Po śmierci ojca Pepina Małego w 768 przejął władzę nad ziemiami m.in. dzisiejszej Francji, Belgii,Szwajcarii. Kontynuował politykę ekspansji terytorialnej, podbił ziemie obecnych zachodnich i środkowych Niemiec,północnych Włoch, narzucił zwierzchnictwo Słowianom połabskim. Podporządkowanym plemionom (m.in. Sasom, Bawarom, Longobardom) narzucił chrześcijaństwo. Walczył z Arabami, założył Marchię Hiszpańską między Pirenejami a rzeką Ebro. Stał się najpotężniejszym władcą w Europie Zachodniej. W 800 papież Leon III koronował go na cesarza w Rzymie. Reaktywowanie cesarstwa zachodniorzymskiego doprowadziło do konfliktu z Bizancjum. Sprawował rządy osobiście. Stworzył sprawną administrację, dbał o rozwój gospodarczy i kulturalny kraju (renesans karoliński), wspierał handel, przeprowadził reformę monetarną, zapewnił stałe dochody do skarbu państwa, zreorganizował sądownictwo. Wspierał tworzenie szkół klasztornych i katedralnych.Starał się zachować pozostałości cywilizacji rzymskiej i dostosować je do potrzeb swego państwa. Stał się wzorem idealnego władcy, rycerza i gospodarza, który starali się powielić inni książęta i królowie.
I niech powstaną szkoły, w których chłopcy będą mogli się uczyć.
Karol I Wielki