Zasłonak złoty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak złoty

Nazwa systematyczna
Cortinarius elegantissimus Rob. Henry
Docums Mycol. 20(no. 77): 69 (1989)

Zasłonak złoty (Cortinarius elegantissimus Rob. Henry) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Zdiagnozował go Rob Henry w 1989 r. bazując na opublikowanym przez Eliasa Friesa gatunku Cortinarius elegantior (Fr.) Fr.[1] Synonimy[2]:

  • Agaricus auroturbinatus Secr. 1833
  • Cortinarius aurantioturbinatus Secr. ex J.E. Lange 1939
  • Cortinarius elegantissimus Rob. Henry 1943
  • Cortinarius elegantissimus f. volvaceus M.M. Moser 1952
  • Phlegmacium aureoturbinatum Secr. ex M.M. Moser 1960
  • Phlegmacium elegantissimum M.M. Moser 1953

Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 6–10 cm, początkowo półkulisty, potem łukowaty, w końcu płasko rozpostarty i płytko wgłębiony, podczas wilgotnej pogody śliski i błyszczący. Powierzchnia intensywnie żółta z oliwkowym odcieniem, na środku pomarańczowoczerwona, i są na niej brązowawe plamy i promieniście ułożone brązowe włókienka. W młodych owocnikach kapelusz wraz z trzonem otoczony jest białawą zasnówką[4].

Blaszki

Szeroko przyrośnięte, wąskie, początkowo żółte z oliwkowym odcieniem, potem brązowe z oliwkowym odcieniem[4].

Trzon

Wysokość 6–10 cm, grubość 1,3–2 cm, walcowaty, pełny, u podstawy z szeroką bulwą osiągającą średnicę do 3,5 cm. Powierzchnia siarkowożółta pokryta podłużnie włókienkami zasnówki, początkowo zielonożółtymi, potem od zarodników zmieniającymi barwę na pomarańczowobrązową[4].

Miąższ

Białożółtawy, w smaku łagodny, o zapachu suszonego kopru lub pieczywa[4].

Reakcje chemiczne

NaOH przebarwia skórkę kapelusza i miąższ na czerwonobrązowo, płyn Lugola na rdzawobrązowo[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki cytrynkowate, brązowe, grubo brodawkowane, silnie dekstrynoidalne, 12,5–15,5 × 8,0–9,5 μm. Cheilocystyd brak[5].

Występowanie i siedlisko

Podano wiele stanowisk Cortinarius elegantissimus w Europie oraz jedno w Kanadzie[6]. W Polsce jego stanowiska podał Andrzej Nespiak w 1973 r. w Pieninach, Władysław Wojewoda w 1974 r. (jako C. auroturbinatus) w Ojcowskim Parku Narodowym[3] i Tomasz Ślusarczyk w 2011 r. nad brzegiem Jeziora Łagowskiego[5]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów (jedno w 2021 r.). Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach mieszanych i iglastych[7].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-11].
  3. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. 1 2 3 T. Ślusarczyk, Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak (Cortinarius) w Polsce, „Przegląd Przyrodniczy”, 24 (4), 2013, s. 42–68.
  6. ↑ Mapa zasięgu Cortinarius elegantissimus [online] [dostęp 2021-10-11].
  7. 1 2 Aktualne stanowiska zasłonaka złotego w Polsce [online] [dostęp 2021-10-11].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.