badacze identyfikują z Monwidem^[19].