Dziewica – zjawa i symbol

Dziewictwo jest jednak nie tylko symbolem niewinności i czystości bądź niewinnych zabaw. W Nie-Boskiej komedii Dziewica pojawia się w małżeńskiej sypialni poety – hrabiego Henryka, by go uwieść i skłonić do porzucenia Żony i dziecka... Tylko Żona zauważa upiorny charakter zjawy. Hrabia ulega jej urokowi i podąża za nią. Dziewica w Nie-Boskiej komedii symbolizuje nieuchwytny świat poezji i wzniosłych marzeń, którego nie sposób pogodzić z prozą życia małżeńskiego i rodzinnego.
Dziewica pojawia się także w nieukończonej I części Dziadów. Mówi o tragedii rozstania i zapomnieniu oraz ukojeniu płynącym z książek... Jest istotą uduchowioną, żyjącą w świecie lektur. Zjawa z II części Dziadów, Zosia, to także zapewne dziewica, która zmarła przedwcześnie, rozkochując w sobie mężczyzn, ale nie obdarzywszy rozkoszą nikogo. Za ten grzech dumy, kokieterii i braku miłości pokutuje jako dusza czyśćcowa.