– ze względu na skład chemiczny wyróżnia się:
białka proste – zbudowane są wyłącznie z aminokwasów.
Rodzaje białek prostych | Przykłady białek prostych |
histony | białka związane z DNA |
albuminy | białka obecne w mleku, jajach, surowicy krwi |
globuliny | immunoglobuliny, fibrynogen, miozyna, obecne też w mleku i jajach |
skleroproteiny | kolagen, keratyna |
białka złożone – oprócz aminokwasów zawierają składnik niebiałkowy, zwany grupą prostetyczną.
Rodzaj białek złożonych | Grupa prostetyczna | Przykłady białek złożonych |
metaloproteiny | atom metalu (Fe, Cu,Zn, Co, Mo) | transferyna, plastocyjanina,liczne enzymy |
chromoproteiny | barwnik (np. hem) | hemoglobina, cytochrom c |
glikoproteiny | reszty cukrowe | składniki wydzielin śluzowatych |
lipoproteiny | cząsteczka lipidu | składniki błon |
nukleoproteiny | kwas nuleinowy | obecne w jądrach komórek |
fosfoproteiny | reszta kwasu fosforowego (V) | kazeina, pepsyna, białka obecne w żółtku jaj |
– podział ze względu na kształt cząsteczki:
białka globularne – rozpuszczalne w wodzie, o cząsteczkach kulistych (np. albuminy, globuliny, histony);
białka fibrylarne – nierozpuszczalne w wodzie, o cząsteczkach w kształcie włókien (np. keratyna, kolagen).