głos
Kashubian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *golsъ.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡwɔs/
- Syllabification: głos
Noun
głos m inan (diminutive głosk or głosëk, related adjective głosowi)
Related terms
- głosnikòwi
- głosno
- głosowanié
- głosëcelka
- głosëcél
Further reading
- Stefan Ramułt (1893) “głos”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 41
- Jan Trepczyk (1994) “głos”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volume 1, page 177
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “głos”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi, volume 1, page 441
- “głos”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Lower Sorbian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *golsъ.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡwɔs/
Declension
Further reading
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “głos”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “głos”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Masurian
Etymology
Inherited from Old Polish głos.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈɡwɔs]
- Syllabification: głos
Noun
głos m inan (diminutive głoszik)
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *golsъ. First attested in the 14th century.
Noun
głos m animacy unattested
- voice (sound uttered by the mouth)
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 5a:
- A glosz sz nebosz gestcy on (sc. cesarz) then to bil vslysal nebesky a rzekøcz mu... tako
- [A głos z niebios jestci on (sc. cesarz) ten to był usłyszał niebieski a rzekąc mu... tako]
- 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 307:
- Brznaczy glos vox canora
- [Brzniący głos vox canora]
- 1885 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne, volume III, page 290:
- Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry glosz *omyenyawa
- [Si rubeum vinum nimium quandoque probatur, venter stipatur, vox limpida raucificatur ostry głos omieniewa]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 552:
- Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem (submissa voce): Gospodnye, ktory yest, yen czyą ma zdradzycz? Ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem
- [Spytał jego święty Jan lekiem głosem (submissa voce): „Gospodnie, ktory jest, jen cię ma zdradzić?” Ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 4a:
- A tako vøcz ona (sc. Gebal) velikiim gloszem gest bila bogu chualø dala
- [A tako więc ona (sc. Gebal) wielikim głosem jest była Bogu chwałę dała]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 148r:
- Vox a voco […] quia per eam vocamus glosz
- [Vox a voco […] quia per eam vocamus głos]
- voice; speech (act of talking)
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie, page br 24:
- Cu glosu sina bozego
- [Ku głosu Syna Bożego]
- 1930 [c. 1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 48, 20:
- Winydzcye z Babylona, vcyeczcye od Kaldeyskich, w glosv radost[ne]nem zwyastvycye (in voce exultationis annuntiate), sliszecz daycye a ogloszcye to asz na krage szemye
- [Wynidźcie z Babiłona, ucieczcie od Kaldejskich, w głosu radostne[ne]m zwiastujcie (in voce exultationis annuntiate), słyszeć dajcie a ogłoście to aż na kraje ziemie]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie, page cr 9:
- Vistøpaiøch z masta Corrozaim, nepriiacele, to sø dyably, urocy cloueca gresnego, gloz sø... scrvsena vslisely
- [Wystąpając z miasta Korrozaim nieprzyjaciele, to są dyjabli, wrodzy człowieka grzesznego, głos są... skruszenia usłyszeli]
- prescription, order, instruction, bidding, mandate
- 1930 [c. 1455], “I Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 10, 7:
- Y rozezslan glos asz do Ivdowa pokolena y do Ierusalem wszitkim sinom przewyedzenya (missa est vox in Juda et in Jerusalem omnibus filiis transmigrationis), abi syø sebraly do Ierusalem
- [I rozesłan głos aż do Judowa pokolenia i do Jerusalem wszytkim synom przewiedzenia (missa est vox in Juda et in Jerusałem omnibus filiis transmigrationis), aby się sebrali do Jerusalem]
- request
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page gl. 156a:
- Quanto enim plures pro aliquo petunt yse gimcy vøce glosof
- [Quanto enim plures pro aliquo petunt iże jim ci więce głosow]
- (figuratively) voice (sound given by an instrument or other objects)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 46, 5:
- Wstøpil iest bog w penu, a gospodzin w glosse trøbi (in voce tubae)
- [Wstąpił jest Bog w pieniu a Gospodzin w głosie trąby (in voce tubae)]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 9:
- Gløbocoscz gløbocoscz wziwa w glosse oken twogich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)
- [Głębokość głębokość wzywa w głosie okien twojich (abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum)]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 4, 10:
- Czsosz vczynyl? Glos twego... brata krwye ku mnye krzyczy z zemye (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto bødzesz przeklyøti na szemy
- [Csoś uczynił? Głos twego... brata krwie ku mnie krzyczy z ziemie (vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra), przeto będziesz przeklęty na ziemi]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “głos”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “głos”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “głos”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “głos”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “głos”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głos”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish głos.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡwɔs/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈɡɫɔs/
Audio (file) - Rhymes: -ɔs
- Syllabification: głos
- Homophone: Głos
Noun
głos m inan (diminutive głosik, related adjective głosowy)
- (countable) voice (sound uttered by the mouth)
- Hypernym: dźwięk
- (countable) voice (sound given by an object, particularly by an instrument)
- Hypernym: dźwięk
- (uncountable) speech (ability to talk)
- (uncountable) voice (ability to sing, of a singer)
- Synonym: talent
- (countable) voice; say (opinion)
- Synonym: pogląd
- (uncountable) voice; say, floor (right to talk)
- Hypernym: prawo
- (countable) vote (act of submitting one's opinion in official matters)
- Hypernym: decyzja
- głos za ― vote for
- głos przeciwko ― vote against
- (uncountable) voice (internal thoughts, opinions, etc.)
- (countable) voice (human voice as an instrument)
- (countable) part (musician's melodic line)
- Hypernym: partia
- (countable, music) voice (in harmony, an independent vocal or instrumental part in a piece of composition)
- (countable, music) voice (set of organ pipes that produce sounds of similar timbre)
- (countable, obsolete) piece of news; rumor
- (countable, obsolete) exhortation; piece of advice, tip, prompt; warning, admonishment
- (countable, obsolete, law) written defense or application
- (countable, Middle Polish, phonetics) phone (speech segment)
- Synonym: głoska
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
- 1564, M. Bielski, Kronika, page 118v:
- PO vdręcżeniu Zydowſkim od Antyochá/ wſzcżęły ſie ſekty troiákie v Żydow/ to ieſt/ byli Fáryzei/ Sáducei/ y Eſſei Fáryzei rzecżeni od Fares/ iż byli od tego głoſu oddzyeleni
Declension
Derived terms
- na głos
- pełnym głosem
- wielkim głosem
- dzieci i ryby głosu nie mają
- psie głosy nie idą w niebiosy
- być przy głosie impf
- dać głos pf, dawać głos impf
- dojść do głosu pf, dochodzić do głosu impf
- dopuścić do głosu pf, dopuszczać do głosu impf
- głos się załamał pf, głos się załamuje impf
- oddać głos pf, oddawać głos impf
- odezwały się głosy pf, odzywają się głosy impf
- podnieść głos pf, podnosić głos impf
- pójść za głosem serca pf, iść za głosem serca impf
- przemówić jednym głosem pf, mówić jednym głosem impf
- przemówić własnym głosem pf, przemawiać własnym głosem impf
- udzielić głosu pf, udzielać głosu impf
- wstrzymać się od głosu pf, wstrzymywać się od głosu impf
- zabrać głos pf, zabierać głos impf
- zawiesić głos pf, zawieszać głos impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głos is one of the most used words in Polish, appearing 8 times in scientific texts, 35 times in news, 51 times in essays, 65 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 180 times, making it the 318th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “głos”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 129
Further reading
- głos in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- głos in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głos”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Magdalena Majdak (06.05.2019) “GŁOS”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głos”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “głos”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “głos”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 274
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish głos.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡwɔs/
- Rhymes: -ɔs
- Syllabification: głos
Noun
głos m inan