Droga rowerowa w ciągu ulicy Piłsudskiego, wjazd do miasta od strony Katowic

Transport rowerowy w Sosnowcu – sieć dróg dla transportu rowerowego oraz elementów infrastruktury rowerowej w Sosnowcu obejmuje 51,5 km dróg rowerowych^[1] z czego 10,15 km stanowią ciągi pieszo-rowerowe a dodatkowo 40 km dróg posiada ograniczony ruch samochodowy dla zwiększenia bezpieczeństwa rowerzystów^[2]. Prawie cała drogowa infrastruktura rowerowa zlokalizowana jest w zachodnich dzielnicach, na terenach mocno zurbanizowanych. Infrastruktura ma charakter ciągły. Miasto posiada połączenia drogami rowerowymi z Będzinem, Czeladzią, Dąbrową Górniczą, Mysłowicami, Katowicami^[3]. Miastami z którymi Sosnowiec graniczy a nie posiada połączenia rowerowego jest Jaworzno i Sławków^[3].

Charakterystyka sosnowieckiej infrastruktury rowerowej

Most pieszo-rowerowy zaadaptowany po dawnej kolei piaskowej KWK Sosnowic, prowadzący z Sielca na Środulę

Rowery elektryczne do wypożyczenia operatora Roler

Droga rowerowa wzdłuż ulicy Barci Mieroszewskich w pobliżu nowego minicentrum przesiadkowego.

W Sosnowcu infrastruktura rowerowa od wielu lat była zaliczana do jednych z najgorszych w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców^{[4][5][6][7][7]}. Większość traktów rowerowych miało charakter nieciągły^[4]. Jeszcze w 2012 r. władze miasta do infrastruktury rowerowej zaliczały również drogi szutrowe z wyznaczonymi turystycznymi szlakami rowerowymi^[4].

W listopadzie 2014 r. pojawiły się deklaracje ze strony Urzędu Miasta Sosnowca o przestrzeganiu standardów i wybudowaniu 17,5 km dróg rowerowych, w tym o przyjęciu jako standard budowania dedykowanych dróg rowerowych z czerwonego asfaltu, stosowania obniżonych przejazdów, oznakowania, dopuszczony ruch rowerowy w ulicach jednokierunkowych^[8]. Były też obietnice dostosowania kładki na osiedlu Środula do ruchu rowerowego, zamontowania 20 stacji naprawczych, konsultacji wszystkich inwestycji ze środowiskiem rowerzystów oraz corocznego przeznaczania na infrastrukturę 2 mln złotych^[8].

W 2017 r. na terenie miasta znajdowało się około 21 km wydzielonych dróg rowerowych^[9]. Do tego czasu wszystkie drogi rowerowe budowane w Sosnowcu były wykonywane wyłącznie z kostki brukowej. W wielu miejscach nie stosowano obniżonych krawężników, a w miejscach gdzie były stosowane, niwelacja względem jezdni wynosiła nawet kilka centymetrów. W 2017 r., Prezydent Arkadiusz Chęciński przy okazji zapowiedzi nowych inwestycji rowerowych, między innymi 17 km nowy dróg rowerowych^[10]. Obiecał także stosowanie wysokich standardów przy budowie infrastruktury rowerowej, w tym budowa dróg rowerowych z czerwonego asfaltu^[11].

W 2018 r. rozpoczęły się pierwsze poważne inwestycje wraz z uruchomieniem Sosnowieckiego Roweru Miejskiego. W 2019 r. Sosnowiec przyjął Metropolitalne Standardy Budowy Dróg Rowerowych. Od czasu przyjęcia ciągi rowerowe powstają w standardzie 2m dla drogi rowerowej i 3m w przypadku ciągu pieszo-rowerowego^[12].

W 2019 r. część odpowiedzialności za infrastrukturę łączącą miasta Metropolii GZM przejęły władze Metropolii. W programie znalazły się obietnice budowy Velostrady łączącej miasta Górnego Śląska i Zagłębia, w tym przede wszystkim Katowic, Sosnowca, Będzina i Dąbrowy Górniczej^[13]. W 2021 r. pojawiły się konkretne plany dotyczące przebiegu velostrady w mieście: połączenie z Katowickim odbiciem velostady będzie do Bulwaru Brynicy a dalej przebieg w okolicy ul. Wiązowej i Sedlaka. W Sosnowcu ma także powstać węzeł / odbicie velostrady w kierunku Czeladzi i Będzina^[14].

