Jamkówka różnokształtna
Ilustracja
Jamkówka różnokształtna na pionowym zrzezie świerka
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

pniarkowate

Rodzaj

jamkówka

Gatunek

jamkówka różnokształtna

Nazwa systematyczna
Antrodia heteromorpha (Fr.) Donk
Persoonia 4(3): 339 (1966)
Hymenofor jamkówki różnokształtnej

Jamkówka różnokształtna (Antrodia heteromorpha (Fr.) Donk) – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Antrodia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1815 r. Elias Fries jako Daedalea heteromorpha, do rodzaju Antrodia przeniósł go Marinus Anton Donk w 1966 r[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:

  • Cellularia heteromorpha (Fr.) Kuntze 1898
  • Coriolellus heteromorphus (Fr.) Bondartsev & Singer 1941
  • Coriolus hexagoniformis Murrill 1907
  • Daedalea heteromorpha Fr. 1815
  • Lenzites heteromorpha (Fr.) Fr. 1838
  • Polystictus heteromorphus (Fr.) Lloyd 1916
  • Polystictus hexagoniformis (Murrill) Sacc. & Trotter 1912
  • Trametes heteromorpha (Fr.) Bres. 1915
  • Trametes subsinuosa var. heteromorpha (Fr.) Pilát

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. Synonimy polskie: jamkówka biała, podskórnik heteromorficzny, jamkówka biaława, podskórnik białawy, podskórnik płożący[3].

Morfologia

Owocnik

Jednoroczny, rozpostarty, rozpostarto-odgięty lub siedzący. Gdy rośnie na poziomym podłożu często tworzy płaty o dużej powierzchni, rosnąc na podłożu pionowym zwykle tworzy liczne odstające owocniki. Pojedynczy owocnik osiąga szerokość i wysokość do 3 cm, a długość do 10 cm. Powierzchnia górna ma barwę od białej do kremowej, a u starszych owocników jasnobrązową. Początkowo jest nieco owłosiona, później naga i pomarszczona[4]

Hymenofor

Rurkowy, barwy od białej do kremowej. Rurki tworzą jedną warstwę o grubości około 3 mm, ale na podłożu pionowym długość rurek dochodzi nawet do 1,5 cm. Pory kanciaste, lub faliste, o średnicy 0,5–2 mm. Na podłożu pionowym lub pochyłym pory są zazwyczaj wydłużone w pionie. Otwory porów z czasem stają się ząbkowane[4][5].

Miąższ

Cienki, biały, korkowaty[4].

Cechy mikroskopowe

Strzępki ze sprzążkami, bezbarwne, grubościenne, cienkie (2–4 μm). Są kręte i rzadko dychotomicznie rozgałęziające się. Cystyd brak, ale w pomiędzy podstawkami sporadycznie występują cystydiole o rozmiarach 20–26 × 7–8 um. Podstawki 4–zarodnikowe, ze sprzążkami. Mają rozmiar 30–43 × 8–11 um. Bazydiospory cylindryczne, wydłużone lub elipsoidalne, czasami lekko zakrzywione, bezbarwne, gładkie nieamyloidalne. Mają rozmiary 10–13 × 5–7 um[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje na półkuli północnej: w Ameryce Północnej Europie i Azji[6].

Rozwija się na pniach, pniakach i gałęziach martwych drzew przez cały rok[3]. Rośnie głównie na drzewach iglastych, szczególnie na świerku, rzadziej na jodłach i sosnach. Często można go spotkać w miejscach świetlistych, na pniach z dużą ilością porostów. Toleruje długie okresy suszy i duże zmiany temperatury[4].

Znaczenie

Grzyb niejadalny, saprotrof powodujący brunatną zgniliznę drewna[4].

Gatunki podobne

Na drzewach iglastych występuje kilka podobnych gatunek jamkówek, z częściej spotykanych są to: jamkówka pogięta (Antrodia sinuosa) i jamkówka rzędowa (Antrodia serialis). Charakterystycznymi cechami jamkówki różnokształtnej są duże pory o zróżnicowanym kształcie; koliste, kanciaste, labiryntowate, a nawet blaszkowate[5].

Galeria

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2014-05-10].
  2. ↑ Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2014-05-05]. (ang.).
  3. 1 2 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Mycobank. [dostęp 2014-0-10].
  5. 1 2 S. Domański, Flora Polska. Grzyby (Fungi). Żagwiowate I (Polyporaceae I), Szczeciniakowate I (Mucronoporaceae I). PWN 1965
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.