Drobnoporek gorzki
Ilustracja
Hymenofor drobnoporka gorzkiego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

Amaropostia

Gatunek

drobnoporek gorzki

Nazwa systematyczna
Amaropostia stiptica (Pers.) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai
Persoonia 111 (2018) [2019]
Drobnoporek gorzki na pniu sosny
Owocniki drobnoporka gorzkiego na pniaku sosny

Drobnoporek gorzki (Amaropostia stiptica (Pers.) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Amaropostia, Incertae sedis, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Boletus stipticus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2019 r. B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Dai[1].

Synonimów naukowych ma ponad 40. Niektóre z nich:

  • Oligoporus stipticus (Pers.) Gilb. & Ryvarden, N. Amer. Polyp. 1987
  • Polyporus albidus (Schaeff.) Trog 1839
  • Polyporus stipticus (Pers.) Fr. 1821
  • Postia stiptica (Pers.) Jülich 1982
  • Tyromyces stipticus (Pers.) Kotl. & Pouzar 1959[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też (wcześniej i później) jako białak gorzki, huba ściągająca, huba biaława, żagiew żółtawa, drobnoporek gorzki[3]. Wszystkie są niespójne z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia

Owocnik

Jednoroczny. Do podłoża przyrasta bokiem lub zwężoną nasadą. Średnica 3–8 cm, wyjątkowo do 12 cm, szerokość do 4 cm, kształt konsolowaty, nerkowaty, muszlowaty, na przekroju poprzecznym trójkątny. Rzadko zdarzają się owocniki rozpostarto-odgięte. Zazwyczaj występuje w niewielkich skupieniach po kilka osobników, które ułożone są dachówkowato lub rzędowo i wówczas czasami zrastają się podstawami. Powierzchnia owocników płaska lub nieco wgłębiona, zwykle nierówna i pokryta brodawkami, sfalowana, pagórkowata, na młodych okazach omszona lub owłosiona, na starszych naga. Brzeg ostry, cały, na suchych owocnikach czasami podwinięty. Początkowo owocniki mają biały kolor i są nieznacznie pręgowane, później stają się kremowe, ochrowokremowe, żółte i pomarańczowe[4].

Hymenofor

Rurkowaty. Rurki mają długość do 6 mm, ich pory są białe lub żółtawe, o rozmiarach 0,2–0,4 mm[5]. Mają okrągły, owalny lub labiryntowaty kształt i tworzą jedną tylko warstwę. Podczas wilgotnej pogody wydzielają białą lub bezbarwną ciecz w postaci kropli[4].

Miąższ

Biały, twardy, słabo strefowany. Wydziela dość silny i nieprzyjemny zapach[5]. Smak gorzki i piekący[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki gładkie, cienkościenne, o kształcie elipsoidalnym. Jeden koniec mają zaostrzony i są nieco wygięte w kształt przecinka. Rozmiar 3,5–5,5 × 1–1,5 μm[4].

Występowanie i siedlisko

Notowany jest w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony[6]. W Polsce jest dość pospolity[5]. W piśmiennictwie naukowym podano liczne jego stanowiska[3].

Występuje w lasach iglastych i mieszanych, głównie na świerku, jodle i sosnach. Rzadko spotykano go na grabie, brzozie, notowany był też na uprawianym gatunku świerka Picea engelmannii[3]. Owocniki wyrastają od lata do jesieni[4].

Znaczenie

Grzyb niejadalny. Jest przede wszystkim saprotrofem, rosnącym na pniakach i leżących pniach drzew. Rzadko tylko atakuje drzewa zranione, pojawiając się u nich w miejscu zranienia. Występuje także na konstrukcjach drewnianych poza lasem, np. na mostkach, w kopalniach na stemplach drewnianych itp. Wywołuje bardzo intensywną brunatną zgniliznę drewna[4].

Gatunki podobne

Jest wiele gatunków nadrzewnych grzybów o białych owocnikach, jednak drobnoporka gorzkiego łatwo od nich odróżnić po ostrym, gorzkim smaku i ostrym brzegu kapelusza[4]. Podobny z wyglądu wrośniak anyżkowy (Trametes suaveolens) ma silny zapach anyżu, dużo większe pory i rośnie na drzewach liściastych, żagiewnik kościsty (Osteina obducta) rośnie tylko na modrzewiu[5]. Białak śnieżysty (Tyromyces chioneus) rośnie na drzewach liściastych[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-15] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Piotr Łakomy, Atlas hub, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008, ISBN 978-83-7073-650-7.
  5. 1 2 3 4 Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  6. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.