Tytus Maleszewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1827
Sieradz

Data i miejsce śmierci

1898
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek

Portret Tadeusza Żulińskiego, pastel, 1869, w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie

Tytus Maleszewski (ur. 1827 w Sieradzu, zm. 1898 w Warszawie[1]) – polski malarz, rysownik i pastelista, twórca wielu portretów.

Był synem pisarza sądowego Marcina Maleszewskiego i Franciszki z domu Kozarskiej. Od 1844 do 1850 roku uczył się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, studiując pod kierunkiem Aleksandera Kokulara, Rafała Hadziewicza, Ksawerego Kaniewskiego, Jana Feliksa Piwarskiego i Marcina Zaleskiego. Następnie pracował w Kaliszu jako nauczyciel rysunku, zaś później podróżował po kraju, zarabiając portretowaniem. W czasie swoich podróży dokonywał też rysunkowej dokumentacji strojów regionalnych i typów ludzkich[1].

Naukę kontynuował w latach 1856–1858 w Paryżu, w pracowni Léona Cognieta; w tym samym czasie u tego malarza studiował też Wojciech Gerson. We Francji Maleszewski zaprzyjaźnił się z Cyprianem Kamilem Norwidem; wiersz poety z 1857 roku, Do Tytusa M., jest żartobliwym usprawiedliwieniem niestawienia się na pozowanie do portretu[1].

W roku 1857 odwiedził kraj, był w Krakowie i w Warszawie. Poznał wówczas Władysława Syrokomlę i stworzył jego pastelowy portret[1], zaś poeta poświęcił mu wiersz zatytułowany W imionniku Tytusa Maleszewskiego pastelisty[2]. W 1858 roku sportretował śpiewaczkę Paulinę Rivoli w kostiumie tytułowej bohaterki opery Halka[3]. Pod koniec tego roku udał się do Rzymu, gdzie prawdopodobnie studiował w Akademii Świętego Łukasza u Francesca Podestiego. We Włoszech wykonał portret Teofila Lenartowicza[1].

Portret Henryka Struve, rysunek, 1876
Grób Tytusa Maleszewskiego na cmentarzu Powązkowskim

Do Polski wrócił w 1860 roku. Nie mieszkał stale w Warszawie, podróżował, m.in. do Kijowa, Żytomierza, Wilna[1]. Według Andrzeja Ruszkowskiego wziął udział w powstaniu styczniowym, będąc członkiem oddziału Żuawów śmierci, zorganizowanego przez francuskiego oficera François de Rochebrune’a. W walce został ranny[4].

Od 1864 do 1865 roku znowu przebywał w Paryżu, gdzie wystawiał swoje pastelowe prace w Salonach. Tam też opatentował metodę zastosowania pastelu w fotografii (1864). W roku 1866 zamieszkał w Poznaniu. Prócz twórczości artystycznej zajmował się tam popularyzowaniem sztuki (odczyty oraz wystawa w Pałacu Działyńskich)[1]. W 1866 roku ożenił się z Helviną Eysmont, córką emigranta, ślub miał miejsce w Miłosławiu[4]. Następny pobyt w Paryżu, w latach 1868–1872, był dla kariery artystycznej Maleszewskiego najbardziej znaczącym okresem – dwa powstałe wówczas pastele jego autorstwa: portrety cesarzowej Eugenii i śpiewaczki Adeliny Patti, wystawione w roku 1870, przyniosły mu uznanie i wiele zamówień od paryskiego towarzystwa[1].

W 1872 roku wrócił do Poznania, gdzie zorganizował wystawę ok. 60 swoich prac; zysk przekazał na cele dobroczynne. Przez kilka miesięcy przebywał w Monachium, by w roku 1873 osiąść na stałe w Warszawie[1]. Zamieszkał przy ulicy Wareckiej 3[4]. Prowadził kursy rysunku, malarstwa i restaurowania obrazów[1]. Nadal malował portrety oraz kompozycje inspirowane literaturą: dziełami Mickiewicza, Kraszewskiego[4]. Był aktywny społecznie, działał w komitecie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, w którym wystawiał swe obrazy od 1860 do 1894 roku[4], pod koniec życia angażując się w zbiórkę pieniędzy na budowę jego siedziby[1]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 175-6-5)[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Marcin Romeyko-Hurko: Tytus Maleszewski. W: Anna Grochala, Joanna Sikorska: Mistrzowie pastelu. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2015, s. 242–244. ISBN 978-83-7100-917-4.
  2. ↑ Kamila Pijanowska, Joanna Sikorska: Pastelowe mity, pisarze, krytycy sztuki i artyści o pastelu. W: Anna Grochala, Joanna Sikorska: Mistrzowie pastelu. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2015, s. 64. ISBN 978-83-7100-917-4.
  3. ↑ Elżbieta Orman: Paulina Rivoli. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXI.
  4. 1 2 3 4 5 Andrzej Ruszkowski. Tytus Maleszewski. Zapomniany malarz z Sieradza. „Na Sieradzkich Szlakach”. 2/62, s. 22–23, 2001. Sieradz.
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: TYTUS JAKSA-GRYFF MALESZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-04].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.