profil

Nomenklatura

poleca 80% 69 głosów

Nazwy wybranych alkinów zestawiono w tabeli.

wzór sumaryczny nazwa wzór sumaryczny nazwa
C2H2 etyn C8H14 oktyn
C3H4 propyn C9H16 nonyn
C4H6 butyn C10H18 decyn
C5H8 pentyn C11H20 undecyn
C6H10 heksyn C12H22 dodecyn
C7H12 heptyn C15H28 pentadecyn

Nazwy systematyczne alkinów tworzy się, zamieniając w nazwie odpowiedniego alkanu końcówkę -an na -yn (lub -in po spółgłoskach: g, k, ch, f. Reguły dotyczące wyboru głównego łańcucha węglowego i jego numeracji są podobne do zasad obowiązujących w nazewnictwie alkenów. Łańcuch główny powinien być możliwie najdłuższy i najbardziej rozgałęziony, powinien także zawierać atomy węgla połączone wiązaniem potrójnym. Numeracja łańcucha głównego jest zdeterminowana położeniem wiązania potrójnego – atom węgla, rozpoczynający to wiązanie, powinien mieć jak najniższy numer. Jeśli węglowodór zawiera więcej niż 3 atomy węgla, konieczne staje się podanie położenia wiązania potrójnego w łańcuchu głównym (podanie numeru atomu węgla, po którym występuje wiązanie przed końcówką -yn w nazwie węglowodoru).

Nazewnictwo alkinów

Jeżeli w cząsteczce związku występuje zarówno wiązanie podwójne, jak i potrójne, to:

a) w nazwie węglowodoru końcówka -en jest zawsze przed końcówką -yn

b) atomy węgla w łańcuchu należy ponumerować tak, aby lokanty atomów węgla rozpoczynających wiązania wielokrotne (niezależnie od rodzaju wiązania) stanowiły ciąg najmniejszych liczb, np.:

Numeracja atomów węgla

Podoba się? Tak Nie