Zasłonak trójbarwny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

Zasłonak trójbarwny

Nazwa systematyczna
Cortinarius triformis Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 299 (1838) [1836-1838]

Zasłonak trójbarwny (Cortinarius triformis Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1838 r. Elias Fries i nadana przez niego nazwa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:

  • Cortinarius triformis var. schaefferi Fr. 1863,
  • Gomphos triformis (Fr.) Kuntze 1891,
  • Hydrocybe triformis (Fr.) M.M. Moser 1953,
  • Telamonia triformis (Fr.) A. Blytt 1905.

Andrzej Nespiak w 1981 r. podał polską nazwę zasłonak trójkrotny, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na zasłonak trójbarwny[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–8 cm, w młodym wieku półkulisty do stożkowego, później wypukły do płaskiego i zwykle falisty, z tępym garbkiem lub nieco wklęsły. Powierzchnia gładka, matowa, silnie higrofaniczna, w stanie wilgotnym silnie rdzawobrązowa do czerwonobrązowej, w stanie suchym ochrowożółta do ochrowobrązowej. Brzeg długo z resztkami białej osłony[4].

Blaszki

46–56 pełnych blaszek i międzyblaszki (l = 1–3), szeroko przyrośnięte, szerokie, początkowo jasnoochrowe, później ochrowobrązowe do rdzawobrązowych. Krawędzie blaszek gładkie lub delikatnie ząbkowane[4].

Trzon

Wysokość 4,5–7 (–8) cm, grubość 0,8–1 cm, maczugowaty lub bulwiasty, elastyczny, bulwa o średnicy 2–3 cm. Powierzchnia w młodym wieku pokryta na całej długości białą osłoną, później brązowieje i czasami tworzy się zanikający pierścień lub zanikające pasma osłony[4].

Miąższ

W stanie suchym biały, w stanie wilgotnym szarobrązowy, rzadki, o słabym zapachu i łagodnym smaku[4].

Gatunki podobne

Charakterystyczne cechy zasłonaka trójbarwnego to silnie higrofaniczny, pofalowany kapelusz, w stanie wilgotnym często silnie czerwonawo-brązowy, zaś po wyschnięciu o barwie od bladożółtej do ochrowożółtej. Brzeg długo pozostaje biały, co nadaje grzybowi trójkolorowy wygląd podczas wysychania (i stąd gatunkowa nazwa)[4].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie Cortinarius triformis w Europie, Azji i w jednym rejonie Ameryki Północnej[5]. W Polsce do 2003 r. znane było tylko jedno stanowisko podane przez A. Nespiaka w 1981 r. w Trzebnicy[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. Występuje w lasach liściastych i iglastych, zwykle grupkami[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-25] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-25] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 194, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Jean Werts, Joke De Sutter, Cortinarius triformis Roestbruine gordelsteelgordijnzwam [online], Fauna & Flora electronica [dostęp 2023-12-25] (niderl.).
  5. ↑ Występowanie Cortinarius triformis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-25] (ang.).
  6. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.