Most Dębiński
{{{alt zdjęcia}}}
Most Dębiński
Poprzednie nazwy

Most Starołęcki

Długość całkowita

180 m

Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Poznań

Podstawowe dane
Przeszkoda

rzeka Warta

Liczba torów

2 (kolejowe)

Liczba przęseł

5

Data budowy

1874-1875

Data zburzenia

5 września 1939 godz. ok. 5,
28 stycznia 1945

Data odbudowy

1940-1942,
13 lutego 1945 (częściowe przywrócenie ruchu),
22 grudnia 1946 (tor północny),
1950-1955[1] (tor południowy)

Data remontu

1967 (1 przęsło wymienione po pożarze na blachownicowe)
ok. 1970 (elektryfikacja)
ok. 2014-2015 (remont mostu i kładki)

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Most Dębiński”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Most Dębiński”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Most Dębiński”
Ziemia52°22′05,1024″N 16°55′41,2782″E/52,368084 16,928133

Most Dębiński (Most Starołęcki) w Poznaniu – most kolejowy na rzece Warcie, w granicach administracyjnych miasta Poznania.

Położenie

Jest położony pomiędzy dwoma mostami drogowymi: Lucjana Ballenstedta i Przemysła I, w ciągu linii kolejowej Poznań-Kluczbork. Łączy lewobrzeżną dzielnicę Dębina (Osiedle Zielony Dębiec) z prawobrzeżną dzielnicą Starołęką (Osiedle Starołęka-Minikowo-Marlewo).

Historia

Pierwsza konstrukcja w tym miejscu powstała w latach 1874-1875. Był to obronny most kolejowy o rozpiętości 198 metrów[2]. Pięcioprzęsłowa konstrukcja stalowa z dźwigarami wspornikowymi miała oryginalną konstrukcję - otóż dwa przęsła skrajne, oraz środkowe posiadały łukowatą kratownicę i dolną płytę. Opierały się one zaś nie na filarach, a na dwóch pozostałych przęsłach o górnej płycie, oraz na przyczółkach. Każde z przęseł o górnym blacie wspierało się na dwóch filarach, most łącznie miał ich zatem cztery, z czego dwa wschodnie znajdowały się w nurcie rzeki. Była to pierwotnie konstrukcja jednotorowa. Most z obu stron zamykały bramy o żelaznych wrotach. Zdobiły je wieżyczki. Na przyczółku zachodnim od strony północnej i na przyczółku wschodnim od strony południowej zbudowano budynki łączące funkcję blokhauzów i wartowni na planie prostokąta o wymiarach 6 m na 9 m, które krótszym bokiem były zwrócone do bramy. Ich czoła miały obwód półkolisty, wyposażono je w strzelnice dla karabinów. Budynki te wieńczyły blanki.

W 1903 roku dodano kładkę dla pieszych, a w 1910 roku od strony południowej, na osobnej konstrukcji kratownicowej ułożono drugi tor. Bramy i blokhauzy-wartownie rozebrano w dwudziestoleciu międzywojennym[3].

Most został wysadzony przez wycofujące się we wrześniu 1939 polskie wojsko. Niemcy dość szybko odbudowali oba tory wykorzystując do tego celu resztki zniszczonego mostu. Nowa konstrukcja miała budowę blachownicową. Most został ponownie wysadzony przez wycofujące wojska, tym razem niemieckie, podczas walk na początku 1945 roku.

Most ponownie odbudowano po zakończeniu II wojny światowej, przy czym konstrukcja toru południowego nawiązuje do pierwotnej konstrukcji. W 1971 roku nazwano go oficjalnie Mostem Dębińskim[3]. Most posiadał również przejście techniczne, które przez pieszych było wykorzystywane jako kładka łącząca Starołękę z Dębcem. Od 9 grudnia 2012 roku czynny był tylko jeden tor z uwagi na zły stan jednego z przęseł. Ruch odbywał się wahadłowo[4]. Z uwagi na zły stan techniczny kładki, w lutym 2013 roku została ona oznakowana zakazem przejścia dla osób nieupoważnionych. Z czasem, dla bezpieczeństwa, wejście zostało z obu stron zaspawane z zamiarem przywrócenia mu, po remoncie mostu, funkcji przejścia dla pracowników technicznych PKP (przejście nie spełniało norm prawnych przewidzianych dla kładek)[5]. Ostatecznie kładkę odtworzono w trakcie remontu całego mostu i w 2015 zadeklarowano, że będzie ogólnodostępna[6], choć na maj 2019 możliwość legalnego z niej korzystania wciąż nie była zapewniona[7].

Opis

Współczesny most ma 2 tory kolejowe. Jego remont odbywał się w latach 2014-2015[8], przy czym dojście do kładki dla pieszych dobudowano dopiero w 2017[7].

Przypisy

  1. ↑ w ramach Planu Pięcioletniego
  2. ↑ rozpiętości przęseł wynosiły: 38, 36, 50, 36, 38 m
  3. 1 2 Most Dębiński - Aktualności - Biuletyn Miejski - poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2019-05-24].
  4. ↑ KaT: Most kolejowy na Warcie: zamykają jedno przęsło. epoznan.pl. [dostęp 2014-08-05].
  5. ↑ KaT: Zaspawali wejście na kładkę łączącą Starołękę i Dębiec. epoznan.pl. [dostęp 2014-08-05].
  6. ↑ Starołęka: kładka na moście kolejowym będzie ogólnodostępna! [online], epoznan.pl [dostęp 2019-05-24] (pol.).
  7. 1 2 Z kładki łączącej Dębiec i Starołękę wciąż korzystają nielegalnie. Przez brak oświetlenia [online], epoznan.pl [dostęp 2019-05-24] (pol.).
  8. ↑ Powstają dojścia do kładki łączącej Starołękę i Dębiec [online], epoznan.pl [dostęp 2019-05-24] (pol.).

Bibliografia

  • Jacek Biesiadka, Twierdza Poznań. O fortyfikacjach miasta Poznania w XIX i XX wieku, Andrzej Gawlak, Szymon Kucharski, Mariusz Wojciechowski, Poznań: Wydawnictwo Rawelin, 2006, ISBN 83-915340-2-2, OCLC 170012744.
  • Przemysław Maćkowiak: Most kolejowy na Starołęce w: Kronika Miasta Poznania 4/2009
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.