starać

See also: starac

Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *starati.[1][2] First attested in the 16th century.[3][4]

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈsta.rat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈsta.rat͡ɕ/
  • Audio 1, starać(file)
  • Audio 2, starać się(file)
  • Rhymes: -arat͡ɕ
  • Syllabification: sta‧rać

Verb

starać impf (perfective postarać)

  1. (reflexive with się) to attempt, to try (to make efforts to do or achieve) [+ o (accusative) = for what], [+infinitive = to do what]

Verb

starać impf

  1. (reflexive with się) to do one's best
  2. (reflexive with się) to court (to make efforts for a woman's hand in marriage) [+ o (accusative) = for whom/what]

Conjugation
Conjugation of starać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive starać
present tense 1st staram staramy
2nd starasz staracie
3rd stara starają
impersonal stara się
past tense 1st starałem,
-(e)m starał		 starałam,
-(e)m starała		 starałom,
-(e)m starało		 staraliśmy,
-(e)śmy starali		 starałyśmy,
-(e)śmy starały
2nd starałeś,
-(e)ś starał		 starałaś,
-(e)ś starała		 starałoś,
-(e)ś starało		 staraliście,
-(e)ście starali		 starałyście,
-(e)ście starały
3rd starał starała starało starali starały
impersonal starano
future tense 1st będę starał,
będę starać		 będę starała,
będę starać		 będę starało,
będę starać		 będziemy starali,
będziemy starać		 będziemy starały,
będziemy starać
2nd będziesz starał,
będziesz starać		 będziesz starała,
będziesz starać		 będziesz starało,
będziesz starać		 będziecie starali,
będziecie starać		 będziecie starały,
będziecie starać
3rd będzie starał,
będzie starać		 będzie starała,
będzie starać		 będzie starało,
będzie starać		 będą starali,
będą starać		 będą starały,
będą starać
impersonal będzie starać się
conditional 1st starałbym,
bym starał		 starałabym,
bym starała		 starałobym,
bym starało		 staralibyśmy,
byśmy starali		 starałybyśmy,
byśmy starały
2nd starałbyś,
byś starał		 starałabyś,
byś starała		 starałobyś,
byś starało		 staralibyście,
byście starali		 starałybyście,
byście starały
3rd starałby,
by starał		 starałaby,
by starała		 starałoby,
by starało		 staraliby,
by starali		 starałyby,
by starały
impersonal starano by
imperative 1st niech staram starajmy
2nd staraj starajcie
3rd niech stara niech starają
active adjectival participle starający starająca starające starający starające
contemporary adverbial participle starając
verbal noun staranie

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), starać is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 11 times in news, 13 times in essays, 18 times in fiction, and 17 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 890th most common word in a corpus of 500,000 words.[5]

References
  1. Boryś, Wiesław (2005) “starać się”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  2. Mańczak, Witold (2017) “starać się”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  3. Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “starać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  4. Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “starać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  5. Ida Kurcz (1990) “starać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎ (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 557

Further reading

Silesian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *starati.

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈstarat͡ɕ/
  • Rhymes: -arat͡ɕ
  • Syllabification: sta‧rać

Verb

starać impf

  1. (reflexive with sie) to attempt, to try; to do one's best
  2. (reflexive with sie) to worry about; to take care of [+ nad (instrumental) = about/for whom]

Conjugation
Conjugation of starać pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive starać
future tense 1st starōm starōmy
2nd starŏsz starŏcie
3rd starŏ starajōm
past tense 1st starołch,
starołech,
staroł żech		 starałach
starała żech		 starałoch1)
starało żech1)		 staralimy,
staralichmy		 starałymy,
starałychmy
2nd starołś,
starołeś,
staroł żeś		 starałaś
starała żeś		 starałoś1)
starało żeś1)		 staraliście,
starali żeście		 starałyście,
starały żeście
3rd staroł starała starało starali starały
pluperfect tense2)
 1st bōłch staroł,
bōłech staroł,
bōł żech staroł		 byłach starała
była żech starała		 byłoch starało1)
było żech starało1)		 byli my starali,
bylichmy starali		 były my starały,
byłychmy starały
2nd bōłś staroł,
bōłeś staroł,
bōł żeś staroł		 byłaś starała
była żeś starała		 byłoś starało1)
było żeś starało1)		 byliście starali,
byli żeście starali		 byłyście starały,
były żeście starały
3rd bōł staroł była starała było starało1)
 były my starali,
byłychmy starali		 były starały
conditional 1st bych staroł bych starała byście starali by my starały,
bychmy starały
2nd byś staroł byś starała byście starali byście starały
3rd by staroł by starała by starało by starali by starały
imperative 1st niych starōm starejmy
2nd starej starejcie
3rd niych starŏ niych starajōm
verbal noun staranie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms
nouns
interjections
  • starej sie ô sie
verbs
adjectives
adverbs
nouns

Further reading
  • starac-sie in dykcjonorz.eu
  • starać_sie in silling.org
  • Bogdan Kallus (2020) “starać sie”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 382
  • Bogdan Kallus (2020) “starać sie nad kimś”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 382
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “starać sie”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 136
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.