Mleczaj kamforowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj kamforowy

Nazwa systematyczna
Lactarius camphoratus (Bull.) Fr.
Epicr. syst. mycol.: 346 (Uppsala, 1838)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie i Azji

Mleczaj kamforowy (Lactarius camphoratus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Gatunek Lactarius camphoratus został po raz pierwszy zdiagnozowany taksonomicznie przez Jeana Bulliarda (jako Agaricus camphoratus) w pierwszym woluminie "Histoire des Champignons" z 1793 r. Do rodzaju Lactarius został przeniesiony przez Eliasa Friesa w "Epicrisis systematis mycologici" z 1838 r.[2]

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1896 r.[3] Niektóre synonimy łacińskie[2]:

  • Agaricus camphoratus Bull. 1793
  • Agaricus subdulcis ß camphoratus (Bull.) Fr. 1821
  • Agaricus cimicarius Batsch 1786
  • Lactarius terryi Berk. & Broome 1878
  • Lactifluus camphoratus (Bull.) Kuntze 1891
  • Lactifluus terryi (Berk. & Broome) Kuntze 1898

Morfologia

Wytwarza naziemne owocniki złożone z kapelusza i trzonu, których miąższ zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełom[4].

Kapelusz

Średnicy 2–5 cm, barwy ciemnopomarańczowo-brązowej lub czerwono-brązowej. W środku kapelusza zawsze występuje dość wyraźny garb, a wokół niego wgłębienie. U młodych okazów kapelusz jest łukowaty, potem rozpostarty. Brzegi są karbowane i delikatnie pomarszczone. Pokryty suchą, nagą i matową skórką bez koncentrycznych pręg[5].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki gęste, nieco tylko zbiegające na trzon, początkowo barwy jasnocielisto-czerwonawej, po dojrzeniu czerwono-brązowawe, podczas wysypu z białym nalotem zarodników. Po uciśnięciu powstają brązowe plamy[5].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość do 1 cm, walcowaty, czasami spłaszczony[5]. Barwy ciemnoczerwono-brązowej w trakcie dojrzewania czerniejący przy podstawie, pusty w środku[4].

Miąższ

O łagodnym, czasem gorzkawym smaku i woni przypominającej kamforę lub pluskwiaki (Hemiptera), po dojrzeniu lub w trakcie suszenia lubczyk (Levisticum sp.) lub cykorię (Cichorium sp.)[4].

Mleczko

Dość obfite, rzadkie, wodnistobiałe. Ma łagodny smak, pozostawia jednak gorzkawy posmak[6].

Zarodniki

Elipsoidalne, o wymiarach 6,5–8×5,5–6,5 μm, bez pory rostkowej, o amyloidalnej powierzchni pokrytej brodawkami połączonymi częściowo listewkami tworzącymi siatkowaty wzór[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej, Europie, Japonii i Australii[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisany na bardzo wielu stanowiskach[3].

Rośnie na ziemi, w lasach liściastych i iglastych, przeważnie w obecności świerków (Picea sp.), sosen (Pinus sp.) lub buków (Fagus sp.). W Europie wytwarza owocniki od lipca do listopada[4].

Znaczenie

Organizm mikoryzowy. Grzyb jadalny gorszej jakości. Zaleca się stosowanie po wysuszeniu i starciu jako przyprawę (tzw. "proszek grzybowy")[4].

Jest czasami atakowany przez pasożytniczego grzyba Hypomyces lateritius, powodującego pleśnienie i niedorozwój jego blaszek oraz stwardnienie miąższu. Porażone przez tego grzyba owocniki rydzów są niejadalne[8].

Gatunki podobne

Charakterystycznymi cechami mleczaja kamforowego są ciemna barwa kapelusza i korzenny zapach podczas suszenia[6]. Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się:

  • mleczaj płowy (Lactarius helvus).
  • mleczaj wątrobowy (Lactariue hepaticus). Różni się brakiem charakterystycznego zapachu, siarkowożółtym miąższem na przecięciu i jego mleczko przebarwia się na żółto[5].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  2. 1 2 Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  3. 1 2 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 426. ISBN 83-7404-513-2.
  5. 1 2 3 4 Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. 1 2 Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.
  7. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].
  8. ↑ Günter R.W. Arnold: Gigantische Askosporen bei Peckiella lateritia (Fr.) Maire. In: Hermann Jahn (Hrsg.): Westfälische Pilzbriefe. Band 7, 1968
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.