Kazimierz IV Jagiellończyk

Syn Władysława II Jagiełły. W wieku11 lat wybrany na króla czeskiego, na tronie nie zasiadł po klęsce stronnictwa husyckiego, które go wybrało. Od 1440 wielki książę litewski, od 1447 król polski. W latach 1454–66prowadził wojnę trzynastoletnią z zakonem krzyżackim. Po klęskach poniesionych przez pospolite ruszenie rycerstwa (m.in. pod Chojnicami w 1454), wystawił armię zaciężną w 1462, z P. Duninem na czele.W tym samym roku Krzyżacy zostali pokonani pod Świecinem, a w 1463 ich flota zniszczona na Zalewie Wiślanym. Na mocy pokoju w Toruniu (1466) uzyskał m.in. Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i Warmię,pozostałe ziemie Zakonu stały się lennem Polski. Dzięki dostępowi do morza zapewnił Polsce uczestnictwo w polityce bałtyckiej, udział w handlu europejskim i szybki rozwój gospodarczy. W 1454 nadał stanowi rycerskiemu przywilej cerekwicko-nieszawski, który pozwalał królowi zwoływać pospolite ruszenie, nakładać nowe podatki i zmieniać prawa tylko za zgodą sejmików ziemskich. Prowadził aktywną politykę zagraniczną i dynastyczną. W 1471 osadził na tronie czeskim syna, Władysława, w 1490 uzyskał dla niego także koronę węgierską.

Rządy Kazimierza Jagiellończyka stanowiły dla Polski świt nowych czasów we wszystkich dziedzinach życia.
T. Bogucka