Łuskwiak nastroszony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pierścieniakowate

Rodzaj

łuskwiak

Gatunek

łuskwiak nastroszony

Nazwa systematyczna
Pholiota squarrosa (Vahl) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zwickau): 22, 83 (1871)

Łuskwiak nastroszony (Pholiota squarrosa (Vahl) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych[1]. Sparrige Schüppling (Pholiota squarrosa).jpg

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1770 r. Martin Vahl nadając mu nazwę Agaricus squarrosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Oholiota[1]. Ma około 30 synonimów łacińskich. Niektóre z nich[2]:

  • Agaricus floccosus Schaeff.
  • Agaricus squarrosus Bull.
  • Agaricus squarrosus Vahl
  • Agaricus verruculosus Lasch
  • Dryophila squarrosa (Vahl) Quél.
  • Fungus squarrosus (Vahl) Kuntze, Revis.
  • Hypodendrum floccosum (Schaeff.) Overh.
  • Lepiota squarrosa (Vahl) Gray
  • Lepiota squarrosa (Vahl) Gray
  • Pholiota squarrosa var. verruculosa (Lasch) Sacc.
  • Stropharia squarrosa (Vahl) Morgan

Polską nazwę nadał Franciszek Błoński w 1890, w literaturze mykologicznej gatunek ten znany jest też pod nazwą łuszczak nastroszony[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2-15 cm. U młodych osobników jest jajowaty i zamknięty, później półkulisty, a w końcu płaski. Ma kolor ochrowy, ochrowobrązowy do brązowego, na środku jest ciemniejszy. Powierzchnia gęsto pokryta odstającymi łuseczkami. Brzeg długo podwinięty[4].

Blaszki grzyba

W młodości żółtawe, potem rdzawobrunatne. Są gęste, nieco zbiegające i przyrośnięte do trzonu[4].

Trzon

Wysokość 4-8 cm, grubość do 12 mm. Jest włóknisty i ma tę samą barwę co kapelusz. Ma pierścień. Pod pierścieniem pokryty jest łuskami, podobnie, jak kapelusz[4].

Miąższ

Żółtawy, nie zmieniający koloru po uszkodzeniu. Ma łagodny smak nieco przypominający smak rzodkwi[4].

Wysyp zarodników

Brązowy. Zarodniki o rozmiarach 6-8 × 3,5-4 μm. Gładkie, elipsoidalne[5].

Występowanie

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, w Europie i Azji[6]. W Polsce jest pospolity[7].

Rośnie na powalonym drewnie, lub u podstawy pni żywych drzew, zarówno liściastych, jak i iglastych, jednak na iglastych dużo rzadziej. Występuje kępami, od lata do jesieni[8]. Związany jest z drzewami: brzoza brodawkowata, grab, buk, jesion wyniosły, topola biała, dąb węgierski, Quercus sp., robinia, wierzba, perełkowiec japoński, jarząb pospolity, lipa drobnolistna, Tilia sp., rzadko jodła pospolita. Owocniki wytwarza od czerwca do listopada[3].

Znaczenie

Saprotrof i pasożyt atakujący drzewa uszkodzone lub osłabione. Na opanowanych przez niego drzewach dość szybko pojawia się biała zgnilizna drewna, która w ciągu kilku lat niszczy drzewo. Grzyb niejadalny. Przez dłuższy czas toczyły się dyskusje o jego walorach kulinarnych, jednak ostatnio udowodniono, że nie nadaje się do spożycia[8].

Gatunki podobne

Najbardziej podobny jest łuskwiak rdzawołuskowy (Pholiota squarrosoides). Ma blady brzeg kapelusza i rośnie tylko na martwym drzewie buka[4]. Nieco podobny jest łysak wspaniały (Gymnopilus junionus). Ma bardzo gorzki miąższ, a jego kapelusz i trzon nie posiadają łusek. Mniej wprawni grzybiarze mogą pomylić z opieńką miodową (Armillaria mellea). Ma ona tylko drobne łuseczki, które ścierają się łatwo palcem, ponadto jej owocniki są mniej masywne.

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2015-11-15]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-11-15]. (ang.).
  3. 1 2 Władysław Wojewoda: Checklist of Polisch Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Scienceas, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-06-22].
  7. ↑ Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.
  8. 1 2 Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.