Ewa Bandrowska-Turska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1894
Kraków

Data i miejsce śmierci

25 czerwca 1979
Warszawa

Typ głosu

sopran

Gatunki

opera,

Zawód

śpiewaczka, pedagog

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Ewa Bandrowska-Turska (1934)

Ewa Helena Bandrowska-Turska (ur. 20 maja 1894 w Krakowie, zm. 25 czerwca 1979 w Warszawie) – polska śpiewaczka, primadonna Opery Warszawskiej.

Życiorys

Ewa Bandrowska-Turska w towarzystwie Józefa Śmidowicza (z lewej) i Grzegorza Fitelberga (czerwiec 1939).

Urodziła się w rodzinie Tytusa Bandrowskiego, prof. chemii UJ, i Adeli z Chowańców. Jej ojcem chrze­stnym był Adam Asnyk. Miała brata malarza - Adama Bandrowskiego[1]. Maturę uzyskała w Gimnazjum św. Jadwigi we Lwowie. Wychowywała się w muzykalnym środowisku. Śpiewu uczyła się pod kierunkiem stryja - Aleksandra Bandrowskiego, głos kształciła u Heleny Zboińskiej-Ruszkowskiej w Wiedniu. Tam też w 1916 zadebiutowała na koncercie w Domu Polskim. Za oficjalny jej debiut uznano partię Małgorzaty w Fauście Charlesa Gounoda śpiewaną 19 lutego 1917 na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie. W latach 1917–1922 występowała w zespole operowym Teatru Miejskiego we Lwowie. Po kuracji w Zakopanem (spowodowanej chorobą płuc) powróciła na scenę warszawskiej opery, gdzie śpiewała do 1924, zaś w latach 1923–1925 występowała w Teatrze Wielkim w Poznaniu, w latach następnych na scenach Lwowa, Katowic, Poznania i ponownie Warszawy, gdzie w Teatrze Wielkim była solistką, z przerwami, do 1937.

W czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Od kwietnia 1940 praco­wała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”, śpie­wała także w kawiarni „Salon Sztuki” prowadzonej przez Bolesława Woy­towicza (do 1943). Po powstaniu warszawskim znalazła się w Krakowie.

Po wojnie występowała na scenach i estradach w kraju - w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, a także za granicą - w Związku Radzieckim, Czechosłowacji, krajach skandynawskich, Francji, Anglii, Jugosławii. W latach 1949–1961 występowała na scenie Opery w Warszawie.

Prowadziła jednocześnie działalność pedagogiczną, w latach 1945–1949 była profesorem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, a od 1949 do 1951 w Wyższej Szkole Operowej w Poznaniu.

Przez wiele lat była prezeską Kapituły Członków Zasłużonych Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu[2].

W 1952 otrzymała Nagrodę Państwową I stopnia za osiągnięcia w dziedzinie śpiewu operowego oraz propagowanie muzyki polskiej za granicą[3].

Od 1923 była żoną Mariana Turskiego. Jej warszawski dom znajdował się na Saskiej Kępie, przy ul. Francuskiej[4].

Nagrobek Ewy Bandrowskiej-Turskiej na cmentarzu Powązkowskim

Zmarła w Warszawie, pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 154b-4-11)[5].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia popularna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, ISBN 978-83-01-01750-7 [dostęp 2023-09-02] (pol.).
  2. ↑ Tadeusz Władysław Świątek, Rafał Chwiszczuk, Od Sawy do Kamy, czyli kobiecy ruch społecznikowski, Wydawca Fundacja Cultus Warszawa 2011, s. 31.
  3. ↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.
  4. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 18. ISBN 83-915407-0-7.
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIAN TURSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29].
  6. ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu sztuki”.
  8. ↑ Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 258 z 13 listopada 1937.
  9. ↑ Wysokie odznaczenie Bandrowskiej-Turskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 52 z 6 marca 1938.
  10. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi artystyczne oraz na polu propagandy muzyki polskiej zagranicą”.
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.