Rektor kościoła św. Józefa w Berlinie-Rudow

1 kwietnia 1931 ksiądz August Froehlich został rektorem kościoła św. Józefa w dzielnicy Rudow. Po raz pierwszy styka się tutaj z agresywną propagandą narodowosocjalistyczną głoszoną przez kościelnych chórzystów. Uważa on, że tego typu działalność nazistów koliduje ze śpiewem wychwalającym Boga i w konsekwencji rozwiązuje chór za przyzwoleniem archiprezbitera Dominikusa Metznera z parafii św. Edwarda w Berlinie. Po wpłynięciu skargi dyrygenta chóru do biskupiego ordynariatu na decyzję rektora Augusta Froehlicha ks. D. Metzner wyparł się, jakoby udzielił zgody. Z powodu nadszarpniętej opinii osamotnionemu księdzu Froehlichowi pozostało tylko opuścić wspólnotę z Alt-Rudow i zwrócić się do Wikariusza Generalnego o przeniesienie na jakikolwiek wolny etat. W trudnych latach powojennych i w czasie Wielkiego Kryzysu nie zapominał o najuboższych i potrzebujących pomocy, regularnie przekazując im środki do życia ze swojej części majątku rodziców, własnych oszczędności, a nawet przywożąc z rodzinnej Królewskiej Huty żywność dla głodnych berlińczyków^[1].

Rektor kościoła św. Pawła w Drawsku Pomorskim

1 lipca 1932 zostaje rektorem kościoła św. Pawła Apostoła w Drawsku Pomorskim na Pomorzu, która wówczas jest częścią nowo utworzonej diecezji berlińskiej. Pierwszy wpis Augusta Froehlicha do kroniki parafialnej w Drawsku Pomorskim brzmiał:

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1. Wikariat drawski obejmował wówczas około 600 katolików, tylko 35 z nich mieszkało w Drawsku Pomorskim. Pozostali wierni mieszkali w promieniu 80 km, rozrzuceni po wielu małych miasteczkach, wsiach i osadach. Istniejące katolickie diaspory w Łobzie i Połczynie-Zdroju należące do dekanatu w Świdwinie, zostały przekazane do Drawska ze względu na konieczność odciążenia tamtejszego archiprezbitera, który był już w podeszłym wieku. Ks. Froehlich sprawował również nabożeństwa w Złocieńcu, Wierzchowie oraz Węgorzynie. W celu przemieszczania się po tak rozległym terenie kupił samochód marki BMW, co było nowatorskie w ówczesnym okresie. Obok sprawowania nabożeństw ks. Froehlichowi szczególnie leżało na sercu nauczanie i przygotowanie dzieci do pierwszej komunii św. Do tego dochodziła troska o wielu biednych robotników rolnych, jak również religijna opieka nad katolickimi dziećmi, wysyłanymi na wakacje na Pomorze. Chętnie podejmował się załatwienia drobnych spraw i służył innym pomocą, czym zjednał sobie sympatię również u protestanckiej części społeczności Drawskiej.

Po dojściu do władzy nazistów, na drodze pracy duszpasterskiej rektora z Drawska pojawiły się pierwsze trudności. Liczne ingerencje i przekraczanie kompetencji we wkraczaniu w kościelne życie, które podejmował narodowy socjalizm, oddziaływały w diasporze w sposób szczególny. Ponadto siła, z jaką proboszcz Froehlich zaczął budować życie religijne katolickiej wspólnoty stała się dla lokalnych nazistów z Drawska solą w oku. Pierwszą okazję do sporów przyniosły publiczne zebrania narodowo-socjalistyczne. Podczas zebrania partyjnego w styczniu 1934 został publicznie zaatakowany. Szef okręgowej organizacji NSDAP w Drawsku Buntrock napiętnował proboszcza, mówiąc, że „pomimo osiągania dobrych dochodów nie pozostawia nic dla głodnych i marznących ludzi”. Fakt ten został odnotowany w lokalnej gazecie. Rektor August Froehlich, jako oficjalny reprezentant katolickiego Kościoła, nie mógł tego zarzutu pozostawić bez odpowiedzi. Powołując się na konkordat, który chronił osoby duchowne w równym stopniu jak urzędników państwowych, zwrócił się pismem z 17 stycznia 1934 do Szefa okręgowej organizacji, w którym napisał:

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1. Pod wpływem tego materiału dowodowego, szef obwodu NSDAP ogłosił, że szef organizacji okręgowej padł ofiarą godnej pożałowania pomyłki. Potwierdził, że „proboszcz w żadnym wypadku nie uchybił obowiązkom wobec cierpiących biedę rodaków, natomiast większość swojego dochodu oddawał do dyspozycji potrzebujących”^[1].

