Masa Krytyczna w Białymstoku, 28 kwietnia 2006, ul. Lipowa, widok z kościoła św. Rocha

Zagłębiowska Masa Krytyczna podczas startu w Sosnowcu, 3 maja 2017 r.

93. Gliwicka Masa Krytyczna (czerwiec 2017)

Masa Krytyczna – nieformalny ruch społeczny polegający na organizowaniu spotkań jak najliczniejszej grupy rowerzystów i ich wspólnym przejeździe przez miasto. Spotkania te odbywają się pod hasłem „My nie blokujemy ruchu, my jesteśmy ruchem”^[1] i mają na celu zwrócenie uwagi władz i ogółu społeczeństwa na zwykle ignorowanych rowerzystów^[2].

Informowanie o spotkaniach polega zazwyczaj na powielaniu i rozprowadzaniu na terenie miasta niewielkich ulotek oraz ew. prowadzeniu strony internetowej. Rzadko zdarza się, aby masa odbywała się w inny dzień niż ostatni piątek miesiąca. Jest to od dawna zwyczajowo ustalony termin, wspólny dla wielu miast.

Masa Krytyczna i podobne imprezy na świecie

Finał Masy Krytycznej w Budapeszcie, 2009 r.

Masa Krytyczna została zapoczątkowana w 1992 roku (25 września) w San Francisco, gdzie odbywa się do dzisiaj, w każdy ostatni piątek miesiąca. Idea ta została przeniesiona następnie do innych miast w USA, a następnie do Europy, Australii i kilku miast w Azji. Obecnie Masa Krytyczna odbywa się w kilkuset miastach na całym świecie. Największe comiesięczne imprezy odbywają się wciąż w San Francisco (ok. 2000 ludzi), Nowym Jorku (ok. 5000 ludzi) i Londynie (1500 osób).

Nazwa Masa Krytyczna jest używana także dla innych, mniej regularnych rowerowych przejazdów. Przykładem może być Budapeszt, w którym impreza odbywa się dwa razy w roku – na Europejski Dzień bez Samochodu i Dzień Ziemi (comiesięczny przejazd nazywa się tam „masą minimalną”). W przejeździe 20 kwietnia 2008 r. w budapeszteńskiej Masie wg szacunków wzięło udział 60–80 tys. rowerzystów^[3].

Masa Krytyczna w Polsce

W Polsce spotkania i przejazdy odbyły się:

• w Warszawie – 2366 osób 30 maja 2008 roku (przejazd organizowany co miesiąc)^[4];
• w Łodzi – 2183 osób 28 czerwca 2013 roku (przejazd organizowany co miesiąc)^[5]
• Zagłębiowska Masa Krytyczna – 5000 osób 3 maja 2018 roku (przejazd organizowany raz w roku)^[6].

Do grona polskich miast w których odbywa się Masa Krytyczna regularnie dołączają kolejne, zachęcone sukcesem tego typu przejazdów – m.in.^[7]:

• Ostrów Wielkopolski – od 2004
• Opole – od 1997
• Warszawa – Warszawska Masa Krytyczna – od V 1998
• Łódź – Łódzka Masa Krytyczna – od VI 1999
• Gorzów Wielkopolski – od 1999 z przerwami (obecnie impreza organizowana przez gorzowskie Stowarzyszenie „Sztuka Miasta”)^[8]
• Lublin – od 29 marca 2003
• Szczecin – od III 2003
• Wrocław – od IV lub V 2003
• Radom – od V 2003
• Katowice – od IX 2003
• Białystok – od IX 2003
• Bydgoszcz – od I 2004 spod Hali Łuczniczka (w 2010 powstało Stowarzyszenie Bydgoska Masa Krytyczna)^[9]
• Sanok – od IV 2004
• Legionowo – od VIII 2004
• Tychy – od 26 września 2004
• Otwock – od X 2004
• Przemyśl – od X 2004
• Częstochowa – od VIII 2004
• Stargard – VIII 2004
• Poznań – od IX 2004
• Kraków – od V 2005 do III 2015^[10]
• Piła – od 3 czerwca 2005
• Rzeszów – od VI 2005
• Piotrków Trybunalski – od 28 października 2005
• Słupsk – od VII 2006
• Toruń – od 24 marca 2007
• Mielec – od VII 2007
• Racibórz – od X 2007
• Brzeg – od X 2008
• Konin – od IX 2008 (impreza organizowana przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Koninie pod patronatem władz miasta)
• Gliwice – od IV 2009
• Łapy – od V 2009
• Bytom – od 31 lipca 2009
• Nysa – od 31 lipca 2009
• Chełm – od 28 kwietnia 2010
• Kołobrzeg – od 1 maja 2010
• Wałbrzych – od 28 maja 2010
• Zabrze – od 13 sierpnia 2010^[11]
• Kozienice – od 11 września 2010
• Tarnów – od 27 maja 2011
• Sosnowiec – od 2008 (raz w roku)
• Koszalin – od 27 maja 2011
• Leszno – od 29 lipca 2011
• Gdynia – od 30 marca 2012^[12]
• Biłgoraj – od 27 kwietnia 2012^[13];
• Grudziądz – od 25 maja 2012^[14]
• Świdnik – od maja 2012^[15]
• Chrzanów – od 1 lipca 2012^[16]
• Łomża – od 27 lipca 2012^[17]
• Choroszcz – od 31 sierpnia 2012^[18]
• Olkusz – od 28.03.2014^[19]
• Wydminy – od 25.12.2015.
• Śrem - od 20 maja 2017.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona ogólnopolska