Zasilacz beztransformatorowy – zasilacz, w którym nie stosuje się transformatora, a zmniejszenie napięcia w zasilaczu zachodzi na impedancji włączonej szeregowo z prostownikiem zasilacza. Zasilacze takie mają małą wydajność prądową, zwykle nie większą niż 100 mA i nie są odseparowane galwanicznie od sieci[1].
Budowa i działanie
By zmniejszyć straty energii, głównym elementem tworzącym impedancję obciążenia jest kondensator. Im większa jest pojemność tego kondensatora – a tym samym mniejsza reaktancja – tym większy będzie maksymalny prąd wyjściowy zasilacza. Dzięki zjawisku przesunięcia fazowego między prądem a napięciem w idealnym kondensatorze nie pobiera on mocy czynnej[1].
Kondensator, wraz z użytą diodą Zenera i rezystorem połączonym szeregowo z kondensatorem, tworzą dzielnik napięcia. Rezystor połączony równolegle z kondensatorem umożliwia rozładowanie kondensatora w po odłączenia zasilacza od sieci, zapobiegając w ten sposób ewentualnemu porażeniu prądem z kondensatora, na którym w chwili wyłączenia z obwodu może istnieć napięcie sieci.
Rezystor włączony szeregowo z kondensatorem ogranicza prąd w momencie włączenia układu do sieci zasilającej, zapobiegając w ten sposób uszkodzeniu elementów. Jako kondensatora ograniczającego prąd nie można używać kondensatora elektrolitycznego (spolaryzowanego), ze względu na występujące na jego zaciskach napięcie przemienne.
Jako alternatywę dla kondensatora można użyć rezystora dużej mocy. Wadą takiego rozwiązania jest strata mocy na rezystorze ograniczającym prąd.
Zalety
- mała masa,
- małe wymiary,
- względnie niski koszt wykonania.
Wady
- niewielki prąd wyjściowy,
- brak separacji galwanicznej z siecią zasilającą,
- niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym.
Zastosowanie
- ładowarki akumulatorów małych latarek LED,
- układy zasilania urządzeń sterujących.
Przypisy
- 1 2 Piotr Górecki. Zasilacz beztransformatorowy. „Elektronika dla Wszystkich”, s. 84–86, wrzesień 2000. ISSN 1425-1698. [dostęp 2016-02-04].