nastąpić

Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *nastǫpiti.[1] By surface analysis, na- +‎ stąpić.[2][3] First attested in 1560.[4]

Pronunciation
  • IPA(key): /naˈstɔm.pit͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /naˈstɔ̃.pit͡ɕ/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -ɔmpit͡ɕ
  • Syllabification: na‧stą‧pić

Verb

nastąpić pf (imperfective następować)

  1. (intransitive) to tread, to step [+ na (accusative) = on what]
  2. (intransitive) to follow, to ensue, to take place, to occur, to happen
  3. (intransitive, usually perfective) to succeed to [+ na (accusative) = an office] [+ po (locative) = after a predecessor]
  4. (intransitive, archaic) to attack (to start to use violence against, to start to fight against) [+ na (accusative) = someone]
  5. (intransitive, obsolete) to approach, to come closer
    Synonyms: podejść, zbliżyć się
  6. (intransitive, obsolete) to threaten, to endanger [+ na (accusative) = something abstract]
    Synonym: nastać
    • 1924 (first published 1889), Zygmunt Kaczkowski, Olbrachtowi rycerze: powieść historyczna‎, volume 3, Warszawa: Instytut Wydawniczy "Biblioteka Polska", archived from the original on 2023-01-27, page 333:
      Nie mówię o dawnych czasach, kiedy to miasta używały wielkiego znaczenia, kiedy miały swe armie i floty i nikt nie śmiał nastąpić na ich swobody i prawa, bo ich walecznie broniły na lądzie i na morzu.
      I'm not talking about the old times, when the cities made use of their great significance, when they had their own armies and navies and nobody dared to threaten their freedom and rights, because they defended them in battle on land and on sea.
  7. (intransitive, Middle Polish) to come with an army, to come as an enemy
  8. (intransitive, Middle Polish) to adopt some religious or political system
  9. (reflexive with się, Middle Polish) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. to replace
      • 1566, M. Rej, Postylla‎, 3 edition, page Ooo4:
        Pan nam pewnie obiecuie ſie sſtać zá ſzkodę/ á pewnie ſie nam s ſowitemi opátrznoſciámi á pociechámi náſtąpić ná mieyſce iego.

Conjugation
Conjugation of nastąpić pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive nastąpić
future tense 1st nastąpię nastąpimy
2nd nastąpisz nastąpicie
3rd nastąpi nastąpią
impersonal nastąpi się
past tense 1st nastąpiłem,
-(e)m nastąpił		 nastąpiłam,
-(e)m nastąpiła		 nastąpiłom,
-(e)m nastąpiło		 nastąpiliśmy,
-(e)śmy nastąpili		 nastąpiłyśmy,
-(e)śmy nastąpiły
2nd nastąpiłeś,
-(e)ś nastąpił		 nastąpiłaś,
-(e)ś nastąpiła		 nastąpiłoś,
-(e)ś nastąpiło		 nastąpiliście,
-(e)ście nastąpili		 nastąpiłyście,
-(e)ście nastąpiły
3rd nastąpił nastąpiła nastąpiło nastąpili nastąpiły
impersonal nastąpiono
conditional 1st nastąpiłbym,
bym nastąpił		 nastąpiłabym,
bym nastąpiła		 nastąpiłobym,
bym nastąpiło		 nastąpilibyśmy,
byśmy nastąpili		 nastąpiłybyśmy,
byśmy nastąpiły
2nd nastąpiłbyś,
byś nastąpił		 nastąpiłabyś,
byś nastąpiła		 nastąpiłobyś,
byś nastąpiło		 nastąpilibyście,
byście nastąpili		 nastąpiłybyście,
byście nastąpiły
3rd nastąpiłby,
by nastąpił		 nastąpiłaby,
by nastąpiła		 nastąpiłoby,
by nastąpiło		 nastąpiliby,
by nastąpili		 nastąpiłyby,
by nastąpiły
impersonal nastąpiono by
imperative 1st niech nastąpię nastąpmy
2nd nastąp nastąpcie
3rd niech nastąpi niech nastąpią
anterior adverbial participle nastąpiwszy
verbal noun nastąpienie
adjectives
nouns

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nastąpić is one of the most used words in Polish, appearing 25 times in scientific texts, 35 times in news, 25 times in essays, 10 times in fiction, and 3 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 98 times, making it the 641st most common word in a corpus of 500,000 words.[5]

References
  1. Bańkowski, Andrzej (2000) “nastąpić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  2. Boryś, Wiesław (2005) “stąpić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  3. Mańczak, Witold (2017) “stąpić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  4. Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nastąpić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  5. Ida Kurcz (1990) “nastąpić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎ (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 273

Further reading
  • nastąpić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • nastąpić in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nastąpić się (?)”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “NASTĄPIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.09.2023
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nastąpić”, in Słownik języka polskiego‎
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “nastąpić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nastąpić”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 3, Warsaw, page 167
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.