Miejscowi naziści zaczęli szykanować go w inny sposób, kwestionując chrześcijańskie pozdrowienia Grüss Gott (Szczęść Boże) i Gelobt sei Jesus Christus (Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus). Dla księdza ta forma pozdrowienia była nie tylko grzecznościową formułą, ale równocześnie wyznaniem wiary, trzymał się jej tym bardziej mocno, im bardziej w życie wchodziło nowe niemieckie pozdrowienie Heil Hitler, które miało wypierać pozdrowienie chrześcijańskie.

Szefostwo grupy RAD (Służby Pracy Rzeszy) w Połczynie zażądało od ks. Froehlicha, który prowadził nabożeństwa, aby używał przepisowego i „jedynie słusznego” pozdrowienia hitlerowskiego. 23 września 1935 ks. August Froehlich w wystosowanym piśmie podał bliższe uzasadnienie dla stosowanej przez niego tylko formy chrześcijańskiego pozdrowienia, pisząc:

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1.

Z tego powodu odmówiono mu możliwości przekazywania informacji podczas odprawiania nabożeństw w obozach i ośrodkach wychowawczych, a wkrótce stało się niemożliwe odprawianie tam nabożeństw. Rektor kościoła z Drawska Pomorskiego krytykował również sposoby organizacji i metody kierowania niektórymi obozami RAD. Interweniował u władz, gdy katolikom utrudniano udziału w niedzielnych mszach św. i zmuszano do udziału w ewangelickich nabożeństwach. Wręcz po ojcowsku zajmował się osobami spośród zatrudnionych w obozach, aby wzmacniać ich w wierze katolickiej i chronić przed nazistowską indoktrynacją. Pisma z zażaleniami, które wysyłał od marca do czerwca 1935 do różnych jednostek RAD, tworzyły sporą teczkę akt.

Już jego pierwsze pisma do RAD przyczyniły się do tego, że pod koniec kwietnia 1935 był przesłuchiwany przez Gestapo w Koszalinie. Na przesłuchaniu Gestapo wypytywało go: czy to rzeczywiście jest coś złego, gdy katolicy biorą udział w nabożeństwie ewangelickim. Kuratus Froehlich odpowiedział, że złem jest to, gdy katolikom nie stwarza się warunków do spełnienia obowiązku niedzielnego uczestnictwa we mszy św. Przez przymusowy udział w nabożeństwie ewangelickim nie mogą oni spełnić w pełni swojego religijnego obowiązku. Na kolejne pytanie, czy wykona on swoją groźbę i będzie wzywał do nieposłuszeństwa, ks. Froehlich odpowiedział: gdy zdarzyło się, że katolicy z obozu w Mielenku Drawskim zostali zmuszeni do uczestnictwa w nabożeństwie ewangelickim, to interweniowałem, odmawiając posłuszeństwa. W przypadku (Złocieńca) będę również tak czynił. Wypowiedzią tą wprowadził gestapowców w osłupienie, którzy z zakłopotaniem stwierdzili:Jako proboszcz ma pan do tego prawo. Przesłuchanie w siedzibie Gestapo nie przestraszyło kuratusa, ale od tego czasu był on pod ścisłą ich obserwacją. W Drawsku Pomorskim również ks. Froehlich znalazł czas na otwartą polemikę z redaktorami prasy nazistowskiej: Der Stürmer i Das Schwarze Korps, broniąc duchownych katolickich przed zniesławieniami i bluźnierczym przedstawieniem Najświętszego Sakramentu. Ksiądz został za to ukarany grzywną, jednak po apelacji został uniewinniony przez sąd okręgowy w Stargardzie^[1]. Podczas pobytu w Drawsku Pomorskim i tym razem nie zapomniał o biednych mieszkańcach z okolicznych miejscowości, dając im własne oszczędności i organizując w tym celu akcje charytatywne.

Proboszcz w Rathenow

Kościół parafialny pw. św. Jerzego w Rathenow

1 lipca 1937 August Froehlich zostaje proboszczem w parafii św. Jerzego w Rathenow w powiecie Havelland. Katolicka społeczność liczyła 2000 katolików, których większość zamieszkiwała pobliskie wsie. W roku 1941 dwukrotnie w listach do dyrekcji zakładów optycznych Emila Buscha AG w Rathenow ujął się za polskimi robotnikami przymusowo zatrudnionymi w tej firmie. Dyrekcja zakładów doniosła na proboszcza Froehlicha do Gestapo, które 20 marca 1941 aresztowało go i po trzech tygodniach został za kaucją wypuszczony. Następnie wysłał list do Gestapo, w którym raz jeszcze tłumaczył swoje postępowanie, pisząc m.in.:

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1. 20 maja 1941 został powtórnie aresztowany i osadzony w więzieniu w Poczdamie^[4].