zdawać

From z- +‎ dawać. First attested in 1420. Compare Old Czech zdávati and Old Slovak zdávať.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zdaːvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zdɒvat͡ɕ/

zdawać impf (perfective zdać)

1. (law) to deliver by court
   • 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume II, number 2256:

     Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wacz... debebunt

     [Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wać... debebunt]

2. (law) to determine or set a court date
   • 1981 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 371, Konin:

     Jacoszm panw Woythcowy sdawal rok po obeslanw trzeczi dzen

     [Jakośm panu Wojtkowi zdawał rok po obesłaniu trzeci dzień]

3. to announce
   • 1868 [1442], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XIV, page 55:

     Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawal gy

     [Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawał ji]

4. (law) to accuse, to charge
   • 1868 [1440], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XIV, page 4:

     Princeps deputat al. zdawa knyaza Kuzma... in noncomparicione termini

     [Princeps deputat al. zdawa kniazia Kuźmę... in noncomparicione termini]

5. to damn, to condemn
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎, page 70:

     Raczy my vproszycz... v szwego mylego, aby mye nye pokazowal groznego oblycza... any mye zdawal

     [Raczy mi uprosić... u swego miłego, aby mie nie pokazował groźnego oblicza... ani mie zdawał]

6. (law) to pass or obtain a conviction against someone
   • 1895 [1420], Adolf Pawiński, editor, Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374-1505‎, number 120:

     Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawacz

     [Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawać]

• Polish: zdawać
• Silesian: zdŏwać

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zdawać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish zdawać. By surface analysis, z- +‎ dawać.

• IPA^(key): /ˈzda.vat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈzdɒ.vat͡ɕ/

• Audio 1, zdawać

  (file)

• Audio 2, zdawać się

  (file)

• Rhymes: -avat͡ɕ
• Syllabification: zda‧wać

zdawać impf (perfective zdać)

1. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as not to fail on a test) [+ na (accusative) = what subject/department]

   Synonyms: składać, zaliczać

2. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as to continue education in the next semester or year)
3. (transitive) to turn over, to hand over, to surrender (to officially transfer to someone i.e. an object or position) [+dative = to whom]
4. (transitive) used as a light verb

   zdawać meldunek ― to dispatch

   zdawać raport/relację/sprawozdanie ― to report

5. (reflexive with się, literary) to refer (to rely on someone for something) [+ na (accusative) = to whom]

   Synonym: spuszczać się

6. (reflexive with się, literary) to be good for (to be useful in a particular situation) [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = for what]

   Synonym: nadawać się

7. (reflexive with się, literary) to seem, to appear (to give a particular impression) [+instrumental = as whom/what], [+dative = to whom], [+infinitive = to be/do]

   Synonym: wydawać się

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zdawać się is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 0 times in news, 5 times in essays, 51 times in fiction, and 46 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 107 times, making it the 585th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• zdawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zdawać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zdawać”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zdawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zdawać”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 8, Warsaw, page 404
• zdawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• zdawać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego