Żutkij
Жуткий
Ilustracja
„Żutkij” w 1915 roku
Klasa

niszczyciel

Typ

Bojkij

Historia
Stocznia

Stocznia Admiralicji, Nikołajew

Położenie stępki

1902

Wodowanie

maj 1904

 MW Imperium Rosyjskiego
Nazwa

„Żutkij”

Wejście do służby

1905

Wycofanie ze służby

18 kwietnia?/1 maja 1918

Los okrętu

złomowany w 1922

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

350 ton

Długość

64 metry

Szerokość

6,4 metra

Zanurzenie

2,59 metra

Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
4 kotły, moc 5700 KM, 2 śruby
Prędkość

26 węzłów

Zasięg

1200 Mm przy prędkości 12 węzłów

Uzbrojenie
1 działo kal. 75 mm
5 dział kal. 47 mm (5 × I)
6 torped, 12–18 min
Wyrzutnie torpedowe

3 × 381 mm (3 × I)

Załoga

62–69

Żutkij (ros. Жуткий) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 22 zbudowanych jednostek typu Bojkij. Okręt został zwodowany w maju 1904 roku w krajowej Stoczni Admiralicji w Nikołajewie, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w 1905 roku, z przydziałem do Floty Czarnomorskiej. „Żutkij” wziął udział w I wojnie światowej, a po jej zakończeniu został złomowany w 1922 roku.

Projekt i budowa

Okręt był jednym z 22 niszczycieli zbudowanych w krajowych stoczniach, będących ulepszoną i powiększoną wersją zaprojektowanych w brytyjskiej stoczni Yarrow jednostek typu Sokoł[1][2]. Zbudowany został w Stoczni Admiralicji w Nikołajewie[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1902 roku, a zwodowany został w maju 1904 roku[1][2].

Dane taktyczno-techniczne

„Żutkij” był niewielkim, czterokominowym niszczycielem, klasyfikowanym do 1907 roku jako torpedowiec[1][2]. Długość całkowita wynosiła 64 metry, szerokość 6,4 metra i maksymalne zanurzenie 2,59 metra[1][uwaga 1]. Wyporność jednostki wynosiła 350 ton[1][3][uwaga 2]. Okręt napędzany był przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5700 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26 węzłów[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 12 węzłów[1][2].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętu stanowiły: umieszczone na nadbudówce dziobowej pojedyncze działo kalibru 75 mm L/48 Canet oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych Hotchkiss M1885 L/40 kalibru 47 mm[1][2]. Jednostka wyposażona była w jedną dziobową stałą i dwie pojedyncze obracalne pokładowe wyrzutnie torped kalibru 381 mm, z łącznym zapasem sześciu torped[1][2]. Ponadto okręt mógł zabrać na pokład 12–18 min[1][2].

Załoga okrętu liczyła 62–69 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba

„Żutkij” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1905 roku[2][uwaga 3]. Jednostka weszła w skład Floty Czarnomorskiej[4]. W 1912 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano wszystkie wyrzutnie torped kalibru 381 mm i wszystkie działka kalibru 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 450 mm oraz drugą armatę kalibru 75 mm Canet i sześć pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm[1][2].

W trakcie I wojny światowej „Żutkij” wchodził w skład Floty Czarnomorskiej[5]. 17 marca?/30 marca 1915 roku krążownik „Kaguł” oraz niszczyciele „Żutkij”, „Żywuczij” i „Zawidnyj” ostrzelały rejon Kilimli w prowincji Zonguldak, powodując nieznaczne straty[6]. 18 kwietnia?/1 maja 1918 roku „Żutkij” został zdobyty Niemców, którzy nadali mu oznaczenie R 12, jednak z powodu złego stanu technicznego nie został wprowadzony do służby[2][7]. W listopadzie 1918 roku okręt przejęli w Sewastopolu Brytyjczycy, po czym został zdewastowany w kwietniu 1919 roku[7][8]. Złomowano go w 1922 roku[1][8][uwaga 4].

Uwagi

  1. ↑ Niemal identyczne wartości podaje Gogin 2023 ↓. Natomiast Olender 2021 ↓, s. 620 podaje, że długość wynosiła 60,2 metra, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 1,8 metra.
  2. ↑ Identycznie podaje Leyland i Brassey 1906 ↓, s. 300. Natomiast Gogin 2023 ↓ podaje wyporność normalną 427–445 ton i pełną 520–530 ton.
  3. ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 207 podaje, że okręt został wcielony do służby w 1906 roku.
  4. ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 297 podaje, że okręt został złomowany w 1923 roku.

Przypisy

Bibliografia

  • Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: BOYKIY torpedo boats (1902 – 1907). Navypedia. [dostęp 2023-05-28]. (ang.).
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Piotr Olender: Wojna rosyjsko-japońska 1904–1905. Działania na morzu. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021. ISBN 978-83-8178-686-7.
  • The Naval Annual, 1906. J. Leyland, T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1906. (ang.).
  • The Naval Annual, 1915. T.A. Brassey (red.). London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.