W maju 2022 r. w Sosnowcu pojawił się system do wypożyczania rowerów elektrycznych piątej generacji – bez stacji dokujących^[15].

Historia infrastruktury rowerowej w Sosnowcu

Droga rowerowa w centrum Sosnowca, ul. Kościelna, okolice Szkoły Podstawowej nr 4.

Droga rowerowa z czerwonego asfaltu w Parku Sieleckim w Sosnowcu wzdłuż ciągu ul. 3-go Maja

velostrada nr 1 Katowice - Sosnowiec; fragment velostrady w Sosnowcu wzdłuż łącznika ulic Sedlaka i Niepodległości; pierwszy wybudowany w Metropolii GZM fragment velostrad GZM

Zasięg systemu Metrorower oraz przebieg planowanych i budowanych velostrad.

Sosnowiec w rankingu miast powyżej 100 000 mieszkańców przez wiele lat występował w ścisłej końcówce rankingu, zarówno biorąc pod uwagę statystyki ilościowe, jakościowe, jak i ilość dróg w przeliczeniu na jednego mieszkańca^[6]

• 2008 r. – pierwsza edycja Zagłębiowskiej Masy Krytycznej, która była manifestacja na brak infrastruktury rowerowej m.in., w Sosnowcu^[17]
• 2011 r. – zapowiedź budowy śluz rowerowych w Sosnowcu^[18]
• 2012 r. – Sosnowiec zajmuje 33 miejsce w rankingu (na 41 miast)^[5]
• 2014 r. – 41 miejsce (ostatnie)^[7] miejsce w rankingu (11,3 km dróg rowerowych, 0,5 km dróg rowerowych na każde 10 tys. mieszkańców)^[6]
• 2015 r. – w Budżecie Obywatelskim miasta Sosnowiec wygrywa projekt rowerowy Bulwar Czarnej Przemszy znaczną przewagą ilości głosów, którego zasadniczym elementem jest budowa drogi rowerowej przez duży obszar gęsto zasiedlonej części miasta;
• 2015 r. – remont szutrowych ścieżek rowerowych w Parku Tysiąclecia – Budżet Obywatelski^[19];
• 2015 r. – Renowacja nawierzchni na Stawikach – Budżet Obywatelski^[19];
• 2016 r. – Sosnowiec zajmuje 39 miejsce w rankingu (na 41 miast)^[7] (20,5 km dróg rowerowych, 1 km na każde 10 tys. mieszkańców)^[16]
• 2016 r. – Przebudowa ulicy Braci Mieroszewskich^[20];
• 2017 r. – utworzenie w mieście funkcji oficera rowerowego i powołanie na to stanowisko Rafała Sicińskiego^[21][22], zapowiedź Prezydenta Arkadiusza Chęcińskiego budowy infrastruktury rowerowej w Sosnowcu^[11] 25 km nowych dróg rowerowych^[23] i budowa przejść podziemnych przyjaznych rowerzystom: ul. 3 Maja w okolicy ul. Żeromskiego, Rondo Zagłębia Dąbrowskiego, ul. Piłsudskiego – Sobieskiego – Kilińskiego, Piłsudskiego – Mireckiego^[23]
• 2018 r. – pierwsze stacje miejskiej wypożyczalni rowerów, miasto awansuje z 39 na 24 pozycję w rankingu miast przyjaznych rowerzystom^[24] oraz z 7 na 3 pozycję w Metropolii GZM pod względem ilości dróg rowerowych^[25], rozpoczęcie stosowania przejazdów dla rowerów bez krawężnika (bekrawężnikowych)^[26],
• 2019 – przyjęcie Metropolitalne Standardy Budowy Dróg Rowerowych, zapowiedź połączenia istniejących fragmentów dróg rowerowych w ciągłą infrastrukturę^[27], rozbudowa systemu roweru miejskiego do 22 stacji i 270 rowerów,
• 2020 r. – budowa połączenia rowerowego do Dąbrowy Górniczej wzdłuż ulicy 11 listopada^[28],zostaje wydany poradnik dla rowerzystów „Zachowuj się na rowerze” z zasadami ruchu i poradami uzupełniony o mapę infrastruktury^[29],
• 2021 r. – budowa połączenia rowerowego do Mysłowic^[30] poprzez ul. Ostrogórską^[29], tym samym zyskując połączenie drogami rowerowymi z czterema z siedmiu ościennych miast,
• 20 maja 2022 r. Sosnowiec wraz z sąsiednimi miastami podpisały i Metropolią GZM podpisały porozumienie na rzecz budowy velostrad^[31]
• W listopadzie 2023 wykonano fragment pierwszego odcinka Velostrady nr 1 na terenie Sosnowca —fragment łączący Pogoń i Stary Sosnowiec^[32]

