Strzępiak ziemistoblaszkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak ziemistoblaszkowy

Nazwa systematyczna
Inocybe geophylla (Bull.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zerbst): 78 (1871)
Młode owocniki
Starsze owocniki

Strzępiak ziemistoblaszkowy (Inocybe geophylla (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1791 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus geophyllus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Inocybe[1].

Synonimów naukowych ma ponad 30[2]. Wyróżniono wiele odmian, jednak przez Index Fungorum uznane zostały za synonimy[3].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1992 r, wcześniej Stanisław Domański opisywał ten gatunek pod nazwą strzępiak ziemisty[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 2–4 cm, za młodu czysto biały, na starość od szczytu trochę żółknący lub barwiący się brązowawo. Stożkowaty, zawsze z garbkiem na środku, zaokrąglonym do ostrego. Świeża skórka ma charakterystyczny jedwabisty połysk. W stanie prawie zamkniętym kapelusz jest połączony z trzonem zasnówką[5].

Blaszki

Najpierw białawe do bladoszarych, w stanie dojrzałym brudnoziemistobrązowe. Wąsko przyrośnięte, średnio gęste[5].

Trzon

Od 3 do 5 cm, cylindryczny, biały. Biały, za młodu u góry ze szczątkami zasnówki, trochę włókienkowata-kosmkowaty[5].

Miąższ

Biały o ziemistym zapachu[5].

Wysyp zarodników

Zarodniki gliniastobrązowe elipsoidalne, gładkie, o średnicy 6,5-10,5 x 4,5-6 µm. Cystydy grubościenne, z kryształkami na szczycie[5].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej, na półkuli południowej występuje w Australii i Nowej Zelandii[6]. W Polsce jest pospolity[4].

Występuje od września do listopada w lasach liściastych oraz iglastych, w parkach. Niewielkie owocniki rosną w grupach; częsty[5].

Znaczenie

Grzyb silnie trujący dla ludzi. Zawiera dość dużo muskaryny, trucizny działającej na nerwy. Objawy zatrucia występują po upływie 1/4-4 godzinach od zjedzenia. Grzyb powoduje silne pocenie się, zaburzenia widzenia, mdłości połączone z wymiotami, kolki żołądkowo-jelitowe; w skrajnych przypadkach także śmierć na skutek ustania krążenia[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  3. ↑ Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
  4. 1 2 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 David Pegler: Grzyby Polski i Europy. Warszawa: Hachette Livre Polska, 2008. ISBN 978-83-7575-636-4.
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.