Zaraza siatkowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

zarazowate

Rodzaj

zaraza

Gatunek

zaraza siatkowata

Nazwa systematyczna
Orobanche reticulata Wallr.
Orobanches Gen. Diask.: 42 (1825)[3]
Synonimy
  • Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab.
  • Orobanche platystigma subsp. reticulata (Wallr.) P.Fourn.

Zaraza siatkowata[4], z. bladokwiatowa[5] (Orobanche reticulata Wallr.) – gatunek byliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Występuje na rozległym obszarze Europy (bez krańców północnych, zachodnich i południowych) oraz w zachodniej Azji[3]. Jest rośliną pasożytniczą. Pasożytuje głównie na ostrożeniach i ostach. W Polsce jest rośliną rzadką, aczkolwiek spotykaną we wszystkich regionach poza środkową częścią kraju. Najliczniejsze stanowiska ma na Pomorzu Zachodnim[5].

Morfologia

Kwiat
Wnętrze kwiatu z nagimi pręcikami i słupkiem
Łodyga
Nierozgałęziona, żółtawa lub czerwonawa, ogruczolona, zgrubiała u nasady, rzadko pokryta łuskami, do 60 (90[6]) cm wysokości.
Liście
Łuskowate, trójkątne do podłużnie lancetowatych. Osiągają do 3 cm długości[6].
Kwiaty
Liczne, zebrane w kłosowaty kwiatostan, luźny na dole, gęstniejący ku górze[6]. Kwiaty grzbieciste, siedzące. Łatki kielicha wolne, ukośnie jajowate, jednonerwowe. Korona kwiatu biaława lub żółtawa, ciemno ogruczolona, długości 15-22 (20–23[6]) mm. Pręciki 4, wyrastają 3-4 mm nad nasadą korony[7].
Owoce
Podłużna torebka z licznymi, drobnymi nasionami, o długości do 0,5 mm[6].

Biologia i ekologia

Bylina bezzieleniowa, bez korzeni. Kwitnie od czerwca do września. Jest rośliną pasożytniczą. Pasożytuje na roślinach z rodziny astrowatych (Asteraceae), głównie na ostrożeniach (Cirsium sp.) i ostach (Carduus sp.)[6].

Występuje w murawach kserotermicznych, rzadziej spotykana w lasach łęgowych i na wilgotnych łąkach. Rośnie na podłożu bogatym w węglan wapnia[6].

Zagrożenia i ochrona

W latach 2004–2014 gatunek był objęty w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega ochronie częściowej[8]. Jedno stanowisko w Górach Kaczawskich znajduje się na terenie rezerwatu Góra Miłek[6].

Roślina jest umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[9] w grupie gatunków rzadkich, potencjalnie zagrożonych (kategoria zagrożenia R). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię EN (zagrożony)[10].

Zagrożeniem dla gatunku jest intensywna gospodarka łąkowa oraz naturalnie następująca sukcesja ekologiczna roślinności[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. 1 2 Orobanche reticulata Wallr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-04].
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 125, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. 1 2 Adam Zając, Maria Zając (red.), Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce: dodatek, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Botaniki, 2019, s. 97, ISBN 978-83-956282-0-7, OCLC 1143739807.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Multico, 2006, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-444-2.
  7. ↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
  8. ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
  9. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  10. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.