Publiczny rower miejski

Stacja wypożyczalni roweru miejskiego w Parku Środula

Totem informacyjny przy jednej ze stacji

W latach 2018-2023 od początku kwietnia do końca listopada funkcjonował miejski sytem wypożyczalni rowerów^[39][40] – obsługiwany przez firma Nextbike^[41]. Od 2019 r. systemem zintegrowany był z systemem w Katowicach, Tychach i Siemianowicach Śląskich co pozwalało wypożyczony rower w Sosnowcu zostawić w innych miastach i odwrotnie^[11]. System posiadał 23 stacje i 310 rowerów^{[uwaga 1]} własnych^{[uwaga 2]} w tym tandemy, rowery cargo, rowery trójkołowe, rowery z fotelikami dla dzieci oraz rowery dziecięce.

25 lutego 2024 r. Sosnowiecki Rower Miejski został zastąpiony metropolitalnym systemem roweru miejskiego 4 generacji (bez stacji dokujących) o nazwie Metrorower, który będzie docelowo funkcjonował w 31 z 40 gmin GZM (w pierwszej fazie 8 gmin)^[42][43].

Szlaki rowerowe Sosnowca i okolic

Mapa szlaków rowerowych w Sosnowcu

W Sosnowcu wyznaczone są 3 turystyczne szlaki rowerowe:

• Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego^[44]: Las Zagórski – Park im. Jacka Kuronia
• Szlak Rowerowy Dawnego Pogranicza^[44] – trasa nr 465 : Park Tysiąclecia – ul. Kresowa – ul. Sobieskiego – ul. Ostrogórska – ul. Orląt Lwowskich – Trójkąt Trzech Cesarzy
• Szlak Rowerowy Czarnego Morza^[45] – trasa nr 467 Z: Trójkąt Trzech Cesarzy – ul. Orląt Lwowskich – Bór – ul. Szybowa – ul. Upadowa – ul. Kujawska – rzeka Bobrek – oś. Juliusz – ul. Łukasiewicza – ul. Wiejska – Park im. Jacka Kuronia – Szlak Rowerowy Lasu Zagórskiego

Uczestniczy 14 Zagłębiowskiej Masy Krytycznej

Społeczność rowerzystów

W Sosnowcu działają 2 stowarzyszenia rowerowe: Klub turystyki rowerowej Cykloza^[46] oraz Sosnowieckie Stowarzyszenie Rowerowe^[47], które oprócz organizowania imprez walczą o poprawę sytuacji rowerzystów w mieście.

Od 2008 r. odbywa się Zagłębiowska Masa Krytyczna, która należy do największych ze względu na liczbę uczestników manifestacji rowerowych tego typu w Polsce.

W Sosnowcu w 2021 r. nie przyjęto do realizacji ani jednego projektu rowerowego w ramach budżetu obywatelskiego^[48], podobnie w roku 2022^[49].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• „Zachowuj się na rowerze” – publikacja o zasadach poruszania się na rowerze;
• Interaktywna mapa dróg rowerowych, stacji roweru miejskiego i infrastruktury rowerowej w Sosnowcu
• Standardy i wytyczne kształtowania infrastruktury rowerowej – Metropolia GZM
• Oficjalny fanpage Rowerowego Sosnowca