Ząbkowiec ochrowy
Ilustracja
Steccherinum ochraceum na brzozie
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

ząbkowcowate

Rodzaj

ząbkowiec

Gatunek

ząbkowiec ochrowy

Nazwa systematyczna
Steccherinum ochraceum (Pers.) Gray
Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 651 (1821)

Ząbkowiec ochrowy (Steccherinum ochraceum (Pers.) Gray) – gatunek grzybów z rodziny ząbkowcowatych (Steccherinaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Steccherinum, Steccherinaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1792 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Hydnum ochraceum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Frederick William Gray, przenosząc go do rodzaju Steccherinum[1].

Synonimów naukowych ma ok. 40. Niektóre z nich[2]

  • Acia denticulata (Pers.) P. Karst.
  • Climacodon ochraceus (Pers.) P. Karst.
  • Gloiodon pudorinus (Fr.) P. Karst.
  • Hydnum decurrens Berk. & M.A. Curtis, J. Linn
  • Hydnum denticulatum Pers
  • Hydnum ochraceum Pers., in Gmelin
  • Hydnum pudorinum Fr.
  • Hydnum rhois Schwein.
  • Irpex ochraceus (Pers.) Kotir. & Saaren.
  • Irpex rhois (Schwein.) Saaren. & Kotir.
  • Leptodon ochraceus (Pers.) Quél.
  • Mycoacia denticulata (Pers.) Parmasto,
  • Mycoleptodon decurrens (Berk. & M.A. Curtis) Pat.
  • Mycoleptodon ochraceus (Pers.) Bourdot & Galzin,
  • Mycoleptodon pudorinus (Fr.) Pat.
  • Mycoleptodon rhois (Schwein.) Nikol.
  • Odontia denticulata (Pers.) Pat.
  • Odontina denticulata (Pers.) Pat.
  • Sarcodontia denticulata (Pers.) Nikol.
  • Steccherinum rhois (Schwein.) Banker

Nazwa polska występuje w pracy Barbary Gumińskiej i Władysława Wojewody[3] i innych[4]. W. Wojewoda w swoim dziele Krytyczna lista grzybów podstawkowych Polski proponuje nazwę porokolczak ochrowy, ale dla synonimu Irpex ochraceus (Pers.) Kotir. & Saaren[5].

Morfologia

Owocniki

Jednoroczne. Gdy rosną na poziomym podłożu są rozpostarte, na pionowym rozpostarto-odgięte. Brzeg ostry, falisty, filcowaty i płony. Początkowo mają mniej więcej kolisty kształt, później tworzą łatwą do oderwania od podłoża powłokę o rozmiarze do 20 cm i grubości 0,5–2 mm. Odgięte jej części, tzw. kapelusiki, są półeczkowate i pofałdowane, mają szerokość 0,3–4,5 cm. Górna powierzchnia jest pofałdowana, koncentrycznie strefowana, aksamitna i ma kolor od białawego przez żółtopomarańczowy do szaropomarańczowego[4].

Hymenofor

Kolczasty, w kolorze od żółtoochrowego do morelowoochrowego, na starszych owocnikach blaknie. Kolce mają długość 1-2,5 mm, są stożkowate i czasami mają rozwidlone końce. W hymenium wystają liczne, grubościenne i inkrustowane cystydy[4].

Miąższ

Twardy, skórzasty, żółtej barwy, bez wyraźnego smaku i zapachu[4].

Wysyp zarodników

Biały Zarodniki bezbarwne, szerokowrzecionowate lub jajowate, gładkie, o rozmiarach 3–4 × 2–2,5 μm[3].

Występowanie i siedlisko

Opisano jego występowanie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Ameryki Południowej i Antarktydy, najliczniej na półkuli północnej[6]. W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony i dość częsty[3].

Występuje w lasach i parkach, na martwym drewnie, głównie drzew liściastych. Rośnie przez cały rok na okorowanych i nieokorowanych pniach i gałęziach[4]. Stwierdzono występowanie na następujących drzewach i krzewach: olsza szara, brzoza brodawkowata, grab, leszczyna, buk, dąb, wierzba i bez czarny[5].

Znaczenie

Saprotrof. Powoduje białą zgniliznę drewna[4].

Gatunki podobne

  • Steccherinum bourdotii, który jednak jest grubszy, większy, ma dłuższe i grubsze kolce o ochrowo zabarwionych końcach[4],
  • ząbkowiec strzępiasty (Steccherinum fimbriatum), który ma rozpostarty owocnik bez odgiętych kapelusików, kolce bardzo krótkie, hymenofor czekoladowy lub brązowawy, a na brzegach liczne, nitkowate sznureczki grzybni[3],
  • może też być pomylony z niektórymi skórnikami.

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2020-11-19]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Piotr Łakomy, Hanna Kwaśna: Atlas hub. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-7073-650-7.
  5. 1 2 Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  6. ↑ Map of Steccherinum ochraceum. [dostęp 2016-01-10].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.