Badian właściwy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Austrobaileyanae

Rząd

Austrobaileyales

Rodzina

cytryńcowate

Rodzaj

badian

Gatunek

badian właściwy

Nazwa systematyczna
Illicium verum Hook. f.
Bot. Mag. 114: t. 7005. 1888
Owoce i nasiona badiana właściwego

Badian właściwy, anyż gwiazdkowy, anyż gwiaździsty (Illicium verum Hook. f.) – gatunek rośliny zaliczany do obejmującej trzy rodzaje rodziny cytryńcowatych (system APG III z 2009), w niektórych systemach do monotypowej rodziny badianowatych (Illiciaceae) (system Reveala z 1999). Pochodzi z południowo-wschodniej Azji. Tam też jest uprawiany.

Morfologia

Jest niezbyt okazałym, bo dorastającym maksymalnie do 8 m wysokości drzewem.

Liście
Skórzaste, szerokolancetowate, o jasnozielonej barwie.
Kwiat
Białożółtawe lub zielonkawobiałe. Po zapyleniu wiążą się z nich owoce, które swym wyglądem przypominają gwiazdy.
Owoce[3]
Składają się najczęściej z 8 rozwiniętych, jednonasiennych mieszków, każdy długości 12–22 mm i 6–12 mm wysokości, gwiaździście ułożonych wokół krótkiej, centralnie umieszczonej, tępo zakończonej kolumelli. Mieszki są kształtu czółenkowatego lub łódkowatego, o szarawobrunatnej powierzchni grzbietowej z widocznymi szorstkimi kreskami. Jeden lub więcej mieszków są rozwarte wzdłuż brzusznego szwu, ukazując pojedyncze, soczewkowate, lśniące, czerwonawobrunatne nasienie o około 8 mm średnicy.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski
Owoc anyżu gwiaździstego (Anisi stellati fructus) – wysuszony, brunatny owoc złożony o zawartości nie mniej niż 70 ml/kg olejku eterycznego, zawierającego co najmniej 86,0% trans-anetolu[3].
Działanie i zastosowanie
Działanie lecznicze tej rośliny przejawia się przede wszystkim w obrębie przewodu pokarmowego, na który działa rozkurczowo, jednocześnie korzystnie wpływając na proces trawienia i przyswajania przez organizm składników pokarmowych. Wspomnieć jeszcze należy o niewielkim działaniu moczopędnym badianu, jak również o jego działaniu przeciwgrzybiczym i antybakteryjnym, niewielkim przeciwbólowym oraz pobudzającym wydzielanie mleka u kobiet karmiących[4]. Badian można stosować w leczeniu zaburzeń przemiany materii.

Spokrewniony z nim badian japoński (Illicium anisatum) nie tylko nie posiada właściwości leczniczych, ale jest lekko toksyczny.

Roślina przyprawowa

Anyż gwiazdkowy posiada przede wszystkim znaczenie przyprawowe. Zmielone owoce stanowią przyprawę, którą można stosować do ciast, kompotów, budyniów oraz do aromatyzowania napojów alkoholowych (np. likierów).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Evolution; Amborellales : Amborellales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).
  3. 1 2 Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  4. ↑ Jakie zioła można stosować na pobudzenie laktacji? [online], sanitera.pl, 30 listopada 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-12-13].

Bibliografia

  • Andrzej Sarwa, Wielki leksykon roślin leczniczych, Warszawa. 2002
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.