rzecz. m
- (szt.) rozmowa dwóch lub więcej postaci scenicznych.
- (pot.) rozmowa, najczęściej między dwiema przeciwstawnymi stronami, zwykle mająca na celu uzyskanie porozumienia w jakiejś sprawie
(w zn. 1.) Krytycy podkreślali, że sztuka Gerarda Kropki pt. Rozmowy współczesnych wypełniona jest żywymi dialogami (N. lm, ident. w Ms. lm) jakby dosłownie cytowanymi z rozmów, jakie toczą się prawie w każdym polskim domu.
(w zn. 2.) Jak doniosły wczorajsze gazety, rozpoczął się dialog (M. lp, ident. w B. lp) między rządem a strajkującymi górnikami. Strona rządowa po spotkaniu z przedstawicielami górniczych związków zawodowych wyraziła zadowolenie z postępów w toczącym się dialogu (D. lp) i nadzieję na szybkie zakończenia strajku.
KOMENTARZ
Dialog to rozmowa zazwyczaj dwóch postaci scenicznych, w przeciwieństwie do monologu, który jest charakterystyczną dla dramatu wypowiedzią jednej postaci. W znaczeniu 2. dialog jest pozytywnym określeniem, rozumianym jako rozmowa zmierzająca do porozumienia, za to monolog (i monologować) odwrotnie, jest odczytywany jako wypowiedź „do nikogo”, np.: – Czy mógłbyś nie opuszczać pokoju, kiedy ustalamy listę obowiązków podczas nieobecności mamy?! – zdenerwował się tatuś, kiedy Tomek chciał wyjść. – Nie będę monologował do pustych ścian!