Zasłonak piekący
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

Thaxterogaster

Gatunek

zasłonak piekący

Nazwa systematyczna
Thaxterogaster vibratilis (Fr.) Niskanen & Liimat.
Fungal Diversity: 10.1007/s13225-022-00499-9, [78] (2022)

Zasłonak piekący (Thaxterogaster vibratilis (Fr.) Niskanen & Liimat.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Thaxterogaster, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus vibratlis. Ten sam autor w 1838 r., przeniósł go do rodzaju Cortinarius. W 2022 r. Tuula Niskanen i Kare Liimatainen przenieśli go do rodzaju Thaxterogaster[1]

Synonimy:

  • Agaricus vibratilis Fr. 1821
  • Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838
  • Cortinarius vibratilis f. velenovskyi Rob. Henr 1963
  • Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838 f. vibratilis
  • Cortinarius vibratilis f. velenovskyi Rob. Henry 1963
  • Cortinarius vibratilis var. bresadolae Kühner 1959
  • Cortinarius vibratilis var. bresadolae Kühner 1989
  • Cortinarius vibratilis var. langei Kühner 1989
  • Cortinarius vibratilis var. langei Kühner 1959
  • Cortinarius vibratilis var. velenovskyi Rob. Henry ex Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 2000
  • Gomphos vibratilis (Fr.) Kuntze 1891
  • Myxacium vibratile (Fr.) P. Kumm. 1871[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r., Andrzej Nespiak w 1975 r. opisywał ten gatunek jako zasłonak drżący[3] Obydwie nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–5 cm, początkowo wypukły, potem szeroko wypukły, w końcu prawie płaski. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia naga i śluzowata o barwie od żółtej do pomarańczowej. Brzeg jaśniejszy[4].

Blaszki

Przyrośnięte, początkowo białawe, potem żółtobiałe, w końcu cynamonowe lub rdzawobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 3–7 cm, grubość około 1 cm, walcowaty, zazwyczaj z maczugowatą podstawą. Początkowo biały i pokryty kleistą osłoną, ale wkrótce staje się suchy, lub śluzowaty tylko u podstawy. Znajdują się na nim rdzawe włókienka zasnówki, czasami tworzące strefę pierścieniową[4].

Miąższ

Białawy. Zapach nieprzyjemny, smak bardzo gorzki[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki o rozmiarach 6–7,5 × 4–5 μm, elipsoidalne, bardzo słabo brodawkowate (prawie gładkie). Brak pleurocystyd i cheilocystyd. Skórka zbudowana z hialinowych i ochrowych strzępek ze sprzążkami. Wysyp zarodników rdzawobrązowy[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje głównie w Europie i Ameryce Północnej. Znane są jego stanowiska także w Kostaryce i południowo-wschodniej Azji (Wietnam, Korea, Japonia). W Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniony[4], w Europie również; występuje od Hiszpanii i Włoszech po Islandię i północne regiony Półwyspu Skandynawskiego, nie podano jego stanowisk tylko w Europie Południowo-Wschodniej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano około 10 stanowisk[3]. Aktualne stanowiska tego gatunku w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6].

Grzyb mikoryzowy, żyjący w symbiozie zarówno z drzewami liściastymi, jak iglastymi. Rośnie na ziemi w wilgotnych miejscach, pojedynczo lub w skupiskach[4].

Gatunki podobne

Jest to gatunek łatwy do odróżnienia od innych zasłonaków. Charakteryzują go: żółty lub pomarańczowy i śluzowaty kapelusz, białawe u młodych owocników blaszki, biały trzon, charakterystyczne zarodniki i bardzo gorzki smak[4]. Nieco podobny jest zasłonak deszczowy (Cortinarius pluvius), ale nie ma tak wyraźnych barw, jest mniejszy i ma inne zarodniki[7].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-18] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-18] (ang.).
  3. 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Mushroom Expert. ''Cortinarius vibratilis'' [online] [dostęp 2018-01-27].
  5. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2018-01-27].
  6. ↑ Aktualne stanowiska ''Cortinarius vibratilis'' w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2018-01-27].
  7. ↑ Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838 [online] [dostęp 2018-01-27].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.