ქართველი
Georgian
Etymology
From Old Georgian ქართველი (kartveli); see below. Cognate with Mingrelian ქორთუ (kortu) and Laz ქორთუ (kortu). Svan ქა̈რთ (kärt) is probably from the same source.
Pronunciation
- IPA(key): /kʰartʰveli/, [kʰaɾtʰʷeli]
- Hyphenation: ქარ‧თვე‧ლი
Adjective
| Case | adjective |
|---|---|
| nominative, genitive, instrumental | ქართველი (kartveli) |
| ergative | ქართველმა (kartvelma) |
| dative, adverbial | ქართველ (kartvel) |
| vocative | ქართველო (kartvelo) |
ქართველი • (kartveli) (not comparable)
- (Of person) Of Georgian descent
- ქართველი ჯარისკაცი
- kartveli ǯarisḳaci
- A Georgian soldier
Noun
ქართველი • (kartveli) (plural ქართველები)
Inflection
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ქართველი (kartveli) | ქართველები (kartvelebi) | ქართველნი (kartvelni) |
| ergative | ქართველმა (kartvelma) | ქართველებმა (kartvelebma) | ქართველთ(ა) (kartvelt(a)) |
| dative | ქართველს(ა) (kartvels(a)) | ქართველებს(ა) (kartvelebs(a)) | ქართველთ(ა) (kartvelt(a)) |
| genitive | ქართველის(ა) (kartvelis(a)) | ქართველების(ა) (kartvelebis(a)) | ქართველთ(ა) (kartvelt(a)) |
| instrumental | ქართველით(ა) (kartvelit(a)) | ქართველებით(ა) (kartvelebit(a)) | |
| adverbial | ქართველად(ა) (kartvelad(a)) | ქართველებად(ა) (kartvelebad(a)) | |
| vocative | ქართველო (kartvelo) | ქართველებო (kartvelebo) | ქართველნო (kartvelno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ქართველზე (kartvelze) | ქართველებზე (kartvelebze) |
| -თან (near - ) | ქართველთან (kartveltan) | ქართველებთან (kartvelebtan) |
| -ში (in - ) | ქართველში (kartvelši) | ქართველებში (kartvelebši) |
| -ვით (like a - ) | ქართველივით (kartvelivit) | ქართველებივით (kartvelebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ქართველისთვის (kartvelistvis) | ქართველებისთვის (kartvelebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ქართველისებრ (kartvelisebr) | ქართველებისებრ (kartvelebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ქართველისკენ (kartvelisḳen) | ქართველებისკენ (kartvelebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ქართველისგან (kartvelisgan) | ქართველებისგან (kartvelebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ქართველიდან (kartvelidan) | ქართველებიდან (kartvelebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ქართველითურთ (kartveliturt) | ქართველებითურთ (kartvelebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ქართველამდე (kartvelamde) | ქართველებამდე (kartvelebamde) |
Related terms
- ქართული (kartuli)
- საქართველო (sakartvelo)
Old Georgian
Etymology
Ultimately from Proto-Kartvelian *kart-, which also produced a placename ქართლი (kartli, “Kartli”), thus, originally, the term referred to an inhabitant of the Georgian core central region of Kartli (the eastern part of present Georgia, Known to Classical authors as Iberia).
Klimov considers Svan ქა̈რთ (kärt, “Tbilisi”) to be borrowed from Georgian. He reconstructs the root as Proto-Georgian-Zan *kart(w)- and derives ქართველი (kartveli) from inflected *kartw-el-. He also points out that this Proto-Georgian-Zan term, alongside *m-egr-el- (whence Georgian მეგრელი (megreli) and Mingrelian მარგალი (margali)), indicates the presence of an important ethnic division as early as the Proto-Georgian-Zan period.
Descendants
- Georgian: ქართველი (kartveli)
- → Svan: ქართუ̂ელ (kartûel)
References
- Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 213
- Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 458
- Penrixi (Fähnrich), Hainc, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press, page 486
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ქართველი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 451