Dębowy Gaj
wieś
Ilustracja
Ruiny pałacu w Dębowym Gaju
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

lwówecki

Gmina

Lwówek Śląski

Liczba ludności (III 2011)

190[1]

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

59-600[2]

Tablice rejestracyjne

DLW

SIMC

0190779

Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dębowy Gaj”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Dębowy Gaj”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dębowy Gaj”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dębowy Gaj”
Ziemia51°04′32″N 15°38′14″E/51,075556 15,637222[3]

Dębowy Gaj (niem. Siebeneichen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski[4][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Nazwa

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Sebyneyche[6][7]. W źródłach występują jeszcze inne formy nazwy: Sebineychen (1371), Siebenaichen (1613), Siebenaiche (1677), Siebeneichen (1687), Sieben Eiche (1726) i Siebeneiche (1765). W 1945 roku wieś uzyskała nazwę Dębice, którą zmieniono w 1947 r. na Dębowy Gaj[8].

Położenie

Wieś leży na lewym brzegu kanału Bobru - Młynówki, na wschodnim krańcu Pogórza Izerskiego[8]. Dębowy Gaj (oprócz Zadola) znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru[8]. Przez wieś przebiega linia kolejowa łącząca Jelenią Górę z Lwówkiem Śląskim oraz droga łącząca Sobotę z Pławną Dolną[8]. Trasa rowerowa ER-6 łączy Dębowy Gaj z Sobotą i Mojeszem, a żółty szlak turystyczny z Marczowem i Lwówkiem Śląskim.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Dębowy Gaj[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
1004543Zadolekolonia

Historia

Na terenie Dębowego Gaju znajdowano ślady dawnego osadnictwa[8]. Na południe od wsi, na wzgórzu Łopata, zachowały się ślady grodziska Babi Gródek datowanego na okres kultury łużyckiej lub epoki żelaza[8]. Na terenie wsi znaleziono siekierkę z brązu charakterystyczną dla kultury łużyckiej oraz ślady osady średniowiecznej. Współczesną wieś założono przed 1300 r. Od XV wieku Dębowy Gaj był własnością rodu Zedlitz, którego członkowie wybudowali tu zamek. Źródła wymieniają w 1475 r. Nicolasa von Zedlitz i w 1560 r. Franza von Zedlitz[8]. W początkach XVII wieku zamek został przebudowany na późnorenesansowy pałac. W XVII w. właścicielem Dębowego Gaju został przez małżeństwo baron Heinrich von Reichenbach. W 1682 r. przegrał on spór prawny z radą Lwówka Śląskiego i został skazany na karę grzywny za nielegalne warzenie piwa w Dębowym Gaju, leżącym w obrębie miejskiej mili piwnej[8].

W roku 1813 miały tu miejsce walki V korpusu wojsk napoleońskich z rosyjskim korpusem Langerona[8].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:

  • kaplica grobowa, obecnie kościół pw. M. Kolbego, z połowy XVII w.
  • zespół pałacowo-folwarczny
    • pałac (w ruinie), z 1620 r., 1754 r., XIX w.
    • park, z 1780 r., z drugiej połowy XIX w.
    • folwark
      • oficyna, z 1780 r., XIX w.
  • dom, murowano-szachulcowy, nr 23, z drugiej ćwierci XIX w.

Demografia

Największą liczbę ludności (569 osób) Dębowy Gaj osiągnął w 1871 r. Pod koniec XX w. wieś liczyła około 200 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) zamieszkiwało ją 190 osób[1]. Wykres liczby ludności Dębowego Gaju od 1786 r.[8]

Urodzeni w Dębowym Gaju

Przypisy

  1. 1 2 GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 223 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 23718
  4. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. 1 2 GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
  7. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Marek Staffa, Krzysztof Mazurski, Janusz Czerwiński, Grzegorz Pisarski: Słownik geografii turystycznej Sudetów. Wyd. 1. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 1: A-Ł. Wrocław: I-BiS, 2003, s. 182. ISBN 83-85773-60-6. (pol.).
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 118. [dostęp 2012-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.