1. ‘masywna, duża obrączka noszona na palcu, ze szlachetnego metalu, zwykle z drogim kamieniem’; 2. ‘krąg utworzony dookoła czegoś przez jakieś przedmioty albo ludzi’; 3. ‘warstwa drewna pojawiająca się w ciągu okresu wegetacyjnego na obwodzie pnia drzewa’; 4. ‘część maszyny, instalacji itp. o kształcie koła z otworem w środku, służąca do uszczelniania, zabezpieczenia itp.’; 5. ‘jeden z odcinków ciała niektórych zwierząt, mający kształt walca’.
Pochodzenie:
Od XV w.; ogsłow. (por. czes. prsten, ros. pérsten’) < psłow. *pŕstenь ‘noszona na palcu ozdoba w kształcie obrączki’ utworzonego od psłow. *pŕstъ ‘palec’ z dodaniem przyrostka -enь.
Pierwotna postać
W stpol. słowo występowało w postaciach pierzcień, pierzścień, natomiast gwarowo w formach piestrzeń oraz pieszczeń.
Źródło
W starej pieśni weselników podlaskich, powracających wieczorem od ślubu, słyszeliśmy(we wsi Złotoryi nad Narwią) drwiny z mroku nocnego, który: „Rozświecim my i sami Złotemi pierścieńcami, Drogiemi kamieńcami”.Pieśń dziś wyłącznie ludowa, niewątpliwie sięga wieków średnich, w których śpiewali ją przede wszystkiem ci, co istotnie nosili klejnoty jaśniejące blaskiem złota i drogich kamieni.(...) W dawnej Polsce każdy szlachcic nosił na drugim palcu prawej ręki sygnet herbowy. Możni mieli sygnety złote, ubożsi srebrne. Pierścień taki nie tylko służył jako pieczęć zastępująca podpis własnoręczny, ale i za dowód tożsamości osoby lub wiarogodności jej pełnomocnika. Można było nie umieć przeczytać dokumentu, ale potrzeba było umieć przeczytać pierścień. Ten ostatni wzgląd tak dalece był ważnym, że nieraz wycinano na pierścieniu napis nie w negatywie, czytelnej dopiero na wycisku, ale napis czytelny tylko na pierścieniu, który po wycisku dawał negatywę.
Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900-1903
poleca
b/d
poleca
b/d
Materiał opracowany przez eksperta
Spis treści
- Pierścień