Zasłonak brązowordzawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak brązowordzawy

Nazwa systematyczna
Cortinarius evernius (Fr.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 294 (1838)

Zasłonak brązowordzawy, z. nibyfioletowy (Cortinarius evernius (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisany został opisany w 1818 r. przez Eliasa Friesa jako Agaricus evernius, w 1838 r. ten sam autor przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus evernius Fr. 1818
  • Cortinarius evernius (Fr.) Fr. 1838, var. evernius
  • Cortinarius evernius var. fragrans M.M. Moser 1983
  • Hydrocybe evernia (Fr.) M.M. Moser 1953
  • Telamonia evernia (Fr.) Ricken 1915

Andrzej Nespiak w swojej monografii zasłonaków opisywał ten gatunek jako zasłonak nibyfioletowy, w 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował lepszą według niego nazwę zasłonak brązowordzawy[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica kapelusza 4-10 cm, kształt początkowo stożkowato-dzwonkowaty, później łukowaty, u starszych owocników rozpostarty z garbem. Jest silnie higrofaniczny. W stanie wilgotnym powierzchnia kapelusza jest gładka, brązowopurpurowa lub fioletowoczerwonawa i ma jaśniejsze brzegi, podczas suchej pogody, lub na starość, staje się izabelowata[4].

Blaszki

Dosyć szerokie, grube i gęste. Przyrastają do trzonu. U młodych owocników są różowofioletowe, potem purpurowe, u starszych cynamonowobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 8-12 cm, grubość do 2 cm. Początkowo jest pełny, potem pusty. Dołem bywa węższy niż górą, natomiast sama podstawa jest maczugowato rozszerzona. U młodych okazów jest intensywnie fioletowy, u starszych natomiast pokryty jest resztkami białawej zasnówki[4].

Miąższ

Wodnisty, w kapeluszu jasnobrązowy, w trzonie fioletowy. Ma zapach rzodkiewki i łagodny smak[4].

Wysyp zarodników

Rdzawy. Zarodniki eliptyczne, o rozmiarach 8.5-10 × 5-6 μm[5].

Występowanie i siedlisko

Opisano jego występowanie w Ameryce Północnej, Europie i na Nowej Zelandii[6]. W Europie spotykany jest dość rzadko, nieco częściej w jej północnej części. W Polsce jest gatunkiem mało znanym. Dwa jego stanowiska – w Obornikach Śląskich i w Puszczy Białowieskiej podał Andrzej Nespiak w 1981 r[3]., a w 2013 r. nowe jego stanowiska podał J. Ślusarczyk w okolicach miejscowości Pociecha i w Kampinoskim Parku Narodowym[7].

Rośnie na ziemi, w lasach iglastych, głównie pod świerkami, rzadziej pod sosnami, oraz na torfowiskach, pod świerkami i brzozami. Owocniki tworzy od lipca do października[4].

Grzyb mikoryzowy, grzyb niejadalny[4].

Gatunki podobne

Bardzo podobny jest Cortinarius scutulatus (Fr.) Fr. W. Wojewoda nie wymienił go w indeksie gatunków zasłonaków występujących w Polsce, jednak wymienił go jako synonim zasłonaka rzodkiewkowatego Cortinarius ionophyllus M.M. Moser[3]. Znak zapytania jaki przy tym postawił oznacza, że sprawa jest niejasna. Być może więc gatunek ten występuje w Polsce, konieczne są tylko dalsze badania terenowe.

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20]. (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Rogers Mushrooms. [dostęp 2015-01-28].
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-01-10].
  7. ↑ Tomasz Ślusarczyk. Nowe stanowiska grzybów z rodzaju zasłonak (Cortinarius) w Polsce. Przegląd Przyrodniczy XXIV, 4 (2013): 42-68
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.