Jamkokora rzędowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

pniarkowate

Rodzaj

jamkokora

Gatunek

jamkokora rzędowa

Nazwa systematyczna
Neoantrodia serialis (Fr.) Audet
Mushrooms nomenclatural novelties 6: [2] (2017)
Hymenofor jamkówki rzędowej

Jamkokora rzędowa, jamkówka rzędowa (Neoantrodia serialis (Fr.) Audet) – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Neoantrodia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Polyporus serialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2017 r. Serge Audet przenosząc go do rodzaju Neoantrodia[1].

Ma 35 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Antrodia serialis (Fr.) Donk 1966
  • Coriolellus callosus (Fr.) M.P. Christ. 1960
  • Coriolus serialis (Fr.) Komarova 1964

W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był pod nazwami zwyczajowymi huba rzędowa, huba skórkowata, podskórnica rzędowa, podskórnik rzędowy, podskórniczek rzędowy, porek skórzasty, wrośniak rzędowy, żagiew rzędowa, żagiew skórzasta. W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował nazwę jamkówka rzędowa (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Antrodia (jamkówka)[3]). Po przeniesieniu do rodzaju Neoantrodia wszystkie te nazwy stały się niespójne z nową nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała nazwę jamkokora rzędowa[4].

Morfologia

Owocnik

Najczęściej skorupiasty i dość słabo przyrośnięty do podłoża. Czasami, zwłaszcza na pionowych pniach tworzy coś na kształt kapeluszy – liczne, nieco odgięte fałdki, które na zewnętrznej stronie mają żółtawo-brązowy kolor. Kształt bardzo zmienny; nieregularny, guzkowaty lub kosolowaty, często dachówkowaty. Powierzchnia w kolorze od białawego do żółtobrązowego. Brzeg biały i zazwyczaj faliście wygięty[5].

Rurki

Mają długość do 5 mm i są białawe. Pory o kształcie od okrągłego do kanciastego i średnicy 0,2–0,4 mm[5]. Przeciętnie na długości 1 mm występują 3 pory[6].

Miąższ

Biały, elastyczny i korkowaty. Smak i zapach niewyraźny[5].

Zarodniki

Cylindryczne, z jednej strony spłaszczone i na jednym końcu nieco zaostrzone[6].

Gatunki podobne

Jeśli brzegi owocników nie są odgięte, rozróżnienie tego gatunku od innych, podobnych jest trudne[5].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, Europie i Azji, występuje także w Ameryce Południowej i Nowej Zelandii[7]. W Polsce jest pospolity[3].

Głównie na drzewach iglastych. Owocniki rosną przez cały rok, głównie na martwych pniach i pniakach, również na drewnie budowlanym, na płotach[5]. Występuje głównie na świerku pospolitym, rzadziej na jodle, modrzewiu, sosnach, bardzo rzadko na buku[3].

Znaczenie

Grzyb niejadalny, saprotrof rozkładający drewno. W odróżnieniu od wrośniaków, które rozkładają głównie ligninę, jamkokora rozkłada tylko celulozę[5]. Powoduje brunatną zgniliznę drewna i jest jednym z tzw. grzybów domowych, czyli gatunków występujących na drewnie budowlanym w obiektach mieszkalnych[8].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-18].
  2. ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2021-08-18].
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 57, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
  5. 1 2 3 4 5 6 Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 205, ISBN 83-85444-65-3.
  6. 1 2 Na grzyby. Jamkówka rzędowa [online] [dostęp 2012-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  7. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
  8. ↑ Piotr Witomski, Zagrożenia drewna w zabytkach powodowane przez grzyby [online], thermo.p.lodz.pl [dostęp 2012-12-09].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.