Stanisław August Poniatowski

Odebrał staranne, arystokratyczne wychowanie. W 1750 poseł na sejm, w latach 1755–64 stolnik litewski.W 1755 i 1757 przebywał w Petersburgu, gdzie zaprzyjaźnił się z Katarzyną Aleksiejewną, późniejszą carycą Katarzyną II. Dzięki jej poparciu został wybrany w 1764 na króla. Dążył do reform politycznych i gospodarczych państwa. Założył Szkołę Rycerską w 1765. Nie zajął zdecydowanego stanowiska w czasie konfederacji barskiej. Zaakceptował I rozbiór Polski (1772). Inicjator reform na sejmie 1773–75, m.in. utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Mecenas literatury, nauki i sztuki, słynne się stały wydawane prze niego obiady czwartkowe, na które zapraszani byli wybitni uczeni i twórcy. Odrestaurował Zamek Królewski w Warszawie, zbudował zespół pałacowo-ogrodowy w warszawskich Łazienkach. W okresie Sejmu Wielkiego 1788–92 przyłączył się do obozu patriotycznego. Jeden z autorów i propagatorów uchwalenia Konstytucji 3 Maja w 1791. W czasie wojny z Rosją w 1792 przeszedł do obozu Targowicy. Zaakceptował II rozbiór Polski (1793). Neutralny w czasie powstania kościuszkowskiego 1794. W 1795 abdykował po III rozbiorze, posłuszny żądaniom Katarzyny II. Zmarł w Petersburgu.

Żeby zrobić dobry użytek z życia, należałoby mieć w młodości doświadczenie wieku dojrzałego, a w starości wigor młodości.
Stanisław August Poniatowski