Stała Feigenbauma δ opisuje zbieżność bifurkacji ciągu i pochodzi od nazwiska jej odkrywcy Mitchella Feigenbauma. Została odkryta w 1978 roku.

Rozpatrzmy ciąg iteracji pewnej funkcji mnożonej każdorazowo przez stałą

Dla niektórych wartości przy ustalonym ciąg ten posiada granicę. Okazuje się, że dla wielu funkcji liczba takich skończonych granic rośnie skokowo wraz ze wzrostem (występują tzw. bifurkacje). Oznaczmy przez rosnący ciąg wartości dla których zwiększyła się liczba granic ciągu

Okazuje się, że istnieje wtedy granica ciągu

Feigenbaum ze zdumieniem odkrył, że granica ta jest identyczna dla szerokiej klasy funkcji i równa (ciąg publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać A006890 w OEIS)

Zbieżność bifurkacji dla odwzorowania logistycznego

Stała ta jest uniwersalna i pojawia się w wielu różnych sytuacjach w otaczającym nas świecie np.: w przepływach turbulentnych, oscylacjach w rezonatorach kwarcowych, reakcjach chemicznych, czy w zbiorach fraktalnych.

Stała Feigenbauma występuje we wszystkich funkcjach ściśle wklęsłych na pewnym przedziale A z jednym maksimum w tym przedziale, odwzorowujących ten przedział w siebie. Ponieważ wiele zjawisk przyrodniczych jest opisanych takimi funkcjami, stąd popularność stałej w przyrodzie.

Na wykresie obok przedstawiono atraktory dla różnych wartości parametru. Istnieje nigdziegęsty podzbiór parametrów dla których atraktor odwzorowania staje się chaotyczny. Podzbiór ten poprzecinany jest przedziałami parametru (np. ), dla których wraz ze wzrostem wartości dochodzi do kolejnych bifurkacji podwojeń okresu, aż do granicy w której znajduje się atraktor chaotyczny. Jest to tzw. przejście do chaosu poprzez kaskadę bifurkacji podwojeń okresu.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.