Podział bakterii.
Archebakterie występują często w warunkach ekstremalnych, np. gorących źródłach, solankach, ściekach. Przykładem są bakterie metanogenne występujące na torfowiskach lub bakterie halofilne z solanek.
Bakterie właściwe są bardzo zróżnicowane. Należą do nich m.in. sinice, promieniowce, krętki.
Innym podziałem bakterii, przydatnym np. w medycynie, jest ich podział na bakterie Gram–dodatnie /G+/ i Gram–ujemne /G–/. G+ mają grubą, mureinową ścianę komórkową, barwiącą się fioletem goryczki na niebiesko. G– posiadają cienką ścianę, która barwi się fioletem na czerwono.
Znaczenie bakterii uwidacznia się w trzech zakresach:
1. Powodują mineralizację materii organicznej poprzez udział w cyklach biogeochemicznych, czego skutkiem jest:
– dostarczanie tlenu do atmosfery /głównie przez sinice/;
– włączanie w obieg materii pierwiastków biogennych, takich jak węgiel, azot, siarka i fosfor; przykładem jest wiązanie azotu atmosferycznego,np. przez bakterie brodawkowe z rodzaju Rhizobium;
– rozkład szczątków roślinnych i zwierzęcych przez bakterie saprofityczne;
– tworzenie złóż siarki, saletry, rud darniowych, /np. bakterie siarkowe, nitryfikacyjne, żelazowe/;
– mineralizacja i spulchnianie gleby /np. przez promieniowce/;
– samooczyszczanie się zbiorników wodnych.
2. Wywierają bezpośredni wpływ na organizmy żywe poprzez:
– symbiotyczne współżycie z wieloma roślinami i zwierzętami /np. symbioza bakterii brodawkowych i roślin motylkowych, udział bakterii z przewodu pokarmowego w trawieniu celulozy w żołądku np. przeżuwaczy/;
– pasożytnictwo w organizmach roślinnych i zwierzęcych, polegające na niszczeniu tkanek żywiciela oraz zatruwaniu go toksynami: choroby bakteryjne roślin – np. zgnilizna, zgorzel, tworzenie się różnych narośli; choroby bakteryjne zwierząt – np. nosacizna, wąglik; choroby bakteryjne człowieka – np. gruźlica, zapalenie płuc, błonica, cholera, salmonellozy, tężec, kiła, rzeżączka, ponadto zatrucia toksynami bakteryjnymi, np. jadem kiełbasianym;
– bakterie są również pokarmem dla innych konsumentów w ekosystemach.
3. Wpływają na gospodarkę człowieka, gdyż:
– są wykorzystywane w przemyśle spożywczym do produkcji przetworów mlecznych i kiszonek /bakterie mlekowe/, farmaceutycznym w produkcji antybiotyków /bakterie z rodzaju Streptomyces/, witamin, szczepionek i surowic odpornościowych, również do produkcji alkoholu, kwasów organicznych oraz biogazu;
– oczyszczają wodę i ścieki w oczyszczalniach;
– mają wpływ na plony w rolnictwie i na hodowlę zwierząt;
– powodują gnicie produktów spożywczych oraz niszczenie różnych materiałów /np. drewna/.